Dwujęzyczność i wielojęzyczność 3301-JS2910
Studia I stopnia (licencjackie)
Kształcenie językowe na poziomie B2+
Kurs dotyczy czterech perspektyw badań nad wielojęzycznością: socjolingwistycznej, językoznawczej, psycholingwistycznej and edukacyjnej. Dotyczyć będzie następujących zagadnień:
Część 1. Perspektywa socjolingwistyczna i językowa
1. Kim jest osoba dwujęzyczna? Czy uczący się języka jest dwujęzyczny? Czy ktoś kto mówi w jednym języku, a posługuje się językiem migowym jest dwujęzyczny? Jak zaawansowany musi być poziom języka drugiego, aby nazwać kogoś dwujęzycznym?
2. Wielojęzyczność i różnojęzyczność: czy znaczą to samo co dwujęzyczność? Co to znaczy, że “Dwujęzyczny to nie dwóch jednojęzycznych w jednym, ale wyjątkowa i specyficzna konfiguracja językowa” (Grosjean, 2008:14); oraz: “Wielojęzyczny to nie dwujęzyczny z dodatkowym językiem” (De Angelis & Selinker, 2001:45)
3. Przeszły i obecny stosunek do wielojęzyczności, negatywny i pozytywny stosunek do użycia języków w społeczeństwach zachodnich i w Polsce, prestiż języka, języki mniejszości, polityka językowa Unii Europejskiej.
4. Powszechność użycia angielskiego i konstelacje języków (DLC) z angielskim. Rola angielskiego jako lingua franca i konsekwencje globalnego użycia i powszechnego nauczania angielskiego.
Część 2. Perspektywa językowa
5. Językowe konsekwencje dwujęzyczności i kontaktu językowego: transfer i wpływy międzyjęzykowe (CLI). Przejawy dwu i wielojęzycznego użycia języków: zapożyczenia, mieszanie kodów, przełączanie kodów.
6. Podobieństwa i różnice między językami i ich konsekwencje dla przyswajania języków. Rola typologii języków i psychotypologii w transferze. Transfer konceptualny.
7. Podobieństwo miedzy językami w zakresie słownictwa: kognaty, internacjonalizmy i false friends. Ich wykorzystanie przy nauce języka przez osoby wielojęzyczne.
Część 3. Perspektywa psycholingwistyczna
8. Umysłowe konsekwencje dwujęzyczności: leksykon mentalny, modele wielojęzyczne. Założenia teoretyczne i rezultaty badań.
9. Poznawcze i językowe konsekwencje dwujęzyczności: wady i zalety. Funkcje wykonawcze mózgu u dwujęzycznych.
10. Dwujęzyczność dziecięca: jakie są jej konsekwencje poznawcze i językowe? Jak bada się dzieci dwujęzyczne?
Część 4. Perspektywa edukacyjna
11. Rola świadomości metajęzykowej w przyswajaniu języka przez wielojęzycznych. Czy wielojęzyczni i dwujęzyczni różnią się od jednojęzycznych w zadaniach językowych? Czym są afordancje językowe?
12. Świadomość różnojęzyczna u nauczyciela. Jak sprawić, by nauczyciele byli bardziej świadomi zalet wielojęzyczności? Jak wiedza i umiejętności pomagają rozwijać tę świadomość? Kompetencja interkulturowa. Jak czerpać z podobieństw językowych w klasie?
13. Złożoność edukacji dwu i wielojęzycznej. Rodzaje zajęć. Dlaczego edukacja dwujęzyczna działa lepiej w niektórych systemach edukacyjnych niż w innych?
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
mieszany: w sali i zdalnie
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Podczas dyskusji na zajęciach studenci nabywają umiejętności wyrażania myśli jasno, spójnie, logicznie i precyzyjnie, językiem poprawnym gramatycznie, fonetycznie i pod względem słownictwa.
Po zakończeniu kursu student zdobędzie następujące wiadomości, umiejętności i kompetencje społeczne
Wiedza
Studenci znają i rozumieją:
- (K_W02) w zaawansowanym stopniu kluczową terminologię związaną z dwujęzycznością wielojęzycznością, w tym pojęcia jedno, dwu- i wielojęzyczności, kompetencji różnojęzycznej i różno-kulturowości, transferu językowego, poznawczych i językowych skutków dwujęzyczności, pojęcia kompetencji międzykulturowej, świadomości językowej i świadomości różnojęzycznej nauczyciela języków obcych;
- (K_W02) w zaawansowanym stopniu główne metody i teorie badań nad wielojęzycznością, w tym najważniejsze podejścia krytyczne dotyczące zjawisk dwu- i wielojęzyczności u w ujęciu socjolingwistycznych, językoznawczym, psycholingwistycznym i edukacyjnym;
- (K_W04) w zaawansowanym stopniu powiązania języka z procesami historyczno-kulturowymi, w tym zjawisko powszechnego użycia języka angielskiego jako Lingua Franca i języka międzynarodowego oraz podejścia do dwu- i wielojęzyczności w kontekście polskim i europejskim;
- (K_W03) metodologię i tendencje rozwoju badań językoznawczych, psycholingwistycznych i edukacyjnych nad wielojęzycznością.
Umiejętności
Studenci potrafią:
- (K_U01) posługiwać się terminologią i aparatem pojęciowym z zakresu językoznawstwa, w tym zdefiniować dwu- i wielojęzyczność z różnych perspektyw, przytoczyć najważniejsze badania i teorie dotyczące wpływów międzyjęzykowych (zjawiska transferu), dwujęzycznego leksykonu mentalnego, poznawczych i językowych skutków wielojęzyczności;
- (K_U03) analizować i syntetyzować treści dotyczące zjawisk dwu- i wielojęzyczności w kontekście społecznym, historycznym i gospodarczym,;
- (K_U05) wyszukiwać informacje w różnych źródłach, poddać krytycznej ocenie źródło, ocenić przydatność informacji i dokonać analizy i syntezy informacji, w tym rozróżnić między prawdziwymi i fałszywymi poglądami dotyczącymi dwu- i wielojęzyczności;
- (K_U08) planować i organizować pracę indywidualną i w zespole by skutecznie realizować wyznaczone cele;
- (K_U09) przedstawić zdobytą wiedzę i komunikować się w sposób spójny, precyzyjny i poprawny językowo, posługując się językiem angielskim na poziomie minimum C1 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego'
Kompetencje społeczne
Studenci są gotowi do:
- (K_K01) wypełniania zobowiązań społecznych i podejmowania działań na rzecz otoczenia społecznego wynikających z wiedzy i umiejętności o uczniach wielojęzycznych zdobytych w toku kształcenia;
- (K_K03) wzięcia odpowiedzialności za pracę własną w trakcje kursu i poszanowania pracy innych, dbając o przestrzeganie zasad i norm etycznych w działaniach projektowych i innych aktywnościach podejmowanych w ramach pracy zawodowej, wolontariatu itp.;
- (K_K04) podjęcia inicjatywy indywidualnej i samodzielności w kwestiach społecznych dzięki umiejętności krytycznej oceny treści różnych przekazów.
Kształcenie językowe na poziomie B2+
Kryteria oceniania
Możliwe są nie więcej niż dwie nieobecności na semestr.
Ocena końcowa zależy od czynników związanych z wiedzą i językiem studenta:
1. Aktywne uczestnictwo w zajęciach: 30%
- Wiedza: jakość komentarzy po przeczytaniu zadanej literatury, uczestnictwo w dyskusji.
- Język: płynność i poprawność wypowiedzi, w tym użycie słownictwa danego dla dziedziny.
- Czytanie wybranych tekstów jest obowiązkowe dla uczestnictwa w zajęciach.
2. Test w połowie semestru: 30%
- Wiedza: pytania otwarte i zamknięte (Prawda/Fałsz; wielokrotnego wyboru, uzupełnianie luk). Test bazuje na tekstach do czytania i dyskusji w klasie.
- Wiedza: płynność i poprawność wypowiedzi pisemnej, w tym użycie słownictwa danego dla dziedziny.
Oceny z testu
5 - 93-100%
4+ - 85-92%
4 - 77-84%
3+ - 69-76%
3 - 60-68%
2 - mniej niż 60%
3. Egzamin ustny: 40%
- Wiedza: jakość refleksji na temat tekstów, logika wypowiedzi, wykazanie zrozumienia dla problemów omawianych na zajęciach.
- Język: płynność i poprawność wypowiedzi, w tym użycie słownictwa danego dla dziedziny.
Zaliczenie poprawkowe polega na dodatkowym egzaminie ustnym.
Literatura
W wersjach elektronicznych dostarczonych przez prowadzącego:
Aronin, L. (2018). Lecture 1. What is multilingualism? In: Singleton, D., & Aronin, L. (Eds.). Twelve Lectures on Multilingualism. Multilingual Matters.
Bialystok, E., Craik, F. I. M., Green, D. W., and Gollan, T. H. (2009) Bilingual Minds. Psychological Science in the Public Interest, 10(3), 89-129.
Cenoz, J. & Gorter, D. (2018). Lecture 4. Educational Policy and Multilingualism. In: D. Singleton and L. Aronin (eds.) Twelve Lectures on Multilingualism. Bristol: Multilingual Matters.
Cook, V. (2014) How do different languages connect in our minds? In: V. Cook, and D. Singleton (eds.). Key topics in second language acquisition. Bristol: Multilingual Matters.
Cook, V. (2016) Premises of multi-competence. In: V. Cook and L. Wei (eds.) The Cambridge Handbook of Linguistic Multi-competence. Cambridge: Cambridge University Press.
De Angelis, G, and Selinker, L. (2001). Interlanguage Transfer and Competing Linguistic Systems in the Multilingual Mind. In: Cross-linguistic influence in Third Language Acquisition: psycholinguistic perspectives, J. Cenoz., B. Hufeisen & U. Jessner (eds), Multilingual Matters.
De Angelis, G. (2007) Third or Additional Language Acquisition. Clevedon: Multilingual Matters.
De Angelis, G. (2018). Lecture 6. Cross-linguistic Influence and Multiple Language Acquisition and Use. In: D. Singleton and L. Aronin (eds.) Twelve Lectures on Multilingualism. Bristol: Multilingual Matters.
Dewaele, J-M. (2015). Bilingualism and Multilingualism. In: K. Tracy, C. Ilie and T. Sandel (eds.). The International Encyclopedia of Language and Social Interaction. John Wiley & Sons, Inc.
Festman, J. (2019). Lecture 9. The Psycholinguistics of Multilingualism. In: D. Singleton and L. Aronin (eds.) Twelve Lectures on Multilingualism. (pp. 233-269). Bristol: Multilingual Matters.
Jarvis, S., & Pavlenko, A. (2008). Crosslinguistic influence in language and cognition. Routledge.
Jessner, U. (2008) Teaching third languages: Findings, trends and challenges. Language Teaching 41: 15-56.
Komorowska, H. (2006). Intercultural competence in ELT syllabus and materials design. Scripta Neophilologica Posnaniensia, 8, 59-83.
Komorowska, H. (2014) Analyzing Linguistic Landscapes. A diachronic Study of Multilingualism in Poland. In: A. Otwinowska and G. De Angelis (eds.) Teaching and Learning in Multilingual Contexts: Sociolinguistic and Educational Perspectives. (pp.19-31) Bristol: Multilingual Matters.
Otwinowska, A. (2015). Cognate vocabulary in Language Acquisition and Use. Attitudes, Awareness, Activation. Bristol: Multilingual Matters.
Otwinowska, A. (2017). English teachers’ language awareness: away with the monolingual bias?, Language Awareness, 26(4), 304-324
Pavlenko, A. (2003a). "I never knew I was a bilingual": reimagining teacher identities in TESOL. Journal of Language, Identity, and Education, 2, 4, 251-268.
Pearson, Z. B. (2009). Children with two languages In: E. L. Bavin (ed.) The Cambridge Handbook of Child Language. Cambridge: CUP. pp. 379-398.
Ringbom, H. (2007). Cross-linguistic Similarity in Foreign Language Learning. Clevedon: Multilingual Matters.
Traxler, M. J. (2011) Introduction to psycholinguistics: Understanding language science. John Wiley and Sons.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: