Dzieje kultur penalnych 3401-RL13DKP
Przedmiot dostarcza podstawowej wiedzy na temat historii instytucji penalnych oraz mechanizmów społecznych i kulturowych związanych z funkcjonowaniem systemów karnych w różnych kontekstach historyczno-kulturowych, w tym także współcześnie. W ramach przedmiotu łączy się elementy historii kary i historii wymiaru sprawiedliwości karnej, antropologii i socjologii kary w kontekście rozwoju konkretnych instytucji historycznych oraz wprowadza elementy syntezy integralnokulturowej integrującej wieloaspektowe analizy zjawiska prawno społecznego kary w kontekście rozwoju różnych struktur afektu penalnego powiązanego z odmiennymi typami kultur penalnych, Przedmiot poszerza wiedzę ogólną na temat historii instytucji penalnych oraz mechanizmów społecznych i kulturowych związanych z funkcjonowaniem systemów karnych w różnych kontekstach historyczno-kulturowych, w tym także współcześnie. Pozwala na zapoznanie się z różnych typami analizy, metodami i koncepcjami z zakresu historii prawa, antropologii społecznej i badań integralnokulturowychi stosowanych w toku analiz wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych odpowiednio w ramach warsztatu prawnika karnisty i penologa, socjologa, antropologa, historyka kary . Na zajęciach szczególnie będą akcentowane przykłady związane z historią kary, w tym starożytną i analizą antropologiczną uwarunkowań rozwoju europejskich systemów penalnych. Będą się też odpowiednio dla ilustracji konkretnych problemów i mechanizmów pojawiać przykłady rozwiązań stosowanych w innych kręgach kulturowych zarówno w przeszłości jak i współcześnie, zwracając szczególnie uwagę na szanse i problemy jakie mogą wynikać z wielokulturowości. Analiza historyczna i antropologiczna będzie odpowiednio komentowana w nawiązaniu do różnych socjologicznych koncepcji konfliktu. Wykład będzie też akcentował analizę społeczno kulturowych uwarunkowań wykorzystywania klasycznych, nawiązujących do tradycji starożytnej i Biblii wzorów kulturowych w ramach kształtowania się współczesnych systemów penalnych w Europie Zachodniej, szczególnie od końca XVIII wieku do czasów współczesnych w nawiązaniu do konceptu struktury afektu penalnego. W tej analizie ukazane będą możliwe zależności między rozwojem nowoczesnych doktryn penalnych, kulturowym dziedzictwem i symboliką kary a potrzebami nowego kapitalistycznego ustroju gospodarczego i nowego opartego na rządach prawa i biurokracji, demokratyzującego się ustroju państwowego
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Uczestnicy zajęć:
1. Posiadają podstawowe informacje na temat historycznego rozwoju instytucji kary i procesu karnego.
2. Potrafią wykorzystać wybrane ujęcia teoretyczne z zakresu socjologii i antropologii społecznej do analizy problemów wymiaru sprawiedliwości karnej
3. Identyfikują mechanizmy społeczne związane z formowaniem się kultur penalnych związanych z funkcjonowaniem systemów karnych w różnych kontekstach historyczno-kulturowych, w tym także współcześnie.
4. Umieją wyjaśnić związki między karaniem a innymi sferami kultury symbolicznej związanej przede wszystkim z tworzeniem i podtrzymywaniem wyobrażeń dotyczących porządku społecznego, sposobów przeciwdziałania jego zaburzeniom oraz wypracowywania kompromisów między wzajemnie sprzecznymi postawami tolerowanymi społecznie.
5. Potrafią zanalizować w kontekście podstawowej wiedzy z zakresu historii wymiaru sprawiedliwości karnej, problemy jego przemian w poszczególnych, wybranych epokach i porządkach prawno społecznych.
6. Posiadają umiejętność znajdowania literatury przedmiotu ważnej dla analizy wybranych aspektów funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości karnej z zakresu historii, w tym szczególnie historii prawa, socjologii, antropologii kulturowej, w tym antropologii prawa.
7. Posiadają umiejętność identyfikowania możliwych prawidłowości jakie mogą w świetle literatury zachodzić między ogólnymi przemianami życia społecznego, gospodarczego , kultury i zasad ustroju państwowego a funkcjonowaniem wymiaru sprawiedliwości karnej, rozwojem i zanikiem określonych praktyk penalnych
8. Są uwrażliwieni na kwestię współzależności wymiaru sprawiedliwości karnej i ogólnych zasad funkcjonowania życia społecznego i ustroju państwa, na aksjologiczny wymiar proponowanych reform prawa karnego, potrzebę tolerancji i respektowania praw ofiar przestępstw oraz zasad humanitarnego karania.
Kryteria oceniania
Metody i kryteria oceniania: Zaliczenie pisemne (ew. ustne) przeprowadzane wraz z egzaminem
Sposób zaliczenia: Egzamin pisemny o charakterze testowym (część historyczno prawna i antropologiczna) na ocenę maksymalnie 4.0. Dla studentów z oceną 4.0 możliwość egzaminu ustnego, podstawą egzaminu ustnego jest rozmowa w nawiązaniu do zdobytej wiedzy z jej szczególnym wykorzystaniem przy omawianiu zagadnień z artykułu: J. Utrat-Milecki, Narodziny systemu penitencjarnego, „Prace IPSiR” nr 18 2011 r.
Literatura
- Arnold van Gennep Obrzędy przejścia Warszawa 2006
- Mary Douglas Czystość i zmaza Warszawa 2007
- Victor Tuner Gry społeczne, pola i metafory Kraków 2005
- Robert Thurston Polowania na czarownice Warszawa 2008
- Edward E. Evans – Pritchard Czary, wyrocznie i magia u Azande Warszawa 2008
- Monika Milewska Ocet i łzy Gdańsk 2001
- Christian Ingrao Czarni myśliwi. Dywizja Dirlewangera Wołowiec 2011
- Jarosław Warylewski, Kara. Podstawy filozoficzne i historyczna, Gdańsk 2007
- Bronisław Bartusiak, Kara śmierci w świetle sporu o racjonalizację kary, C.H. Beck, Warszawa 2011
- Monika Mitera, Marek Zubik, Kara śmierci w świetle doświadczeń współczesnych systemów prawnych, Warszawa 1998
- Andrzej Dziadzio, Powszechna historia prawa, PWN, Warszawa 2008
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: