Problematyka uzależnień - programy przeciwdziałania 3401-PS11PUZ3
Zjawisko używania narkotyków; podstawowe pojęcia analizy. Rodzaje substancji psychoaktywnych. Geneza, obraz i następstwa zjawiska używania substancji psychoaktywnych. Kontrola społeczna zjawiska; strategie ograniczana podaży, ograniczania popytu i ograniczania szkód. Programy przeciwdziałania narkomanii na szczeblu krajowym i lokalnym. Profilaktyka uzależnień i profilaktyka zagrożeń związanych z uzależnieniami; czynniki ryzyka i czynniki chroniące. Modele i podejścia teoretyczne w profilaktyce używania substancji psychoaktywnych. Budowanie strategii przeciwdziałania narkomanii na podstawie schematu toku postępowania celowościowego. Zasady konstruowania, realizacji i ewaluacji programów profilaktycznych. Zagadnienia ideologiczne, prawne, organizacyjne, finansowe, profesjonalne i etyczne systemu przeciwdziałania narkomanii. Standardy jakości, bariery i dylematy profilaktyki i innych form przeciwdziałania narkomanii. Ewolucja podejść terapeutycznych i współczesne tendencje w terapii osób uzależnionych. Ideologia zawodowa i system profesjonalnej pomocy osobom uzależnionym: profesjonaliści, instytucje i programy terapeutyczne. Udział pomocy społecznej i pracowników socjalnych w zintegrowanym systemie przeciwdziałania.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po ukończeniu zajęć student:
Wiedza
1. Wyróżnia koncepcje naukowe odnoszące się do opisu i wyjaśniania zjawisk podaży i popytu na narkotyki oraz do zjawiska uzależnienia od narkotyków, a także polityki publicznej wobec tych zjawisk.
2. Rozpoznaje indywidualne i społeczne szkody powstałe w następstwie podaży i popytu na narkotyki.
3. Zna założenia, metody i środki działania współczesnych strategii rozwiązywania problemów narkotyków i narkomanii, a także mocne i słabe strony poszczególnych strategii i programów przeciwdziałania.
Umiejętności
4. Wykorzystuje przyswojoną wiedzę i terminologię naukową do opisu i wyjaśniania zjawisk nadużywania i uzależnienia od narkotyków oraz rozpoznawania barier i dylematów profilaktyki i innych form przeciwdziałania tym zjawiskom.
5. Konstruuje programy zapobiegawcze i naprawcze przy wykorzystaniu procedury toku postępowania celowościowego, z dbałością o ich walory merytoryczne i etyczne.
6. Wskazuje środki i metody pomocy i wsparcia osób doświadczających problemów z narkotykami odpowiednie do zidentyfikowanych potrzeb.
Kompetencje społeczne
7. Współdziała z innymi w celu efektywnego rozwiązania problemu dbając o wysoką jakość merytoryczną i etyczną programów przeciwdziałania problemom.
8. Przybiera profesjonalne i etyczne postawy wobec osób doświadczających problemów z narkotykami i aktywnie propaguje takie postawy.
Kryteria oceniania
Ocenie podlegają:
1. Aktywność na zajęciach, udział w dyskusji na temat szczegółowych zagadnień
2. Prezentacja wybranego tematu opracowanej w 2-3 osobowej grupie studentów
3. Samodzielne (lub w 2-3 osobowym zespole studentów) opracowanie projektu działania z zakresu ograniczania popytu/szkód, pomocy społecznej i wsparcia osób doświadczających problemów z narkotykami w środowisku lokalnym z zastosowaniem procedury toku postępowania celowościowego.
Literatura
Szukalski, B. (2005) Narkotyki. kompendium wiedzy o środkach uzależniających, Warszawa, Instytut Psychiatrii i Neurologii;
Frieske, K. i Sobiech, R. (1987) Narkomania. Interpretacje problemu społecznego, Warszawa, IWZZ;
Gossop, M. (1993) Narkomania. Mity i rzeczywistość, Warszawa, PWN;
Podgórecki, A. (1970) Logika praktycznego działania, w: Podgórecki, A. (red.) Socjotechnika. Jak oddziaływać skutecznie?, Warszawa
Kwaśniewski, J. (red.) (2006) Badania problemów społecznych. 2, Warszawa, IPSiR UW;
Zamecka, J. (2011) Środki prawnokarne w przeciwdziałaniu problemom narkotykowym, w: Utrat-Milecki J. (red.) Prawo i ład społeczny. Integralnokulturowa analiza zagodnienia racjonalności. Artykuły i szkice, WUW;
Krajewski, K. (2001) Sens i bezsens prohibicji: prawo karne wobec narkotyków i narkomanii, Kraków, Kantor Wydawniczy „Zakamycze”;
Malinowska-Sempruch K. (red.) (2005) Niezamierzone konsekwencje: polityka narkotykowa a prawa człowieka, International Debate Education Association;
Świątkiewicz, G. (red.) (2002) Profilaktyka uzależnień w środowisku lokalnym, Warszawa, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii,
Ostaszewski Krzysztof (2003) Skuteczność profilaktyki używania substancji psychoaktywnych, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar;
Okulicz-Kozaryn, K. (2005) Przegląd badań dotyczących skutecznych strategii profilaktycznych raport w wersji zip. www.narkomania.gov.pl/raporty2003.htm
Szymańska, J. (2000) Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki, Warszawa, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej ministerstwa Edukacji Narodowej;
Zamecka, J. (1997), Profesjonalne koncepcje przeciwdziałania marginalizacji społecznej osób uzależnionych od narkotyków, w: Kwaśniewski, Jerzy /red./, Kontrola społeczna procesów marginalizacji, Warszawa, Wyd. INTERART;
Poprawa dostępu do leczenia dla osób z problemami związanymi z alkoholem i narkotykami. Projekt IATPAD (2009) Instytutu Psychiatrii i Neurologii, Warszawa;
Maj, J.C., Wodowski G. (red.) (2008) Szczypta naszej nadziei. Leczenie substytucyjne uzależnionych od opiatów w Krakowie, 2000-2007, Stowarzyszenie Życzliwa Dłoń, Kraków
Czasopisma naukowe:
„Alkoholizm i Narkomania” (www.ipin.edu.pl/ain ) Polskie Towarzystwo Psychiatryczne,
Instytut Psychiatrii i Neurologii;
„Remedium. Profilaktyka i promocja zdrowego stylu życia” (www.remedium-psychologia.pl)
miesięcznik, PARPA;
Monar na Bajzlu (www.mnb.krakow.pl ) pismo rozprowadzane w środowisku czynnych narkomanów. Strony internetowe:
Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii www.kbpn.gov.pl
Serwis Informacyjny „Narkomania" Krajowego Biura www.narkomania.gov.pl/archiw.htm
Stowarzyszenie MONAR www.monar.pl
Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii www.emcdda.eu.int
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: