Historia Ameryki prekolumbijskiej 3305-HAP-11
Przedmiot Historia Ameryki prekolumbijskiej jest podstawowym kursem z zakresu archeologii i historii kultur prekolumbijskich z obszaru Mezoameryki i Ameryki Południowej.
Całość zajęć podzielona została na dwie geograficzno-kulturowe części: w pierwszej części studenci zapoznają się z historią przedhiszpańskiego obszaru kulturowego zwanego Mezoameryką, w drugiej — z przeszłością Ameryki Południowej.
W ramach konwersatorium studenci poznają historię kultur Ameryki przedhiszpańskiej na wybranych przykładach. Szczególny nacisk położony jest na kultury Azteków, Majów i Inków.
Zajęcia prowadzone są w formie stacjonarnej. Zajęcia są rozłożone na co najmniej 12 spotkań. Każde z nich podzielone jest na dwie części: w trakcie pierwszych 45 minut prezentowany jest wykład wprowadzający do tematu zajęć; w czasie drugiej, 90-minutowej części zajęć, prowadzona jest dyskusja dydaktyczna. Dyskusja dotyczyć będzie wybranych zagadnień, związanych z omawianą kulturą przedhiszpańskiej Ameryki. Przedmiot kończy się egzaminem.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student zna i rozumie podstawową terminologię związaną z dziedziną historii, przedmiot i kierunki badań historycznych; najważniejsze wydarzenia z zakresu historii Mezoameryki i Ameryki Południowej oraz istotne aspekty kultury i języka związane z kontekstem prekolumbijskim Ameryki Łacińskiej (K_W03; K_W06).
Student potrafi czytać ze zrozumieniem teksty dotyczące historii prekolumbijskiej Ameryk; przedstawić własne poglądy i opinie, dyskutować, prezentować zagadnienia związane z historią Ameryki prekolumbijskiej; rozpoznawać różne rodzaje tekstów z zakresu historii prekolumbijskiej Ameryki, umiejscowić je w ogólnym kontekście historyczno-kulturowym oraz przeprowadzić ich analizę z użyciem podstawowej terminologii i właściwych metod; samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności z wykorzystaniem odpowiednich źródeł historycznych (tekstów źródłowych, opracowań monograficznych, itp.); posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla nauk historycznych hiszpańskiego obszaru językowego (K_U01; K_U02; K_U03; K_U04; K_U07).
Student jest gotów do krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności i rozumie także potrzebę ciągłego doskonalenia się i rozwoju; aktywnego uczestnictwa w kulturze studiowanego regionu korzystając z różnych form i mediów oraz do pracy w sposób autonomiczny; śledzenia współczesnych procesów i zjawisk zachodzących w kulturze Ameryki Łacińskiej (K_K01; K_K03; K_K04).
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. W całym semestrze dopuszczalne są jedynie 2 nieusprawiedliwione nieobecności (za każdą kolejną nieobecność nieusprawiedliwioną ocena końcowa ulega obniżeniu o pół stopnia). Aby zaliczyć przedmiot, można mieć w semestrze łącznie maks. 50% nieobecności (usprawiedliwionych i/lub nieusprawiedliwionych), więcej niż 50% nieobecności skutkuje nieklasyfikowaniem. Zwolnienia, w tym lekarskie, można dostarczyć w ciągu 14 dni od powrotu na uczelnię, w późniejszym terminie zwolnienia nie będą uwzględniane. 2 razy w semestrze można odrobić nieobecność w formie odpowiedzi ustnej po uprzednim umówieniu się z prowadzącą (dotyczy to wyłącznie okresu, w którym trwają zajęcia dydaktyczne, w sesji nie będzie to już możliwe).
Warunkiem przystąpienia do egzaminu końcowego jest:
- obecność,
- zaliczenie wejściówek, przeprowadzanych na początku zajęć, które mają potwierdzić przygotowanie zadanej lektury na konwersatorium (dopuszczalne 30% testów niezaliczonych w całym semestrze, w tym te, wynikające z nieobecności studenta);
Warunkiem zaliczenia zajęć jest uzyskanie min. 65% z egzaminu końcowego, składającego się z pytań testowych i pytań otwartych. Egzamin odbędzie się w formie stacjonarnej. W przypadku niemożności zorganizowania egzaminu w formie stacjonarnej odbędzie się on online za pośrednictwem platformy Google Meet oraz formularza Google Classroom lub platformy Kampus UW.
Praktyki zawodowe
-
Literatura
Literatura do zajęć z Mezoameryki:
Obowiązkowa (fragmenty):
Grube, Nikolai (red.) (2001) Majowie. Niezwykła cywilizacja. Warszawa, Wyd. Buchmann.
History and Mythology of the Aztecs. The Codex Chimalpopoca (1998). Tłum. John Bierhorst. Tuscon, University of Arizona Press
Madajczak, Julia, Gruda Szymon (red.) (2021) Aztecka układanka. Szesnastowieczny rękopis ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej (2021). Warszawa, WUW
Olko, Justyna (2010) Meksyk przed konkwistą. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Olko, Justyna, Źrałka, Jarosław (2008) W krainie czerni i czerwieni. Warszawa, WUW.
Popol Vuh. Księga Majów o początkach życia oraz chwale bogów i władców (2007) Tłum. Dennis Tedlock, tłum. na j. polski Izabela Szybilska. Gliwice, Wyd. Helion.
Sahagún, Bernardino de (2006) Rzecz z dziejów Nowej Hiszpanii. Księgi I, II, III. Tłum. Kamila Baraniecka i Marta Leszczyńska. Kęty, Wydawnictwo Marek Derewieck
Sahagún, Bernardino de: Florentine Codex. General History of the Things of New Spain (1950-1982). Tłum. z nahuatl Charles Dibble i Arthur J.O. Anderson, The School of American Research and the University of Utah, Santa Fe. T. VIII, X
Tomicki, Ryszard (1988) „Źródła do dziejów przedhiszpańskiego Meksyku. I. Historia Meksyku (1548?)”. Etnografia Polska, XXXII: 49-79.
Velásquez García, Erik (2016) Nowa Historia Meksyku. Warszawa, PWN
Dodatkowa:
Clendinnen, Inga (1996) Aztekowie. Próba interpretacji. Warszawa, PIW.
Cortés, Hernán (1997) Listy o zdobyciu Meksyku. Tłum. Maria Mróz i Ryszard Tomicki. Gdańsk, Novus Orbis.
Durán, Diego (2006) Historia de las Indias de Nueva España e Islas de la Tierra Firme. Meksyk, Editorial Porrúa.
Karttunen, Frances i James Lockhart: The Art of Nahuatl Speech: The Bancroft Dialogues (1987). UCLA Latin American Studies Volume 65.
Kettunen, Harri i Christopher Helmke (2011) Wprowadzenie do Hieroglifów Majów. Tłum. Boguchwała Tuszyńska, materiały pokonferencyjne. Kopenhaga, XVI Europejska Konferencja Majanistyczna.
Landa, fray Diego de (1937) Yucatan Before and After the Conquest. Tłum. William Gates. Dostęp online: http://www.sacred-texts.com/nam/maya/ybac/index.htm.
López Austin, Alfredo i Leonardo López Lujan: El pasado indígena (2001). Meksyk, El Colegio de México, Fideicomismo Historia de las Américas, Fondo de Cultura Económica.
Marcus, Joyce i Kent Flannery (2000)"Cultural evolution in Oaxaca: the origins of the Zapotec and Mixtec civilizations”. W: R. Adams I M. MacLeod (red.) The Cambridge History of the Native Peoples of the Americas. Cambridge, Cambridge University Press: 358-406.
Martin, Simon i Nikolai Grube (2000) Chronicle of the Maya Kings and Queens. Londyn, Thames & Hudson.
Mikulska, Katarzyna (2009) „Prekolumbijskie cywilizacje Mezoameryki”. W: Marcin F. Gawrycki (red.) Dzieje kultury latynoamerykańskiej. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN: 73-84.
Mikulska, Katarzyna (2014) „Znak graficzny w przedhiszpańskich księgach wróżebnych środkowego Meksyku". W: Zbigniew Kloch, Łukasz Grützmacher i Marek Kaźmierczak (red.) Znakowe wartości kultury. Warszawa, WUW: 55-78.
Olko, Justyna (2007) Mitologie Świata. Aztekowie. Warszawa, Rzeczpospolita S.A., New Media Concept.
Pool, Christopher (2007) Olmec Archaeology and Early Mesoamerica. Cambridge, Cambridge University Press.
Sahagún, fray Bernardino de: Historia general de las cosas de la Nueva España (2006). México, Porrúa.
Sahagún, fray Bernardino de: Historia general de las cosas de Nueva España. Tomo II (2002). Meksyk, Conaculta, Cien de México.
Stuart, David: The Arrival of Strangers. Teotihuacan and Tollan in Classic Maya History. Dostęp online: http://www.mesoweb.com/pari/publications/news_archive/25/strangers/strangers.html.
Szemiński, Jan, Ziółkowski, Mariusz (2006) Mity, rytuały i polityka Inków. Warszawa, PIW.
Tomicki, Ryszard (1984) Tenochtitlan 1521. Warszawa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Torquemada, fray Juan de (1986) Monarquía Indiana. México, Ed. Porrúa.
Tuszyńska, Boguchwała (2007) Mitologie Świata. Majowie. Warszawa, Rzeczpospolita S.A., New Media Concept.
Strony internetowe:
FAMSI: http://www.famsi.org/
Museo Nacional de Antropología, Meksyk: http://www.mna.inah.gob.mx/index.php?option=com_sppagebuilder&view=page&id=4708&Itemid=538
Muzeum Templo Mayor w Meksyku: http://www.templomayor.inah.gob.mx/
Literatura do zajęć z Ameryki Południowej (fragmenty):
Betanzos, Juan de: Suma y narración de los incas (2010). María del Carmen Martín Rubio (red.). Lima, Universidad Nacional Mayor de San Marcos
Guaman Poma de Ayala, Felipe: Nueva Coronica y Buen Gobierno. Tomo I (2005). Słownik i tłum. Jan Szemiński. Meksyk, Lima, Fondo de Cultura Económica
Molina, Cristobal de: Ritos y favulas de los Ingas. W: Inkowie o Inkach. Antologia (2015). Spolszczył, przypisami i komentarzami opatrzył Jan Szemiński. Warszawa, Wydział „Artes Liberales” UW
Pizarro, Pedro: Relacja o odkryciu i podboju Królestwa Peru (1995). Tłum. Maria Mróz, Gdańska, Novus Orbis
Rostworowska, Maria: Historia Państwa Inków (2007). Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy
Szemiński Jan i Mariusz Ziółkowski: Mity, rytuały i polityka Inków (2006). Warszawa, PIW
Vega, Inca Garcilaso de la: O Inkach uwagi prawdziwe (2000). Tłum. i przypisy Jan Szemiński. Warszawa, Wydawnictwo TRIO CESLA UW, Ambasada Peru w Polsce
Ziółkowski, Mariusz „Dlaczego przegrali, czyli o grzechu pychy w polityce”, w: Przegląd Akademicki, cz. I.
Szczegółowa informacje dotyczące lektur zostaną podane w czasie zajęć.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: