Dydaktyka języka niemieckiego (kształcenie nauczycieli) 3302-DYD3-Z

Efekty uczenia się: Zgodnie z Polską Ramą Kwalifikacji oraz zgodnie z Rozporządzeniem MNiSzW z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela student osiąga następujące efekty uczenia się:
W zakresie wiedzy student zna i rozumie:
- w zaawansowanym stopniu terminologię z zakresu psychopedagogiki, dydaktyki i glottodydaktyki oraz procesy nauczania/uczenia się, w tym języka niemieckiego w wybranych kontekstach edukacyjnych (P6S_WG/ P6S_WK/ K_W04);
- pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego (PS6_WK/ K_W10);
- fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji, w sposób szczególny niemieckiego obszaru językowego (P6S_WK/ K_W13);
- organizację pracy w klasie szkolnej i grupach: potrzebę indywidualizacji nauczania, zagadnienie nauczania interdyscyplinarnego, formy pracy specyficzne dla danego przedmiotu lub rodzaju zajęć: wycieczki, zajęcia terenowe i laboratoryjne, doświadczenia i konkursy oraz zagadnienia związane z pracą domową (D.1.W7);
- sposoby organizowania przestrzeni klasy szkolnej, z uwzględnieniem zasad projektowania uniwersalnego: środki dydaktyczne (podręczniki i pakiety edukacyjne), pomoce dydaktyczne – dobór i wykorzystanie zasobów edukacyjnych, w tym elektronicznych i obcojęzycznych, edukacyjne zastosowania mediów i technologii informacyjno-komunikacyjnej; myślenie komputacyjne w rozwiązywaniu problemów w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć; potrzebę wyszukiwania, adaptacji i tworzenia elektronicznych zasobów edukacyjnych i projektowania multimediów (D.1.W8);
- rolę diagnozy, kontroli i oceniania w pracy dydaktycznej; ocenianie i jego rodzaje: ocenianie bieżące, semestralne i roczne, ocenianie wewnętrzne i zewnętrzne; funkcje oceny (D.1.W10);
- egzaminy kończące etap edukacyjny i sposoby konstruowania testów, sprawdzianów oraz innych narzędzi przydatnych w procesie oceniania uczniów w ramach nauczanego przedmiotu (D.1.W11);
- diagnozę wstępną grupy uczniowskiej i każdego ucznia w kontekście nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć oraz sposoby wspomagania rozwoju poznawczego uczniów; potrzebę kształtowania pojęć, postaw, umiejętności praktycznych, w tym rozwiązywania problemów, i wykorzystywania wiedzy; metody i techniki skutecznego uczenia się; metody strukturyzacji wiedzy oraz konieczność powtarzania i utrwalania wiedzy i umiejętności (D.1.W12);
- znaczenie rozwijania umiejętności osobistych i społeczno-emocjonalnych uczniów: potrzebę kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów oraz budowania systemu wartości i rozwijania postaw etycznych uczniów, a także kształtowania kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych (D.1.W13);
- warsztat pracy nauczyciela; właściwe wykorzystanie czasu lekcji przez ucznia i nauczyciela; zagadnienia związane ze sprawdzaniem i ocenianiem jakości kształcenia oraz jej ewaluacją, a także z koniecznością analizy i oceny własnej pracy dydaktyczno-wychowawczej (D.1.W14);
- potrzebę kształtowania u ucznia pozytywnego stosunku do nauki, rozwijania ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej, logicznego i krytycznego myślenia, kształtowania motywacji do uczenia się danego przedmiotu i nawyków systematycznego uczenia się, korzystania z różnych źródeł wiedzy, w tym z Internetu, oraz przygotowania ucznia do uczenia się przez całe życie przez stymulowanie go do samodzielnej pracy (D.1.W15).
W zakresie umiejętności student potrafi:
- wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje oraz rozwijać umiejętności badawcze z zakresu języka krajów niemieckiego obszaru językowego oraz z zakresu psychopedagogiki, dydaktyki, glottodydaktyki (P6S_UW/ P6S_UO/ K_U02);
- wykorzystać technologie informacyjne w nauce i pracy przy zachowaniu zasad etyki oraz zastosować je w świadomym i krytycznym odbiorze komunikatów medialnych, jak i w tworzeniu publikacji (P6S_UK/ P6S_UO/ K_U06);
- samodzielnie planować i realizować własne cele uczenia się przez całe życie (P6S_UU/ K_U07);
- współdziałania i pracy w grupie, przyjmując w niej różne role, w tym o charakterze interdyscyplinarnym (P6S_UO/ K_U08);
- identyfikować typowe zadania szkolne z celami kształcenia, w szczególności z wymaganiami ogólnymi podstawy programowej, oraz z kompetencjami kluczowymi (D.1.U1);
- przeanalizować rozkład materiału (D.1.U2);
- identyfikować powiązania treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć z innymi treściami nauczania (D.1.U3);
- dostosować sposób komunikacji do poziomu rozwojowego uczniów (D.1.U4);
- kreować sytuacje dydaktyczne służące aktywności i rozwojowi zainteresowań uczniów oraz popularyzacji wiedzy (D.1.U5);
- podejmować skuteczną współpracę w procesie dydaktycznym z rodzicami lub opiekunami uczniów, pracownikami szkoły i środowiskiem pozaszkolnym (D.1.U6);
- dobierać metody pracy klasy oraz środki dydaktyczne, w tym z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnej, aktywizujące uczniów i uwzględniające ich zróżnicowane potrzeby edukacyjne (D.1.U7);
- merytorycznie, profesjonalnie i rzetelnie oceniać pracę uczniów wykonywaną w klasie i w domu (D.1.U8);
- skonstruować sprawdzian służący ocenie danych umiejętności uczniów (D.1.U9);
- rozpoznać typowe dla nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć błędy uczniowskie i wykorzystać je w procesie dydaktycznym (D.1.U10);
- przeprowadzić wstępną diagnozę umiejętności ucznia (D.1.U11).
W zakresie kompetencji społecznych student jest gotów do:
- określenia priorytetów służących realizacji określonego przez siebie lub innych zadania (P6S_KR/ K_K01);
- uczestnictwa w życiu kulturalnym, korzystając z różnych mediów i różnych jego form (PS6_KR/ PS6_KO/ K_K02);
- krytycznie oceniać posiadaną wiedzę i odbierane treści, uznawać znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgać opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu (P6S_KK/ K_K03);
- przestrzegania podstawowych zasad etyki zawodowej oraz zasad z zakresu ochrony własności intelektualnej (P6S_KR/ K_K04);
- adaptowania metod pracy do potrzeb i różnych stylów uczenia się uczniów (D.1.K1);
- popularyzowania wiedzy wśród uczniów i w środowisku szkolnym oraz pozaszkolnym (D.1.K2);
- zachęcania uczniów do podejmowania prób badawczych oraz systematycznej aktywności fizycznej (D.1.K3);
- promowania odpowiedzialnego i krytycznego wykorzystywania mediów cyfrowych oraz poszanowania praw własności intelektualnej (D.1.K4);
- kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów (D.1.K5);
- budowania systemu wartości i rozwijania postaw etycznych uczniów oraz kształtowania ich kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych (D.1.K6);
- rozwijania u uczniów ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej oraz logicznego i krytycznego myślenia (D.1.K7);
- kształtowania nawyku systematycznego uczenia się i korzystania z różnych źródeł wiedzy, w tym z Internetu (D.1.K8);
- stymulowania uczniów do uczenia się przez całe życie przez samodzielną pracę (D.1.K9).

Student uzyskuje zaliczenie przedmiotu na podstawie:
1. kontrola obecności (limit nieobecności nieusprawiedliwionych: 2 w semestrze);
2. ocena ciągła (samodzielne przygotowanie do zajęć na podstawie literatury fachowej);
3. projekt - prezentacja wybranych zagadnień (moderowanie procesów uczenia się i nauczania, micro teaching).

Równolegle do zajęć student może odbywać praktykę dydaktyczną w wymiarze 120h w szkole podstawowej i ponadpodstawowej.

Barkowski, H., Krumm, H.-J. (Hrsg.): Fachlexikon Deutsch als Fremdsprache. Tübingen, Basel 2010.
Bimmel, P., Kast, B., Neuner, G.: Deutschunterricht planen. Kassel 2003.
Bovet, G., Huvendiek, V. (Hrsg.): Leitfaden Schulpraxis. Berlin 2000.
Burwitz-Melzer, E., Mehlhorn, G., Bausch, K.-R., Krumm, H.-J. (Hrsg.): Handbuch Fremdsprachenunterricht. Tübingen 2016.
Chłopek, Z.: Metodyka nauczania języka niemieckiego. Warszawa 2019.
Czaplikowska, R., Kubacki, A. D.: Methodik des Unterrichts Deutsch als Fremdsprache. Chrzanów 2016.
Gębal, P.: Dydaktyka języka obcego. Warszawa 2021.
Hallet, W., Königs, F. G. (Hrsg.): Handbuch Fremdsprachendidaktik. Kallmeyer, Klett Verlag: Seelze-Velber 2013.
Heyd, G.: Aufbauwissen für den Fremdsprachenunterricht. Tübingen 1997.
Heyd, G.: Deutsch lehren. Grundwissen für den Unterricht in Deutsch als Fremdsprache. Baltmannsweiler 1996.
Jaroszewska, A.: O glottodydaktyce słowami glottodydaktyków. Języki obce w szkole 2014/04,52-66.
Karpeta-Peć, B.: Otwarty, aktywny, samodzielny... Alternatywne formy pracy. Przewodnik dla nauczycieli języków obcych. Fraszka Edukacyjna: Warszawa 2008.
Karpeta-Peć, B., Peć, J.: Pakiet metodyczny dla nauczycieli języków obcych III etapu edukacyjnego. Ośrodek Rozwoju Edukacji: Warszawa 2014. www. bc.ore.edu.pl/kontent/663/pakiet+metodyczny+3.pdf.
Karpeta-Peć, B.: Liczy się efekt - otwarte formy pracy w glottodydaktycznym atelier. W: Sujecka-Zając, J., Jaroszewska, A., Szymankiewicz, K., Sobańska-Jędrych, J. (red.): Rola materiałów dydaktycznych i form pracy na lekcji języka obcego. Instytut Germanistyki i Instytut Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego: Warszawa 2014.
Kniffka, G. Siebert-Ott, G.: Deutsch als Zweitsprache. Lehren und lernen. Paderborn 2023.
Komorowska, H.: Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa 2005.
Kunter, M., Trautwein, U.: Psychologie des Unterrichts. Verlag Ferdinand Schöningh: Padeborn 2018.
Lehner, M.: Allgemeine Didaktik. Haupt Verlag: Bern, Stuttgart, Wien 2009.
Michońska-Stadnik, A., Wąsik, Z.: Nowe spojrzenia na motywację w dydaktyce języków obcych. Wrocław 2008.
Nieweler, A.: Fremdsprachen unterrichten. Stuttgart 2019.
Pawlak, M.: Autonomia w nauce języka obcego. Poznań, Kalisz 2004.
Peć, B.: Otwarte formy pracy w glottodydaktyce - specyfika oceniania w edukacji szkolnej oraz w akademickim kształceniu nauczycieli języków obcych. W: Gajewska, E., Rokita-Jaśkow, J. (red.): Ocenianie w różnych kontekstach edukacyjnych. Neofilolog 54/1 (2020), 105-131.
Roche, J.: Fremdsprachenerwerb - Fremdsprachendidaktik. Tübingen 2020.
Schart, M., Legutke, M.: Lehrkomptenz und Unterrichtsgestaltung. Klett-Langenscheidt: München 2015.
Sobańska-Jędrych, J., Karpeta-Peć, B., Torenc, M.: Rozwijanie zdolności językowych na lekcji języka obcego. Warszawa 2013.
Sujecka-Zając, J., Jaroszewska, A., Szymankiewicz, K., Sobańska-Jędrych, J. (red.): Rola materiałów dydaktycznych i form pracy na lekcji języka obcego. Instytut Germanistyki i Instytut Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego: Warszawa 2014.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3302-DYD3-Z w USOSweb