Cywilizacja średniowieczna i przełom nowożytny na Półwyspie Apenińskim 3321-Z1HWC
W ramach przedmiotu prezentowana jest historia Italii w okresie od VI do XV w. Dominującą perspektywą przedmiotu jest wyjaśnienie rozwoju kulturalnego terytorium i komentarz do obrazu historii w średniowiecznej literaturze włoskiej, przede wszystkim w "Boskiej komedii". Integralną częścią zajęć jest lektura i analiza fragmentów kilku kanonicznych tekstów średniowiecznych związanych z kulturą i historią Włoch.
W części poświęconej wczesnemu średniowieczu analizowane są źródła pluralizmu politycznego na półwyspie począwszy od najazdu Longobardów, dziedzictwo bizantyjskie, wkład w kulturę i historię terytorium Franków i Normanów.
W kolejnej części, poświęconej pełnemu średniowieczu, obserwuje się historię dążeń cesarzy rzymskich narodu niemieckiego do kontroli nad papiestwem i północnymi Włochami, wraz z jednoczesnym krystalizowaniem się komunalnej i wolnościowej tożsamości włoskich miast, oraz ewolucję Królestwa Sycylii. Omówione są główne nurty kultury rozkwitu średniowiecza, ze szczególną uwagą poświęconą uniwersytetom i dyscyplinom naukowym a także kulturze miejskiej oraz zjawisku z pogranicza kultury i religii, jakim było pojawienie się i funkcjonowanie zakonów żebraczych.
W części poświęconej późnemu średniowieczu analizowany jest proces przekształcania się pejzażu politycznego od samodzielnych komun, poprzez rządy signorów, w kierunku państw terytorialnych. Jako osobne zagadnienia omówione są różnorakie symptomy kryzysu: wielka zaraza 1348 roku i jej nawroty, wraz ze skutkami jakie przyniosła w życiu gospodarczym i społecznym, oraz wielka schizma zachodnia. Kurs zamyka przyjrzenie się zapowiadającemu nową epokę nurtowi w kulturze: humanizmowi, rozumianemu przede wszystkim jako erudycyjne zainteresowanie tekstami starożytnymi, ich krytyka i przekład.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
Po ukończeniu kursu student
1. ma rudymentarną wiedzę o historii Włoch.
2. wskazuje główne cechy zróżnicowania kultury i tradycji Włoch.
Umiejętności
Student
1. potrafi stosując podstawowe metody badawcze analizować i interpretować informacje z różnych źródeł i na tej postawie wnioskować i formułować krytyczne sądy.
2. umie pod kierunkiem wykładowcy zdobywać wiedzę w zakresie historii, poszerzać tę wiedzę o inne dyscypliny w celu zastosowania jej do sytuacji zawodowych i kierowania własną karierą zawodową.
Kompetencje społeczne
Student
1. ma przekonanie o konieczności i znaczeniu zachowania się w sposób profesjonalny oraz przestrzegania etyki zawodowej;
3. jest przygotowany do podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w podejmowaniu indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych;
4. ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturalnego własnego kraju, Europy i świata.
Kryteria oceniania
Zaliczenie pisemne - test i krótka wypowiedź pisemna
Literatura
Podręczniki:
Skrypty zamieszczone na stronie Katedry;
Giuliano Procacci, Historia Włochów, przekł. Bożena Kowalczyk –Trupiano, Warszawa: Państ. Wydawnictwo Naukowe, 1983;
Girolamo Arnaldi, Italia i najeźdźcy, Warszawa 2009
Teksty źródłowe:
1. św. Benedykt z Nursji, Reguła - fragmenty
2. Otton z Fryzyngi, Gesta Friderici - opis miast włoskich
3. Niccolò Machiavelli, Historie florenckie - wojna Białych i Czarnych
4. Dante Alighieri, Boska komedia - fragmenty
5. Giovanni Boccaccio, Dekameron - Prolog
Lektury zalecane:
Jacques Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, Warszawa: Wolumen, 1994 (i inne wydania)
lub:
Jacques Le Goff, W poszukiwaniu średniowiecza, Warszawa: Czytelnik, 2005
Halina Manikowska: Średniowieczne miasta-państwa na Półwyspie Apenińskim, w: Rozkwit średniowiecznej Europy, pod red. Henryka Samsonowicza, Warszawa: Bellona, 2001, s. 250-377
Jean Delumeau, Cywilizacja Odrodzenia, przeł. Eligia Bąkowska, Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, 1987
Szczególnie rozdziały poświęcone Włochom:
Zarys historii Europy (seria):
Wczesne średniowiecze. Od 400 do 1000 r., pod red. RosamondMcKitterick, przeł. Zbigniew Dalewski, Warszawa: Świat Książki, 2003
Z serii: Dzieje Europy:
1. Christopher Brooke, Europa średniowieczna. 962-1154, przeł. Józef Marzęcki, Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, 2001
2. Denys Hay, Europa w XIV i XV wieku, przeł. Hanna Zaremska, Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, 2001
3. John H. Mundy, Europa średniowieczna. 1150-1309, przeł. Robert Sodół, Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, 2001
4. Richard Mackenney, Europa XVI wieku, Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, 1993
Dla osób dobrze znających jęz. włoski:
Storiad’Italia, t. II, cz. 1-2: Dallacadutadell’Impero Romano al secolo XVIII, Torino: Einaudi, 1974
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Filologia włoska, studia niestacjonarne (wieczorowe), pierwszego stopnia
- Filologia włoska, studia stacjonarne, pierwszego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: