Teoria literatury I (H) 3305-TL1-H-1U

Zakres tematów w I semestrze:

I.. Wprowadzenie
1. Co to jest literatura?
2. Teoria literatury a poetyka, krytyka literacka, historia literatury i literatura porównawcza
3. Tradycja i kanon literacki
4. Główne problemy teorii literatury: autor i podmiot literacki, intencja i znaczenie, dzieło i tekst, czytelnik i interpretacja, literatura i „doświadczenie”

II. Formacja fenomenologiczna
1. Ontologiczna teoria literatury Ingardena
2. Estetyka recepcji: Iser, Jauss
3. Hermeneutyka posthusserlowska: Gadamer, Heidegger, Ricœur, Merleau Ponty

III. Zwrot lingwistyczny w nauce o literaturze: formalizm rosyjski, strukturalizm:
1. Lingwistyka de Saussure’a i literatura
2. Podstawowe założenia formalizmu rosyjskiego
3. Mechanizmy strukturalizmu
4. Narratologia strukuralistyczna

IV. Literatura i nieświadomość:
1. Freud, nieświadomość i twórczość artystyczna
2. Mechanizm marzeń sennych i psychoanaliza
3. „Niesamowite” (das Unheimliche) czyli literacki efekt obcości
4. Jung: archetypy i symbole
5. Lacan: realne, wyobrażone, symboliczne; Lacanowska kategoria inności

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne
proseminaria

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

Celem zajęć jest analiza zagadnień teorii i krytyki literatury, takich jak literatura a „doświadczenie”, literackość a społeczny charakter tekstu literackiego, kategoria autora i podmiotu literackiego, intencja i znaczenie, recepcja/lektura/czytelnik, poetyka przedstawieniowa, écriture, tekst i dyskurs, intertekstualność i interdyskursywność, mit i ideologia, etc., w świetle głównych kierunków teorii literatury XX wieku. W czasie zajęć omawiane będą konkretne lektury, których znajomość, jak również rozumienie występujących w nich pojęć i terminologii, będzie podstawowym warunkiem zaliczenia.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2024Z:

Katarzyna Wągrodzka

W cyklu 2023Z:

Agnieszka Flisek

Efekty kształcenia

Efekty kształcenia:

Wiedza: Student poznaje programy głównych nurtów dwudziestowiecznej teorii literatury; otrzymuje słownik najważniejszych jej pojęć. (K_W02, K_W03)

Umiejętności: Student zdobywa umiejętność definiowania koncepcji kluczowych dla nowoczesnych i ponowoczesnych badań literackich, a także zastosowania ich do analizy tekstów literackich oraz innych tekstów kultury; potrafi przeprowadzić krytyczną analizę tekstu literaturoznawczego, osadzić go w kontekście metodologicznym. (K_U01, K_U03, K_U04, K_U06, K_U07, K_U08)

Kompetencje społeczne: Student jest gotów do krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności i rozumie także potrzebę ciągłego doskonalenia się i rozwoju; śledzenia współczesnych procesów i zjawisk zachodzących w języku, kulturze i literaturze Hiszpanii i Ameryki Łacińskiej (K_K01, K_K04)

Kryteria oceniania

1. Bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność - 50%
2. Egzamin ustny (egzamin zdalny za pomocą rekomendowanego przez Uniwersytet komunikatora) - 50%

Literatura

Dla I i II semestru:

BAJTÍN, M., Teoría y estética de la novela, Madrid, Taurus, 1989.
BARTHES, B.: “La muerte del autor”, en: El susurro del lenguaje. Más allá de la palabra y la escritura, Barcelona, Paidós, 1999, pp. 65-71.
---- “Introducción al análisis estructural de los relatos”, en: Silvia Niccolini (comp.) El análisis estructural, Buenos Aires, CEAL, 1977, pp. 65-101.
---- “El mito hoy”, en: Mitologías, Buenos Aires, Siglo XXI, 2003, pp. 199-257.
BAUDRILLARD, J.: “Precesión de simulacros”, en: Cultura y simulacro, Editorial Kairós, Barcelona 1978, pp. 9-24.
BENJAMIN, W. “El narrador”, en: Para una crítica de la violencia y otros ensayos, Iluminaciones IV, Madrid, Taurus, 1999, pp. 111-134.
BLOOM, H. “Prefacio y preludio” y “Del canon”, en: El canon occidental, Barcelona, Anagrama, 2005, pp. 11-51.
Burzyńska, A i Markowski, M. P. Teorie literatury XX wieku, Kraków, Znak, 2006.
CERTEAU, M. de: La invención de lo cotidiano, México, Universidad Iberoamericana, 1996.
CULLER, J.: Sobre la deconstrucción, Madrid, Cátedra, 1984.
ECO, U. “El extraño caso de la intentio lectoris”, en: Los límites de la interpretación, Barcelona, Ed. Lumen, 1990, pp. 19-46.
EAGLETON, T. Una introducción a la teoría literaria, Madrid, Fondo de Cultura Económica, 1993.
FOUCAULT, M.: “Qu’est-ce qu’un auteur”, en: Dits et ecrits, t. I, Gallimard, Paris, pp. 789-821.
---- Las palabras y las cosas, Siglo XXI, México 1998.
FREUD, S.: “El poeta y los sueños diurnos” [en:] Obras completas, t. 2, Madrid, Biblioteca Nueva, 1973, pp. 1343-1348.
---- “Lo siniestro” [en:] Obras completas, t. 3, Madrid, Biblioteca Nueva, 1973, pp. 2483-2505.
GENETTE, G.: “La literatura a la segunda potencia”, [en:] Intertextualité. Francia en el origen de un término y el desarrollo de un concepto, selección y traducción de Desiderio, UNEAC, Casa de las Américas, Embajada de Francia en Cuba, La Habana 1997, pp. 53-62.
HUTCHEON, L.: The Politics of Postmodernism, Londres, Routledge, 1989.
INGARDEN, R.: “Z teorii dzieła literackiego”, w: A. Burzyńska i M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Antologia, Kraków, Znak, 2006, pp. 43-72.
JAMESON, F.: Postmodernism, or, the Cultural Logic of Late Capitalism, Durharm, Duke University Press, 1991.
LACAN, J.: El seminario de Jacques Lacan, Libro 20, Aun, 1972-1973. Texto establecido por Jacques-Alain Miller, Barcelona, Paidós, 1985.
McHALE, Brian, Postmodernist Fiction, London, Metuen, 1987.
Navarro, D. (ed.): Intertextualité. Francia en el origen de un término y el desarrollo de un concepto, UNEAC, Casa de las Américas, Embajada de Francia en Cuba, La Habana 1997.
RICŒUR, P.: „O interpretacji”, w: A. Burzyńska i M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Antologia, Kraków, Znak, 2006, pp.193-212.
WHITE, H.: El texto histórico como artefacto literario y otros textos, Barcelona, Ed. Paidós Ibérica, 2003.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3305-TL1-H-1U w USOSweb