Współczesne badania w językoznawstwie - linia fińska 3320-LMF12K-J
Przegląd najważniejszych nurtów we współczesnych badaniach językoznawczych oraz przegląd pojęć z zakresu metodologii badań.
Zarys problematyki rozważań nad językiem w filozofii i językoznawstwie historycznym: wartość dorobku gramatycznego Hindusów; teoria i filozofia języka w starożytnej Grecji, ze szczególnym uwzględnieniem myśli Platona i Arystotelesa. Opis języka w gramatykach łacińskich i ich wpływ na opis języków nowożytnych, głównie języka fińskiego.
Problematyka i metody badań językoznawstwa przedstrukturalistycznego: uniwersalizm – poszukiwanie uniwersalnych logicznych struktur w języku; humboldtyzm – język, myślenie, naród; komparatyści – początek językoznawstwa diachronicznego; psychologizm. Młodogramatycy – badania historyczne.
Założenia strukturalizmu: język jako system, synchronia a diachronia, langue a parole w koncepcji Ferdinanda de Saussure`a. Główne kierunki lingwistyki strukturalnej.
Strukturalistyczny opis języka - naturalny metajęzyk semantyczny Anny Wierzbickiej na przykładzie fińskim.
Filozofia języka Ludwiga Wittgensteina. Język jako gra.
Metodologia badań kognitywistycznych, problematyka badań językoznawstwa kognitywistycznego (koncepcja znaczenia, kategoryzacja, definicje kognitywne).
Zagadnienia socjolingwistyki, m.in. ideologie językowe, intuicja językowa.
Założenia i przykłady analizy konwersacyjnej.
Badania nad przyswajaniem i nauczaniem języka fińskiego (S2-tutkimus). Kierunki badań gramatycznych w Finlandii - podejście tradycyjne, generatywne, kognitywne, funkcjonalne.
Wykorzystanie korpusów w badaniach językoznawczych i translatorycznych.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Student:
- ma pogłębioną wiedzę o zjawiskach zachodzących w obszarach historii, języka, literatury i kultury (S2_W04);
- ma pogłębioną wiedzę o metodologii badań nad językiem, literaturą i kulturą (S2_W05);
- ma uporządkowaną wiedzę o kierunkach badań w językoznawstwie i literaturoznawstwie (S2_W06);
- ma uporządkowaną wiedzę z zakresu językoznawstwa ogólnego (S2_W07);
- posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań (S2_U05);
- potrafi porozumiewać się z wykorzystaniem różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami z zakresu ugrofinistyki w języku polskim i fińskim oraz popularyzować wiedzę o wytworach kultury, literatury, zjawiskach historycznych (S2_U06);
- ma wiedzę o projektowaniu, metodologii, pragmatyce i prezentacji badań naukowych zna i rozumie pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego (K_W11);
- stosuje zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego, w szczególności reguły rządzące przytaczaniem cudzych wypowiedzi (K_U11);
- docenia i dostrzega potrzebę tworzenia i zastosowania regulacji prawnych związanych z ochroną własności intelektualnych (K_08).
Kryteria oceniania
Bieżąca ocena przygotowania do zajęć, ocena przygotowanych referatów i uczestniczenia w dyskusji.
Zaliczenie na podstawie obecności i aktywnego udziału.
Literatura
Uwaga:
Spis zawiera podstawowe podręczniki i monografie prezentujące kierunki i metody współczesnego językoznawstwa. Na zajęciach analizowane będą wybrane teksty (także spoza poniższej listy).
Antropologia słowa (red. G. Godlewski), Warszawa 2003 (wybrane teksty).
Apresjan J.: Koncepcje i metody współczesnej lingwistyki strukturalnej, Warszawa 1974.
Apresjan J.: Semantyka leksykalna, Wrocław 1980.
Arystoteles: Topiki. O dowodach sofistycznych, Warszawa 1978.
Bartmiński J.: Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2007.
Eco U.: Nieobecna struktura. Warszawa 1996.
Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, tom 2, Współczesny język polski (red. J.Bartmiński), Warszawa 1993 (wybrane teksty).
Heinz A.: Dzieje językoznawstwa w zarysie, Warszawa 1978.
Hocket Ch. F.: Kurs językoznawstwa współczesnego, Warszawa 1968.
Humboldt W. von: O myśli i mowie. Warszawa 2002.
Ivić M.: kierunki w lingwistyce, Warszawa 1975.
Levi-Strauss C.: Antropologia strukturalna, Warszawa 1970.
Levi-Strauss C.: Spojrzenie z oddali, Warszawa 1993.
Malinowski B.: Ogrody koralowe i ich magia. Dzieła 5, Warszawa 1987.
Malinowski B.: jednostka, społeczność kultura. Dzieła 8, Warszawa 2000.
Sapir E.: Kultura, język, osobowość, Warszawa 1978.
Saussure F. de: Kurs językoznawstwa ogólnego, Warszawa 2002.
Saussure F. de: Szkice z językoznawstwa ogólnego, Warszawa 2004.
Schaff A.: Szkice o strukturalizmie, Warszawa 1983.
Taylor J. R..: Kategoryzacja w języku, Kraków 2001.
Taylor J. R.: Gramatyka kognitywna, Kraków 2007.
Whorf B. L.: Język, myśl i rzeczywistość, Warszawa 1982.
Wierzbicka A.: Dociekania semantyczne, Wrocław 1969.
Wierzbicka A.: Język – umysł – kultura, Warszawa 1999.
Wierzbicka A.: Semantyka, Lublin 2006.
Wittgenstein L.: Tractatus logico-philosophicus, Warszawa 1970.
Wittgenstein L.: Dociekania filozoficzne, Warszawa 1972.
Uwagi
|
W cyklu 2024L:
Zajęcia odbywają się stacjonarnie. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: