Etyka służb społecznych 3401-3R1ESP1
Podstawowe pojęcia i podziały przedmiotowe. Przedmiot zainteresowania etyki ogólnej i etyki stosowanej (etyki dziedziny). Etyki filozoficzne i etyki teologiczne. Etyki naturalistyczne (wybrane etyki utylitarystyczne) i antynaturalistyczne (wybrane etyki idealistyczne i religijne). Problem starożytnej triady duchowych wartości (verum, bonum, pulchrum). Sposoby uzasadniania twierdzeń i postulatów etycznych. Dedukcyjne i indukcyjne modele uzasadnień etycznych. Filozoficzne problemy relatywizmu, racjonalizmu oraz realizmu i ich konsekwencje dla rozstrzygnięć etycznych. Wybrane systemy etyczne, koncepcje etyczne i typologie hierarchii wartości. Rodzaje norm moralnych. Społeczna rola i znaczenie norm moralnych. Argumantatywny i dyskursywny charakter rozstrzygnięć etycznych – problem punktów podparcia decyzji etycznych. Problem kontekstualności i sytuacyjności w podejmowaniu decyzji etycznych. Problem interdyscyplinarnego statusu etyki służb społecznych. Dylematy niesienia pomocy innym – szanse i zagrożenia. Problem stygmatyzacji i naznaczania społecznego adresatów pomocy społecznej. Problem względności kryteriów nieprzystosowania społecznego. Różne strategie działań pomocowych. Problem profesjonalizmu służb społecznych i socjopatologia form pomocowych. Uzasadnienia i racjonalizacje społecznego systemu pomocy. Etyczne aspekty, pryncypia i dylematy oddziaływań resocjalizacyjnych – resocjalizacja w środowisku otwartym i zamkniętym. Założenia, szanse i perspektywy resocjalizacji w środowisku otwartym. Etyczne aspekty, pryncypia i dylematy oddziaływań poradniczych i psychoterapeutycznych – zasady etyczne psychoterapeuty. Etyczne aspekty, pryncypia i dylematy w pracy socjalnej – społeczne funkcje i zadania pracowników socjalnych. Sytuacje graniczne (śmierć, wina, los, walka) i ponowoczesne dylematy etyczne (współodpowiedzialność a tolerancja, równość a dyskryminacja, stosowanie przemocy, obywatelski sprzeciw, eutanazja, dylematy medycyny i inżynieria genetyczna, samobójstwo, kara śmierci, cierpienie). Etyka stosowana i środowiskowe aplikacje – zawodowe kodeksy etyczne.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Student:
Wiedza:
1. wyjaśnia przedmiot zainteresowani etyki ogólnej i etyki stosowanej oraz podstawowe problemy i zagadnienia tych perspektyw rozpatrywania etyki;
Umiejętności:
1. porównuje wybrane systemy i koncepcje etyczne, wskazując na podobieństwa i rozbieżności;
2. rewiduje dylematy etyczne służb społecznych, określające szanse i zagrożenia pomagania innym;
Kompetencje:
1. opisuje współczesne dylematy etyczne i ich specyfikę;
2. podejmuje dyskusję nad treściami kodeksów etycznych wybranych służb społecznych oraz ich sprawczością i wpływem na etos zawodowy tych służb.
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny i aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach.
Literatura
Boxill B. R., Równość, dyskryminacja i polityka preferencji, w: Przewodnik po etyce, red. P. Singer, Warszawa 2002.
Czarnecki P., Dylematy etyczne współczesności, Bydgoszcz 2008.
Etyka. Antologia tekstów, Z. Kalita (red.), Wrocław 1995.
Flynn A.R., Pomaganie z perspektywy holistycznej, w: ABC psychologicznej pomocy, red. J. Santorski, Warszawa 1993.
Goldstein H., Zaniedbane ogniwo moralne w praktyce pracy socjalnej, w: Wypisy z wybranych zagadnień pracy socjalnej, wyb. i red. M. Bocheńska-Seweryn, K. Frysztacki, K. Kluzowa, Kraków 1994.
Holt J., O „pomocy” i specjalistach od pomagania, w: Psychologia w działaniu, red. K. Jankowski, Warszawa 1981.
Huflejt-Łukasik M., Zasady etyczne w psychoterapii, w: Etyka służb społecznych, red. W. Kaczyńska, Warszawa 1998.
Kaczyńska W., Etyczność wychowania resocjalizującego, w: Etyka służb społecznych, red. W. Kaczyńska, Warszawa 1998.
Kaczyńska W., Etyka służb społecznych jako przedmiot interdyscyplinarnej rozmowy o pomaganiu najbardziej potrzebującym, w: Etyka służb społecznych, red. W. Kaczyńska, Warszawa 1998.
Kuhse H., Eutanazja, w: Przewodnik po etyce, red. P. Singer, Warszawa 2002.
Łuczyńska M., O odpowiedzialności etycznej pracownika socjalnego, w: W. Etyka służb społecznych, red. W. Kaczyńska, Warszawa 1998.
Otrębska-Popiołek K., Człowiek w sytuacji pomocy, Katowice 1991.
Problemy etyki, S. Sarnowski, red. E. Frykowski, Bydgoszcz 1993.
Problemy i kierunki etyki. Antologia tekstów, red. A. Miś, Warszawa 1998.
Pytka L., Aksjologiczno-pedagogiczne podstawy resocjalizacji, w: Polska myśl resocjalizacyjna. Wybór tekstów, Warszawa 1993.
Reamer F. G., Dylematy etyczne w praktyce pracy socjalnej, w: Wypisy z wybranych zagadnień pracy socjalnej, wyb. i red. M. Bocheńska-Seweryn, K. Frysztacki, K. Kluzowa, Kraków 1994.
Rybczyńska D.A., B. Olszak-Krzyżanowska, Aksjologia pracy socjalnej – wybrane zagadnienia, Katowice 1999.
Salomon R. C., Etyka biznesu, w: Przewodnik po etyce, red. P. Singer, Warszawa 2002.
Sawicka K., Etyczność socjoterapii, w: Etyka służb społecznych, red. W. Kaczyńska, Warszawa 1998.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: