Dzieje kultur penalnych 3401-PR1-3DKPd
Przedmiot dostarcza podstawowej wiedzy na temat historii instytucji penalnych oraz mechanizmów społecznych i kulturowych związanych z funkcjonowaniem systemów karnych w różnych kontekstach historyczno-kulturowych, w tym także współcześnie. W ramach przedmiotu łączy się elementy historii idei kary i historii instytucji wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, antropologii kary i socjologii kary w kontekście rozwoju konkretnych form organizacyjnych kary w ujęciu historycznym. W ramach przedmiotu wprowadza się elementy syntezy integralnokulturowej to znaczy wiedzy na temat kary kryminalnej integrującej wieloaspektowe analizy zjawiska prawno-społecznego kary kryminalnej w kontekście rozwoju różnych struktur afektu penalnego powiązanego z odmiennymi typami kultur penalnych. Przedmiot poszerza wiedzę ogólną na temat historii instytucji penalnych oraz mechanizmów społecznych i kulturowych związanych z funkcjonowaniem systemów karnych w różnych kontekstach historyczno-kulturowych, w tym także współcześnie starając się odpowiednio ukazywać kwestie zróżnicowania kulturowego przy jednoczesnym wskazywaniu na współczesne uniwersalne standardy postępowania w sprawach karnych. Przedmiot pozwala na zapoznanie się z różnymi typami analiz kwestii kary kryminalnej, historii prawa, antropologii społecznej, penologii. Na zajęciach szczególnie wskazywane są ilustracyjne przykłady instytucji i praktyk penalnych w różnych okresach historycznych i różnych kulturach, z uwzględnieniem także problemów i szans związanych ze współczesną wielokulturowością. Analiza historyczna i socjologiczna będzie też uwypuklać kwestię kary i karania jako jednej z form rozwiązywania problemów społecznych. Wykład akcentuje analizę społeczno kulturowych uwarunkowań kształtowania się pojęcia kary kryminalnej odnosząc się odpowiednio także do wzorów działania z tradycji Biblii i starożytnej Grecji oraz Rzymu, i ich wpływu na kształtowanie się struktury afektu penalnego w Europie od czasów późnego średniowiecza do współczesności (Retrybutywizm). W tej analizie ukazane będą rozliczne powiązania nowoczesnych doktryn penalnych z kulturowym dziedzictwem i symboliką kary i karania w kontekście realizacji potrzeby zapewnienia poczucia ładu, bezpieczeństwa i sprawiedliwości we współczesnych demokratycznych społeczeństwach kapitalistycznych opartych na rządach prawa i biurokracji.
Nakład pracy studenta:
- godziny zorganizowane – 60
- przygotowanie do zajęć – 30 godz.
- przygotowanie do egzaminu – 30 godz.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024Z: | W cyklu 2023Z: |
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć student/ka
w sferze wiedzy:
posiada podstawową wiedzę na temat historycznych i społeczno-kulturowych uwarunkowań stosowania kar kryminalnych.
posiada wiedzę o uwarunkowaniach zróżnicowania systemów karnych zarówno historycznych jak i współczesnych.
zna podstawy kulturowe klasycznych rozważań na temat kary kryminalnej w europejskim kręgu kulturowym.
ma wiedzę na temat związków między ogólnymi symbolicznymi założeniami ładu społecznego i aksjologią ogólnoustrojową , a współczesnymi i historycznymi systemami wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych.
W sferze umiejętności:
potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu historii instytucji kontroli społecznej przestępczości, dla analizy współczesnych uwarunkowań kulturowych funkcjonowania programów resocjalizacji i kontroli społecznej w zakresie w jakim jest to konieczne dla realizacji polityki publicznej opartej na wiedzy (evidence based policy);
W sferze kompetencji społecznych:
potrafi analizować etyczne problemy związane z wykonywaniem kary i innych środków represji prawnokarnej w świetle standardów międzynarodowych i uwarunkowań ustrojowych w ujęciu porównawczym diachronicznym i synchronicznym przez odpowiednie służby, w szczególności służbę więzienną i kuratorów sądowych.
Kryteria oceniania
Metody i kryteria oceniania:
Ocena aktywności studentów w toku ćwiczeń z możliwością oceny wygłoszonych i opracowanych referatów. Egzamin pisemny i dodatkowo ustny na ocenę bardzo dobrą z zakresu objętego opisem przedmiotu i wyszczególnionego każdorazowo w ramach ćwiczeń z danego roku i odpowiedniej uzgodnionej lektury jako przedmiotu rozmowy na ocenę bardzo dobrą.
