Metodologia badań społecznych 3401-3R11MBS2
Wybrane metodologiczne problemy badań społecznych (formułowanie i weryfikacja hipotez, indukcjonizm-dedukcjonizm, postępowanie dedukcjonistów, konfirmacja hipotez, prawa nauki i generalizacje historyczne, wyjaśnianie i przewidywanie, pojęcia teoretyczne, empiryczne i operacyjne, definiowanie pojęć dobór wskaźników, pomiar i skalowanie). Proces badawczy w różnych typach badań. Koncepcja badań i jej składniki. Techniki doboru zjawisk do badania, klasyfikacja technik otrzymywania materiałów. Techniki obserwacji, wywiadu swobodnego, dane urzędowe i ich wykorzystanie w case study. Metoda biograficzna. Ilościowa i jakościowa analiza treści przekazów masowych. Ogniskowany wywiad grupowy. Jednorazowe badania surveyowe (wywiad kwestionariuszowy zwykły i telefoniczny, różne typy ankiet). Panel i inne metody badania procesów społecznych. Eksperyment. Międzykrajowe badania porównawcze. Badania ewaluacyjne.
Bilans nakładu pracy studenta
Studia stacjonarne:
uczestnictwo w wykładzie – 30 godz.
uczestnictwo w ćwiczeniach – 30 godz.
przygotowanie do zajęć – 60 godz.
przygotowanie do egzaminu – 30 godz.
Razem: 150 godz.
Studia niestacjonarne:
uczestnictwo w wykładzie – 15 godz.
uczestnictwo w ćwiczeniach – 15 godz.
przygotowanie do zajęć – 70 godz.
przygotowanie do egzaminu – 50 godz.
Razem: 150 godz.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
lektura monograficzna
Efekty kształcenia
Uczestnicy zajęć:
1. znają podstawowe zagadnienia metodologii badań społecznych, definiują podstawowe pojęcia z zakresu metodologii
2. wyjaśniają powiązania pomiędzy światem teorii a światem empirii
3. rozróżniają podstawowe typy badań w naukach społecznych
4. odróżniają twierdzenia naukowe od nienaukowych
5. swobodnie posługują się terminologią metodologiczną
6. potrafią zastosować metody i narzędzia badawcze w praktyce - zaprojektować, zrealizować badania i analizować dane empiryczne.
7. oceniają korzyści płynące z rozwoju wiedzy naukowej i dostrzegają związane z nią zagrożenia
8. postępują zgodnie z zasadami etyki naukowej
Kryteria oceniania
Ocena ciągła – uwzględniająca przygotowanie do zajęć i aktywność, końcowy egzamin pisemny
Podstawą do uzyskania oceny jest zakres posiadanej przez studenta wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych zweryfikowany poprzez udział w dyskusji na zajęciach oraz egzamin pisemny.
Literatura
• Ch. Frankfort-Nachmias, D. Nachmias, Metody badawcze w naukach społecznych, Zysk i S-ka, Poznań 2001
• J. Lutyński, Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia, ŁTN, Łódź 1994
• E. Babbie, Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa 2003
• A. Sułek, Ogród metodologii socjologicznej, Scholar, Warszawa 2002
• A. Sułek, Sprawdzanie hipotez przyczynowych, [w:] Logika analizy socjologicznej, (LAS), red. A. Sułek, Wyd. UW, Warszawa 1981, str. 57 – 65
• E. Babbie, Podstawy badań społecznych, PWN, Warszawa 2008, str. 251 – 273
• A. Sułek, Ogród metodologii socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2002, str. 182 – 205
• A. Kubiak, I. Przybyłowska, W. A. Rostocki, Encyklopedia socjologii, tom 1, hasło: Badania ankietowe, Oficyna Naukowa, Warszawa 1998, s. 51 – 58
• A. Sułek, Sondaż polski, IFiS PAN, Warszawa 2001, str. 213 – 235
• Polski Generalny Sondaż Społeczny http://pgss.iss.uw.edu.pl/
• Diagnoza Społeczna http://www.diagnoza.com/
• M. Rosenberg, Logika analizy sondażowej, [w:] Logika analizy socjologicznej, (LAS), red. A. Sułek, Wyd. UW, Warszawa 1981, str. 161 – 211
• K. Koseła, A. Sułek, Metody badania procesów społecznych, [w:] , Metody analizy socjologicznej, (MAS), oprac. A. Sułek, Wyd. UW, W-wa 1986, str. 265 – 309
• I. Białecki, Alfabetyzm funkcjonalny, Res Publica Nowa, nr 6/1996, str. 68 – 76
• R.E. Stake, Studium przypadku, [w:] Ewaluacja w edukacji, red. L. Korporowicz, Oficyna Naukowa,
W-wa 1997, str. 120 – 143
• M. Angrosino, Badania etnograficzne i obserwacyjne, PWN, Warszawa 2010, str. 44 – 50
• H. Ogryzko-Wiewiórowski, Zastosowanie analizy treści w badaniach socjologicznych, Uniwersitatis Mariae Curie -Skłodowska, Lublin-Polonia vol. 9 .1 Sectio 1, 1984 s. 1 – 13
• C. Trutkowski, Społeczne reprezentacje polityki, Scholar, W-wa 2000, str. 204 – 236
• M. Kłosiński, Semantyczna analiza pojęć „bezrobocie” i „bezrobotny” („bezrobotni”) w wypowiedziach prasowych, Kultura i Społeczeństwo, T. XXXVIII, nr 3, 1994
• A. Matuchniak-Krasuska, Interwencja socjologiczna A. Touraine’a. Uwagi uczestnika., Studia Socjologiczne 1995, nr 3-4, 1995, str. 97 – 108
• A. Matuchniak-Krasuska, Ruch feministyczny i kobiecy w Polsce. Interwencja socjologiczna 1994/1995, Folia Sociologica nr 27, str. 123 – 150
• B. Wolniewicz-Grzelak, Sz. Grzelak, Ocena skuteczności Projektu „Trzy Koła”, [w:] Ewaluacja profilaktyki problemów dzieci i młodzieży, red. J.Ł. Grzelaka, M.J. Sochackiego, Pracownia profilaktyki Problemowej, Warszawa 2001, str. 259 – 281
• J. Lutyński, Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia (MBS), ŁTN, Łódź 1994, str. 27 – 40
• J. Kwaśniewski, Socjologia stosowana, Encyklopedia Socjologii, t. IV, str. 80 – 84
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: