Podstawy kryminologii 3401-PR1-2PKRd
Przedmiotem wykładu jest prezentacja zagadnień z zakresu kryminologii ogólnej oraz wybranych problemów fenomenologii kryminalnej. Studenci poznają przede wszystkim koncepcje etiologii kryminalnej, czyli nauki o przyczynach przestępczości i innych zachowań dewiacyjnych, wypracowane przez główne nurty kryminologii (klasyczny, pozytywistyczny i antynaturalistyczny), a także zapoznają się z problematyką wiktymologiczną.
Przedstawione zostaną także podstawy metodologii używanej w nauce kryminologii: rodzaje statystyk kryminalnych, sposób ich interpretacji,
szacowanie rzeczywistych rozmiarów przestępczości (badania wiktymizacyjne, self-report), metody o charakterze jakościowym.
Omówiony zostanie także obraz przestępczości w Polsce – jej rozmiary, struktura i dynamika przestępczości. Studenci zapoznają się także z problematyką zapobiegania przestępczości oraz środkami kontroli społecznej, których funkcją jest zwalczanie przestępczości.
Program obejmuje także szereg zagadnień szczegółowych takich jak: przestępczość nieletnich, zagadnienia recydywy, przestępczość zorganizowana, gospodarcza itd.
1. Środki odurzające a przestępczość
Właściwości środków odurzających
Relacje między używaniem środków odurzających a przestępczością
Problem przestępczości o charakterze „prohibicyjnym”
Stan odurzenia alkoholem i alkoholizm a przestępczość
Stan odurzenia narkotykami i narkomania a przestępczość
2. Przestępczość zorganizowana i przestępczość gospodarcza.
Związki między przestępczością zorganizowaną a przestępczością gospodarczą.
Cechy przestępczości zorganizowanej.
Charakterystyczne cechy przestępczości gospodarczej.
Teorie kryminologiczne wykorzystywane w celu wyjaśnienia zjawiska.
3. Recydywa
Pozytywistyczne koncepcje przyczyn wielokrotnej powrotności do przestępstwa
Kategorie wielokrotnie karanych
Kariery przestępcze
Badania nad recydywistami prof. Ostrihanskiej
4. Zapobieganie przestępczości
Kontrola społeczna i jej narzędzia
Strategie działań zapobiegawczych
Znaczenie środowiska przy zapobieganiu przestępczości
5. Reakcja na przestępczość
Sformalizowana reakcja na przestępczość
Kara pozbawienia wolności
Redukujące punitywność reakcje na przestępczość
Nakład pracy studenta:
30 godzin kontaktowych
15 godzin przygotowania do zajęć, czytanie literatury, praca z tekstami źródłowymi
15 godzin przygotowania do egzaminu
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Studenci
- wyjaśniają zjawisko przestępczości przez pryzmat różnych teorii kryminologicznych, wyjaśniają poszczególne rodzaje przestępczości
- wyjaśniają przestępczość jako zjawisko społeczne, oraz o jej przyczyny, indywidualne i społeczne,
- znają i stosują metody pomiaru i analizy zjawiska przestępczości oraz jego społeczno-demograficznych uwarunkowań,
- opisują poszczególne kategorie sprawców: popełniających przestępstwa wobec kobiet, cudzoziemców, Polaków przebywających za granicą, więźniów,
- analizują statystyki przestępczości i przestępstw poszczególnych rodzajów,
- stosują metody i techniki w procesie weryfikacji hipotez badawczych dotyczących m.in. uwarunkowań przestępczości, ryzyka wiktymizacyjnego, trendów przestępczości,
- analizują teksty źródłowe oraz analizować i komentować zjawiska społeczne w oparciu o adekwatnie dobraną teorię,
- prezentują interdyscyplinarne podejście do problemów społecznych i ich rozwiązywania,
- krytycznie oceniają zjawiska z zakresu przestępczości i dewiacji w oparciu o wiedzę kryminologiczną i z zakresu innych nauk społecznych.
Kryteria oceniania
1. bieżąca ocena przygotowania do zajęć i aktywności
2. egzamin ustny
Literatura
1. Błachut J., Gaberle A., Krajewski K.: Kryminologia, Gdańsk 2001;
2. Gruszczyńska B., Marczewski M., Siemaszko A.: Atlas przestępczości w Polsce 4, Warszawa 2009;
3. Siemaszko A.: Kogo biją, komu kradną, Warszawa 2001;
4. Siemaszko A.: Geografia występku i strachu. Polskie badania przestępczości ’07, Warszawa 2008.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Profilaktyka społeczna i resocjalizacja, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Profilaktyka społeczna i resocjalizacja, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: