Architektura i kształtowanie przestrzeni 3401-RL12ARCspre
Przedmiot przewidziany jest jako jeden z kursów na specjalizacji „Rewitalizacja i innowacje społeczne” i ma na celu zapoznanie studentów z podstawami dziedziny architektury i urbanistyki. Zdobyta przez studentów wiedza, umiejętności i kompetencje umożliwią im świadome zaangażowanie w procesy kształtowania miejsc zamieszkania ludzi, przestrzeni publicznej, rozwoju miast, czy ustalania polityki regionalnej.
Kurs składa się z trzech zasadniczych części odpowiadających trzem podstawowym skalom przestrzeni (jej odczuwania, badania zachodzących w niej zjawisk, kształtowania jej rozwoju etc.): skali DOMU, OSIEDLA i MIASTA. W ramach każdej z tych części studenci zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami teoretycznymi (lektura i dyskusja nad wybraną literaturą), zmierzą się z wyzwaniami projektowania-planowania w przestrzeni (warsztaty poświęcone analizie wybranych przykładów) oraz poznają ramy praktycznego warsztatu pracy architektów i urbanistów (prezentacja wybranych projektów, planów, procedur etc.).
Tematyka Konwersatorium koncentruje się przede wszystkim na problematyce przestrzeni miejskiej.
Program zajęć przewiduje poruszanie kolejno zagadnień przestrzennych o coraz większej skali: od skali człowieka, przez problematykę miejsca jego zamieszkania – DOMU, problematykę obszaru zamieszkania społeczności – OSIEDLA, aż po problematykę obszaru zamieszkania szerokiej grupy społecznej – MIASTA oraz, na zakończenie, problematykę rozwoju regionalnego i globalnych aspektów kwestii miejskich.
Ramowy program cyklu 15 zajęć (w porozumieniu ze studentami program może zostać nieznacznie zmodyfikowany w czasie trwania semestru):
1. WPROWADZENIE: w tym przedstawienie programu zajęć, planu pracy oraz podstaw oceniania;
2. PRZESTRZEŃ – SKALA – CZŁOWIEK: wstęp teoretyczny, lektura wybranej literatury, dyskusja;
3.-6. DOM: cykl czterech zajęć, których tematyka skoncentrowana jest na przestrzeni w skali człowieka:
wstęp teoretyczny, lektura wybranej literatury, dyskusja;
praca samodzielna – opracowanie analizy wybranego przykładu przestrzeni mieszkalnej: „mój dom” lub „dom idealny” (wybór w porozumieniu z prowadzącym);
praca warsztatowa w grupie: prezentacje opracowanych tematów, wspólna analiza SWOT, wspólne wnioski;
podsumowanie wniosków grupy oraz omówienie praktyki projektowania/planowania miast w skali człowieka – przykłady z kraju i ze świata, dobre praktyki, przykłady negatywne, uwarunkowania pracy architektów i urbanistów, etc.
7.-10. OSIEDLE: cykl czterech zajęć, których tematyka skoncentrowana jest na przestrzeni w skali społeczności lokalnej:
wstęp teoretyczny, lektura wybranej literatury, dyskusja;
praca samodzielna – opracowanie analizy wybranego przykładu przestrzeni mieszkalnej: „moje osiedle” lub „osiedle idealne” (wybór w porozumieniu z prowadzącym);
praca warsztatowa w grupie: prezentacje opracowanych tematów, wspólna analiza SWOT, wspólne wnioski;
podsumowanie wniosków grupy oraz omówienie praktyki projektowania/planowania miast w skali człowieka – przykłady z kraju i ze świata, dobre praktyki, przykłady negatywne, uwarunkowania pracy architektów i urbanistów, etc.
11.-14. MIASTO: cykl czterech zajęć, których tematyka skoncentrowana jest na przestrzeni w skali szerokiej grupy społecznej:
wstęp teoretyczny, lektura wybranej literatury, dyskusja;
praca samodzielna – opracowanie analizy wybranego przykładu przestrzeni mieszkalnej: „moje miasto” lub „miasto idealne” (wybór w porozumieniu z prowadzącym);
praca warsztatowa w grupie: prezentacje opracowanych tematów, wspólna analiza SWOT, wspólne wnioski;
podsumowanie wniosków grupy oraz omówienie praktyki projektowania/planowania miast w skali człowieka – przykłady z kraju i ze świata, dobre praktyki, przykłady negatywne, uwarunkowania pracy architektów i urbanistów, etc.
15. PODSUMOWANIE – PROCES GLOBALNEJ URBANIZACJI: dyskusja podsumowująca, wnioski, ocena końcowa, projekcja filmu;
Celem zajęć jest przekazanie studentom wiedzy z zakresu architektury i urbanistyki wraz z ćwiczeniem umiejętności odnoszenia jej do rzeczywistych przykładów i problemów w kontekście miejskim. Program zajęć służy zdobyciu umiejętności w zakresie gromadzenia, analizowania, waloryzowania oraz przedstawiania wybranych przykładów zagadnień przestrzennych w różnych skalach, a także opracowywania scenariuszy pożądanych przekształceń. W efekcie uczestnicy zajęć nauczą się dostrzegać rolę i znaczenie zarówno pojedynczych użytkowników przestrzeni, jak i społeczności lokalnych, szerszych grup społecznych, oraz grup specjalistów odpowiedzialnych zawodowo za przekształcenia dokonywane w przestrzeni (architektów i urbanistów).
W ramach konwersatorium zostaną zastosowane różne formy pracy ze studentami: samodzielne studia nad literaturą, dyskusje, praca własna nad opracowaniem, analizą i waloryzacją wybranych przykładów zagadnień przestrzennych w różnych skalach, opracowywanie scenariuszy pożądanych przekształceń przestrzennych, prezentacje publiczne.
Konwersatorium = 30 godzin
Samodzielne przygotowanie do każdych zajęć (średnio 1 godz. tygodniowo) = 15 godzin
Przygotowanie materiału oraz jego analiza na potrzeby zajęć warsztatowych = 3 x 5 godzin = 15 godzin
RAZEM = ok. 60 godzin
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
w zakresie wiedzy: student zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu architektury i urbanistyki, umie odnieść je do rzeczywistości, rozumie istotę przemian dokonujących się w przestrzeniach miejskich oraz to, jak te przemiany odnoszą się od ich użytkowników;
w zakresie umiejętności: student potrafi gromadzić, analizować, waloryzować oraz przedstawiać wybrane przykłady zagadnień przestrzennych w różnych skalach, a także opracowywać scenariusze pożądanych przekształceń;
w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student docenia rolę i znaczenie zarówno pojedynczych użytkowników, jak i społeczności lokalnych oraz szerszych grup społecznych w procesie kształtowania przestrzeni miejskich, a także grup specjalistów odpowiedzialnych zawodowo za przekształcenia dokonywane w przestrzeni (architektów i urbanistów), z którymi potrafi nawiązać współpracę;
Kryteria oceniania
Zaliczenie końcowe odbywa się na podstawie:
lektury zadanych fragmentów tekstów oraz systematycznej i aktywnej pracy podczas zajęć;
trzykrotnego opracowania i przedstawienia na zajęciach analiz wybranych przykładów przestrzeni (mieszkalnej, społecznej, miejskiej);
trzykrotnego złożenia u prowadzącego rysunków wraz z opisem, stanowiących analizy wybranych przykładów przestrzeni (3x jeden arkusz, format A3);
Literatura
PRZESTRZEŃ – SKALA – CZŁOWIEK:
Alexander Christopher, Język wzorców, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2008.
Berkel (van) Ben, Bos Caroline, Niepoprawni wizjonerzy, Wydawnictwo Murator, Warszawa 2000.
Norberg-Schulz Christian, Bycie, przestrzeń i architektura, Wydawnictwo Murator, Warszawa 2000.
Przestrzeń jako taka, „Autoportret” nr 41, 2 2013.
Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, Prószyński i S ka, Warszawa 2004.
DOM:
Le Corbusier, W stronę architektury, Centrum Architektury, Warszawa 2012.
Pallasmaa Juhani, Oczy skóry. Architektura i zmysły, Instytut Architektury, Kraków 2012.
Rasmussen Steen Eiler, Odczuwanie architektury, Wydawnictwo Murator, Warszawa 1999.
Rybczyński Witold, Najpiękniejszy dom na świecie, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003.
Zumthor Peter, Myślenie architekturą, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2010.
OSIEDLE:
Gehl Jan, Życie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych, Wydawnictwo RAM, Kraków 2009.
Jacobs Jane, Śmierć i życie wielkich amerykańskich miast, Centrum Architektury, Warszawa 2014.
Krier Léon, Architektura wspólnoty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2011.
Syrkus Helena, Społeczne cele urbanizacji. Człowiek i środowisko, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984.
Wallis Aleksander, Socjologia przestrzeni, Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1990.
MIASTO:
Bielecki Czesław, Gra w miasto, Fundacja Dom Dostępny, Warszawa 1996.
Chmielewski Jan Maciej, Teoria urbanistyki w projektowaniu i planowaniu miast, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2001.
Harvey David, Bunt miasta. Prawo do miasta i miejska rewolucja, Bęc Zmiana, Warszawa 2012.
Koolhaas Rem, Deliryczny Nowy Jork, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2014.
Rewers Ewa, Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, TAiWPN Universitas, Kraków 2005.
Townsend Anthony, Smart Cities. Big Data, Civic Hackers, and the Quest for a New Utopia, W. W. Norton & Company, New York & London 2013.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: