Wstęp do komparatystyki 3300-WdKom-MSF-2-L
Celem zajęć jest wprowadzenie do metodologii i narzędzi badawczych komparatystyki literacko-kulturowej. Pokazują jak posługiwać się analizą i interpretacją porównawczą w badaniu zjawisk literackich i kulturowych, na przykład w badaniu relacji literatura polska a inne literatury narodowe, literatura a inne teksty kultury, inne dyskursy, formy sztuki czy media. Przygotowują do szerokiego – interliterackiego, intermedialnego i interkulturowego postrzegania zjawisk humanistycznych w dobie wielokulturowości i globalizacji, zarówno w ujęciu synchronicznym, jak i diachronicznym.
Program w ujęciu problemowym:
1. Podstawy komparatystyki – definicje i interpretacje
2. Komparatystyka i historia literatury
3. Komparatystyka interdyscyplinarna
4. Komparatystyka kulturowa
5. Dialogowość i nowa komparatystyka. Przeciw etnocentryzmowi
6. Interkulturowość i komparatystyka XXI wieku
7. Komparatystyka intermedialna
8. Komparatystyka i teoria przekładu
Zajęcia teoretyczne będą prowadzone na zmianę z zajęciami praktycznymi (poświęconymi analizie i interpretacji). Będziemy badać konkretne teksty, a także analizować znane motywy literackie, takie jak "bowaryzm" czy "donkiszotyzm" lub "wampiryzm", zombi, oraz ewolucję epistemologiczną gatunku detektywistycznego.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student/ka zna i rozumie:
K_W01 - miejsce i znaczenie nauk humanistycznych oraz wieloaspektowe powiązania literaturoznawstwa, językoznawstwa oraz nauk o kulturze i religii z dyscyplinami nauk humanistycznych dzięki badaniu problemów intermedialności, interkultuowości i tzw. "literatury światowej";
K_W07 - specjalistyczną terminologię oraz metodologię z zakresu komparatystyki;
K_W08 - wieloaspektowe powiązania literatury z procesami historyczno-kulturowymi, zwłaszcza w kontekście problemów "literatury narodowej" i "literatury światowej";
K_W12 - znaczenie wielokulturowości w budowaniu tożsamości jednostki i społeczności.
Student/ka potrafi:
K_U04 - dokonać analizy i interpretacji tekstów literatury i kultury w podejściu komparatystycznym (interdyscyplinarnym, intermedialnym, kulturowym);
K_U11 - planować i organizować pracę własną, w tym przygotować pracę pisemną, oraz podejmować indywidualną inicjatywę.
Student/ka jest gotów/gotowa do:
K_K03 - przyjęcia i promowania postawy otwartości wobec różnych kultur w duchu tolerancji i pluralizmu.
Kryteria oceniania
Zajęcia prowadzone będą w sposób przede wszystkim konwersatoryjny i polegać będą na dyskusji nad zadanym do przeczytania tekstem teoretycznym lub literackim.
Przy wprowadzaniu nowych pojąć pojawią się elementy wykładowe.
Podczas zajęć dyskusja będzie prowadzona na forum oraz w grupach, zgodnie z zasadą "think-pair-share".
Warunki zaliczenia zajęć:
- regularna i konstruktywna aktywność na zajęciach (lektura zadanych tekstów i udział w dyskusji, przygotowywanie odpowiedzi na zagadnienia do tekstów);
- wykonywanie zadań na platformie Classroom (punkty za rzetelne spełnienie wszystkich wymogów zadania);
- złożenie w terminie pisemnej pracy semestralnej (szczegóły zostaną podane w trakcie zajęć).
Ocena: 50% praca zaliczeniowa, 30% aktywność, 20% zadania online.
Dozwolone są maks. 2 nieusprawiedliwione nieobecności. Nieobecność na zajęciach nie zwalnia z konieczności przygotowania się z zadanego materiału.
Literatura
Poniższa lista może ulec zmianie w zależności od zainteresowań i posiadanej wiedzy studentek i studentów. Zmiany konsultowane będą z grupą.
TEKSTY LITERACKIE
1. Jorge Luis Borges, “Pierre Menard, autor Don Kichota”, w: “Fikcje”, PIW 2021.
2. Jorge Luis Borges, “Tłumacze «Tysiąca i jednej nocy», w: „Historia wieczności”, Prószyński i S-ka 1995.
3. Miguel de Cervantes, “Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manchy” (fragment).
4. Gustave Flaubert, “Pani Bovary” (fragment).
5. John William Polidori, “The Vampyre. A Tale” (https://www.gutenberg.org/files/6087/6087-h/6087-h.htm) / Bram Stoker, “Drakula” (fragment).
6. Ewa Białołęcka, "Tylko nie w głowę", w: "Harda horda".
7. Franz Kafka, "Przemiana".
8. Bruno Schulz, "Manekiny".
9. Film: "Perfetti sconosciuti" (Włochy) / "(Nie)znajomi (PL)
10. Jane Austen, "Duma i uprzedzenie" / "Dziennik Bridget Jones" (film) / "Fire island (film).
11. Italo Calvino/Umberto Eco, wybór fragm.
12. J. Conrad, "Jądro ciemności" (fragm).
TEKSTY ANALITYCZNE
„Wieczna krucjata. Szkice o Don Kichocie”, red. W. Charchalis i A. Żychliński, Poznań 2016. (Wybór tekstów).
„Acta Universitatis Lodziensis”, Tom 49 Nr 3 (2018): Bowaryzm, pod redakcją Bogdana Mazana i Anety Mazur, https://czasopisma.uni.lodz.pl/polonica/issue/view/360. (Wybór tekstów).
Chinua Achebe, “An Image of Africa: Racism in Conrad’s Heart of Darkness”, w: “An Image of Africa”, London, Penguin Books 2010 [1977], pp. 1-21.
Marek Hendrykowski, "Adaptacja jako przekład intersemiotyczny", Przestrzenie Toerii 20/2013, pp. 175-184.
"Panoptyzm jako wyznacznik dyskursu postzależnościowego. Próba transferu wtórnego", Agnieszka Kłosińska-Nachin, Teksty drugie 2021, nr 6, s. 275–292.
Pindel, T. (2022). Narodowe inwazje żywych trupów. O argentyńskiej i polskiej literaturze zombi (Ávalos Blacha, Pailos, Dehnel, Ostachowicz). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 65(2), 183–200. https://doi.org/10.18778/1505-9057.65.10
TEKSTY TEORETYCZNE I PODRĘCZNIKI
- Podstawowe:
Hejmej, Andrzej, Komparatystyka. Studia literackie - studia kulturowe. Kraków, Universitas 2013.
*
Kasperski, Edward, „O teorii komparatystyki”, w: Literatura. Teoria. Metodologia, red. D. Ulicka, Warszawa, Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW 1998, s. 331 – 356.
Komparatystyka dla humanistów, red. M. Dąbrowski, Warszawa, WUW 2011.
- Dodatkowe:
“Companion to Comparative Literature, World Literatures, and Comparative Cultural Studies”, red. S. Tötösy de Zepetnek, T. Mukherjee, FOUNDATION 2013.
Genette, Gérard, „Palimsesty. Literatura drugiego stopnia”, Słowo/Obraz Terytoria 2014.
Presner, Todd, “Comparative Literature in the Age of Digital Humanities: On Possible Futures for a Discipline”, w: A Companion to Comparative Literature, red. A. Behdad, D. Thomas, 2011, https://doi.org/10.1002/9781444342789.ch13.
„Tekstualia” 2012/4 (tytuł numeru: Komparatystyka - upadek czy wzlot?).
„Tekstualia” 2018/3 (tytuł numeru: Porównanie i metoda).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: