Socjologia wiązań - od Tarde'a do Latoura 3402-10SWOTDL-OG

Zamiarem metodologicznym konwersatorium jest próba nakreślenia „innej” niż obecna w klasycznej wizji socjologicznej (dialektyka makro- mikro, agency-structure, społeczeństwo jako substancja lub proces) perspektywy teoretycznej, opartej na idei zbiorowości, rozumianej jako bezustannie konstruowana figura epistemologiczna. Przedmiotem takiej „nie-socjologii” byłyby wiązania czy translacje, za pomocą których społeczeństwo jest tworzone, przedstawiane, podtrzymywane i przetwarzane, jednocześnie stanowiąc horyzont naszego myślenia (również w sensie naukowym, socjologia pozostaje elementem tego przedstawienia) tzn. jak wymyślamy społeczeństwo, i jak ono potem „wymyśla nas” – w jaki sposób podporządkowujemy się nieświadomemu, przymuszającemu i bezosobowemu charakterowi „faktów” społecznych. Wymiarem „historycznym” zajęć byłoby prześledzenie formowania się zatem swoistego „mniejszościowego” paradygmatu myślenia socjologicznego pozostającego w opozycji do wizji faktu społecznego (tradycja Durkheima), która – jako metazałożenie – zdominowała dzieje nowoczesnych nauk społecznych. Tym samym poruszalibyśmy się diachronicznie pomiędzy psychologią społeczną Tarde’a (i jego konfliktem z Durkheimem) a teorią aktora-sieci Latoura współcześnie, synchronicznie zaś w obrębie społecznej (czy politycznej) ontologii wiązań, która przenika „praktykę teorii” socjologicznej stanowiąc jej konieczne założenie, otwierając nas tym samym na świat bezosobowych i niesubstancjalnych przepływów, sieci i przemieszczeń.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Koordynatorzy przedmiotu

Bartłomiej Błesznowski

Literatura

1. Zajęcia wprowadzające – „socjologia wiązań”?

I. WPROWADZENIE DO SOCJOLOGII WIĄZAŃ

2. Gabriel Tarde – innowacje i imitacje

G. Tarde, Social Laws; An Outline of Sociology, Introduction, roz. 1: The Repetition of Phenomena.
https://socialsciences.mcmaster.ca/econ/ugcm/3ll3/tarde/laws.pdf

B. Latour, Tarde’s Idea of Quantification, w: M. Candea (red.), The Social After Gabriel Tarde: Debates and Assessments.
http://www.bruno-latour.fr/sites/default/files/116-CANDEA-TARDE-FR.pdf

3. Etnometodologia – „społeczeństwo” kryje się w szczegółach

H. Garfinkel, Studia z etnometodologii, roz. 2: Badania rutynowych podstaw codziennych czynności.

4. Ludwik Fleck – początki nowoczesnej socjologii nauki

L. Fleck, Powstanie i rozwój faktu naukowego, roz. 3: Epistemologiczne wnioski z przedstawionej historii pewnego pojęcia, podrozdziały 1-3; roz. 4: Teoriopoznawcze rozważania nad historią odczynu Wassermanna, podrozdziały 1-3.

5. Michel Foucault – dyskursy, diagramy i problematyzacje

M. Foucault, Historia seksualności, t. 1: Wola wiedzy, roz. IV: Urządzenie seksualności.

C. Bacchi, Why Study Problematization? Making Politics Visible.
https://file.scirp.org/pdf/OJPS20120100003_72526218.pdf

6. Gilles Deleuze i Felix Guattari – człowiek jako zwierzę warstwujące

G. Deleuze, F. Guattari, Tysiąc plateau. Kapitalizm i schizofrenia tom 2, roz. 9: Mikropolityka i segmentacja.

II. ANT, STS i KONTEKSTY

7. Teoria aktora-sieci – wytwarzanie ładu

J. Law, Uwagi na temat teorii aktora-sieci: wytwarzanie ładu, strategia i heterogeniczność, w: E. Bińczyk i A. Derra (red.), Studia nad nauka i technologią. Wybór tekstów.

J. Law, Collateral Realities, strona:
http://www.heterogeneities.net/publications/Law2009CollateralRealities.pdf

8. Teoria aktora-sieci – sprawcze zwierzęta i „wola” przedmiotów

M. Callon, Wprowadzenie do socjologii translacji. Udomowienie przegrzebków i rybacy znad zatoki Saint-Brieuc, w: E. Bińczyk i A. Derra (red.), Studia nad nauka i technologią. Wybór tekstów.

9. Studia nad nauka i technologią – techniki inskrypcji

B. Latour, S. Woolgar, Życie laboratoryjne. Konstruowanie faktów naukowych, fragmenty.

10. Studia nad nauką i technologią – laboratorium jako narzędzie polityczne

B. Latour, Dajcie mi laboratorium, a poruszę świat, w: E. Bińczyk i A. Derra (red.), Studia nad nauka i technologią. Wybór tekstów.

III. NOWY MATERIALIZM

11. Ekonomia naturalna

A. Lowenhaupt Tsing, On Nonscalability: The Living World Is Not Amenable to Precision-Nested Scales, „Common Knowledge”, Volume 18, Issue 3, Fall 2012.

12. Feministyczny posthumanizm

K. Barad, Posthumanistyczna performatywność: ku zrozumieniu, jak materia zaczyna mieć znaczenie, w: A. Gajewska (red.), Teorie wywrotowe. Antologia przekładów.

13. Zajęcia referatowe

14. Zajęcia referatowe

III. EPILOG. NAUKA i POLITYKA W DOBIE ANTROPOCENU

15. Ekologia polityczna

B. Latour, Polityka natury, fragment.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3402-10SWOTDL-OG w USOSweb