Sposób zaliczenia:
Egzamin pisemny oraz dodatkowo egzamin ustny na ocenę bardzo dobrą dla studentów, którzy otrzymali ocenę dobrą z egzaminu pisemnego.
Literatura
1. J. Utrat-Milecki (red.), Kara w nauce i kulturze, Warszawa, UW 2009;
2. J. Utrat-Milecki, Dzieje kultur penalnych, w: “Resocjalizacja Polska”, NR 2 2011, S.53-90;
3. J. Utrat-Milecki (red.), Z dziejów afektu penalnego, Oficyna Naukowa 2014;
4. J. Utrat-Milecki (red.), Prawo i ład społeczny. Integralnokulturowa analiza zagadnienia racjonalności, Wyd. UW, Warszawa 2011;
5. A. Dziadzio, Powszechna historia prawa, PWN, Warszawa 2009
6. A. Dziadzio, D. Malec, Historia prawa. Prawo karne w świetle źródeł, Kraków 1997,
7. A. Dziadzio, D. Malec, Historia prawa. Proces i wymiar sprawiedliwości w świetle źródeł, Kraków 2000
8. K. Farrington, Historia kar i tortur, Warszawa 1997,
9. J. Górny, Penitencjarystyka. Główne problemy wykonania kary pozbawienia wolności w rozwoju historycznym, Warszawa 1981,
10. H. Grajewski, Kara śmierci w polskim prawie karnym do poł. XVI w., Warszawa 1956,
11. S. Grodziski, Z dziejów staropolskiej kultury prawnej, Kraków 2004,
12. A. Grześkowiak, Kara śmierci w polskim prawie karnym, Toruń 1978,
13. M. Handelsman, Kara w najdawniejszym prawie polskim, Warszawa 1908,
14. J. Haytler, U źródeł prawa karnego, Warszawa 1934,
15. M. Kober, Sposoby wykonania kary śmierci w dawnych wiekach, Prawo i Życie 2000, nr 9,
16. K. Koranyi, Powszechna Historia Prawa, PWN, Warszawa 1980,
17. H. Krammer, J. Spengrer, Młot na czarownice, Vis – a - Vis Etiuda, 2019
18. T. Maciejewski, Narzędzia tortur, sądów bożych i prób czarownic, Koszalin 1997,
19. J. Migdał, J. Raglewski, Kara pozbawiania wolności. Zarys dziejów polskiej doktryny, prawai praktyki penitencjarnej, Gdańsk 2005,
20. J. Rafacz, Dawne polskie prawo karne. Część ogólna, Warszawa 1932,
21. J. Rafacz, Dawny proces polski, Warszawa 1925,
22. Starożytne kodyfikacje prawa, pod red. A. Dębińskiego, Lublin 2000,
23. J. Warylewski, Kara: podstawy filozoficzne i historyczne, Wyd. UG, 2007,
24. A. Winiarz, Sądy boże w Polsce, 1891.
25. R. Thurston, Polowania na czarownice, Warszawa 2008
26. B. Malinowski, (2001) Prawo, zwyczaj, zbrodnia w społeczeństwach dzikich, De Agostini, Altaya, Warszawa.
27. E. Evans-Pritchard, (2007) Religia Nuerów, Kęty : Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2007.
28. E. Evans-Pritchard, (2008) Czary, wyrocznie i magia u Azande, Warszawa: PWN
29. M. Douglas, (2007) Czystość i zmaza, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
30. E. Goffman, (2007) Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
31. E. Durkheim (2006) Samobójstwo. Studium z socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa.
32. M. Foucault (2011) Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Aletheia, Warszawa.
33. O sztuce rządzenia według Mozi, Mengzi, Xunzi, Han Feizi (2016) Dialog, Warszawa
34. E. Wolfram, (1967) Guilt and sin in traditional China
35. A. Kharchenko, (2013) Motyw klątwy nadprzyrodzonej w japońskich wierzeniach ludowych [w] Azja i Afryka. Religie, Kultury, Języki, Zakład graficzny UW, Warszawa.
36. R. Benedict (1999) Chryzantema i miecz, Warszawa
37. J. Konior SJ (2006) Zagadnienie “grzechu” w kulturze Chińskiej, Wydawnictwo WAM, Kraków
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: