Socjologia emocji 3402-10SE
Przedmiotem zajęć będzie wprowadzenie do problematyki socjologii emocji – subdyscypliny socjologicznej, która rozwija się w socjologii światowej od lat osiemdziesiątych XX w.
W odróżnieniu od ujęć psychologicznych, emocje w socjologii ujmuje się w ścisłym powiązaniu z systemem kulturowym i społecznym. Sferę uczuć i afektów traktuje się tu zatem jako „produkt” życia społecznego, a nie instynktowne przeżycia o charakterze odruchowym, uniwersalnym i „starobiologicznym”. Człowiek, jako „homo affectus” analizowany będzie zatem w powiązaniu z zagadnieniami zróżnicowania społecznego, historycznego i kulturowego.
Każde zajęcia składają się z części wykładowej oraz dyskusyjno-warsztatowej dotyczącej treści wykładu. Analizowane będą zagadnienia:
1) wprowadzenie: definicja emocji (emocje a uczucia i afekty), uniwersalność versus kontekstowość (społeczno-kulturowa) emocji, cielesność emocji oraz ich rola w życiu codziennym.
2) specyfika socjologii emocji: różne ujęcie teoretyczne; normy emocjonalne, sposoby badania emocji i wyzwania z tym związane.
3) wpływ współczesnych przemian społeczno-kulturowych na emocje: kultura indywidualizmu, kultura terapeutyczna, kultura narcyzmu oraz konsumpcjonizm (w tym kontekście rola emocji w reklamach)
4) kapitalizm emocjonalny (inteligencja emocjonalna, zarządzanie emocjami, m.in. coaching, dyrektor do spraw szczęścia pracowników)
5) emocje w pracy i praca nad emocjami (emotional labor) - ujęcie mikrospołeczne
6) E-mocje w sieci (m.in. mowa nienawiści, hejt)
7) Nuda w edukacji i nie tylko
Pozostałe tematy spotkań zależą od głosowania studentów (na 3 lub 4 zajęciach) na wybrane tematy. Tematy, które uzyskają największą liczbę głosów zostaną zrealizowane. Do wyboru są następujące tematy zajęć wykładowo-dyskusyjnych (jeśli zajęć w semestrze jest 15 wówczas osoby studenckie wybierają 8 tematów):
- emocje moralne (m.in. wstyd, wyrzuty sumienia, obrzydzenie)
- emocje w pomaganiu. Rola empatii,
- emocje a miejsce
- emocje a przestrzeń
- miłość romantyczna
- smutek i depresja w ujęciu socjologicznym
- szantaż emocjonalny
- społeczne aspekty gniewu i złości
- społeczne ujęcie strachu
- żałoba w perspektywie społeczno-kulturowej
- inne...propozycja studentów i studentek
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowe
ogólnouniwersyteckie
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efektem zajęć jest opanowanie przez studentów i studentki podstaw alternatywnego - wobec paradygmatu „kognitywnego” - wyjaśniania, rozumienia i badania zjawisk społecznych, opartych na docieraniu do afektywnych czynników i uwarunkowań życia społecznego. Osoby studiujące opanują wiedzę umożliwiającą im zastosowanie tego paradygmatu w pracy dziennikarskiej, PR-owskiej, w reklamie, w działaniach związanych z zarządzaniem zespołami ludzkimi, a także prowadzeniu samodzielnej pracy badawczej w rozwijaniu wiedzy nt. afektywnych aspektów zjawisk społecznych.
Kryteria oceniania
W czasie zajęć osoby studenckie zapoznają się z podstawowymi oraz szczegółowymi zagadnieniami z zakresu socjologii emocji.
Przedmiot kończy się oceną wystawianą przez wykładowcę na podstawie aktywności grupowej i indywidualnej. Aktywność grupowa jest punktowana na każdych zajęciach (oprócz pierwszych) na podstawie efektów pracy grupowej. Aktywność indywidualna jest oceniana w kontekście wszystkich zajęć i może podwyższyć ocenę końcową o jeden stopień. Osoby, które zgromadzą wystarczającą liczbę punktów na ocenę co najmniej 3,0 nie muszą zdawać egzaminu. Pozostałe osoby zdają egzamin ustny poprzez losowanie jednego pytania z puli pytań. Osoba zapisana na zajęcia musi uczestniczyć co najmniej w 50% zajęć, aby móc zdawać egzamin ustny. Lektury do egzaminu są dostępne na ostatnich slajdach prezentacji z wykładów.
Literatura
Przykładowe pozycje literaturowe:
Barrett L. (2020). Mit uniwersalnych emocji, w: Jak powstają emocje? Sekretne życie mózgu, Warszawa: CeDeWu.
Bauman Z. (2007), Konsumenci w społeczeństwie konsumentów, Łódź: WUŁ.
Czerner A., Nieroba E. (red.) (2011). Studia z socjologii emocji. Podręcznik akademicki, Opole: Uniwersytet Opolski.
Harris S. R. (2015) An invitation to the sociology of emotions, Routledge.
Hochschild A.R. (2009) Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć ([rozdz. 1. Zarządzanie emocjami; rozdz. 3 [zarządzanie uczuciem]; rozdz. 8 [płeć, status, uczucie].
Illouz E. (2010). Uczucia w dobie kapitalizmu, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Jacyno M. (2007), Kultura indywidualizmu. Warszawa: PWN.
Jasińska-Kania A. (2006) Socjologiczne odkrywanie emocji, „Kultura i społeczeństwo”, 1-2: 41-54.
Kalinowska K. (2018) Praktyki flirtu i podrywu [rozdz.6], Toruń: FNP.
Krajewski M. 2019. Wobec (nowej) nienawiści w: Wyobrażone, przeżyte i przedstawione, Nomos, 310-325 .
Kubacka M. (2016). Nuda i nudziarze. Doświadczenie „nudnego” we współczesności. Stan Rzeczy 11:74-101.
Lasch, Ch. (2015) Kultura narcyzmu: amerykańskie życie w czasach malejących oczekiwań. Tłum. G. Ptaszek, A. Skrzypek. Warszawa: Wydawnictwo „Sedno”.
Lutz C. (2012) Emocje, rozum i wyobcowanie. Emocje jako kategoria kulturowa w: M. Rajtar, J. Straczuk (red.) Emocje w kulturze, Warszawa: WUW, s. 27-56.
Misztal, B. A. (2016). The ambiguity of everyday experience: between normality and boredom. Qualitative Sociology Review, 12(4), 100-119.
Mokrzan M. (2022). „Etnografia afektywnych poruszeń: coaching i neoliberalna psyche,” Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia, 8: 133–147.
Ohlmeier S., Finkielsztein M. & Pfaff H. (2020). Why we are bored: towards a sociological approach to boredom, Sociological Spectrum, 40:3, 208-225.
Turner J.H., Stets E.J. 2009. Socjologia emocji, Warszawa: PWN.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: