Kultura krajów regionu w kontekście europejskim – Czechy i Słowacja 3224-EURCZECH-OG

Zajęcia zamykają blok poświęcony historii i współczesności kultury Czech i Słowacji. Ich celem jest wskazanie i analiza relacji między kulturą Czech i Słowacji a kulturami krajów europejskich oraz usytuowanie wybranej kultury na mapie zjawisk i procesów kulturowych kształtujących współcześnie oblicza kultury europejskiej. Materiałem analizowanym w ramach zajęć są zarówno zjawiska i procesy związane z tożsamością i różnorodnością kulturową, formy więzi i działań społecznych oraz nurty ideowe i związane z nimi praktyki instytucjonalizacji, kontestacji i emancypacji (w tym sytuacja różnie definiowanych mniejszości, konflikty i wzajemne wpływy etniczne, religijne i społeczne, subkultury, feminizm) jak i reprezentacje literackie i artystyczne tych zjawisk i procesów. Poszczególne ujęcia łączy wykorzystanie teorii i kategorii antropologicznych.
Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego.
Omówione zostaną następujące problemy:

1. Czesi – problem nostalgii
2. Filozof Jan Patočka o Europie i cywilizacji nowoczesnej
3. Złudzenia jedności słowiańskiej – Václav Černý i krytyka panslawizmu
4. Milan Kundera o Weltliteratur, Zachodzie porwanym i Rosji
5. Leoš Janáček, Bohuslav Martinů
6. Dramaturg Václav Havel
7. Czescy twórcy emigracyjni po 1948 r. (nie dotyczy Formana i Kundery), Josef Škvorecký
8. Świadectwo Pavla Tigrida
9. Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka
10. Temat śmierci w kulturze czeskiej
11. Holokaust na Słowacji – odpowiedzialność intelektualistów
12. Słowacja zamknięta, Słowacja otwarta
13. Śladami Niemców spiskich
14. Praga magiczna Ripellino
15. Jan Saudek

Nakład pracy studenta:
Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie do zaliczenia ustnego – 30 godzin (1 ECTS)

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Koordynatorzy przedmiotu

Grzegorz Gąsior

Efekty kształcenia

Efekty uczenia się:
Efekty uczenia się:
Wiedza: absolwent zna i rozumie:

- w stopniu podstawowym specyfikę różnych modeli kultury w ujęciu antropologicznym (tradycyjna, szlachecka, mieszczańska, masowa), procesy ich transformacji i wzajemne powiązania oraz emanacje w sferze symbolicznej i semiotycznej, a więc w przestrzeni kultury i sztuki, literatury oraz historii Czech (K1_W03)
- w podstawowym stopniu kontekst europejski i globalny procesów kulturowych – potrafi zastosować tę wiedzę w odniesieniu do kultury, sztuki, literatury, zjawisk lingwistycznych, a także politycznych, społecznych i gospodarczych Chech na każdym etapie ich rozwoju (K1_W05)
- w podstawowym stopniu szeroko rozumiany kontekst interkulturowy; ma wiedzę o człowieku jako podmiocie konstruującym struktury społeczne i wytwory kulturowe, ma świadomość zasad ich funkcjonowania i wynikających stąd różnic w postrzeganiu życia społecznego przez przedstawicieli różnych narodowości, grup ideologicznych i wyznaniowych oraz różnie rozumianych mniejszości (K1_W07)

Umiejętności: absolwent potrafi:
- wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K1_U01)
- formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i narzędzia badawcze, oraz prowadzić pod kierunkiem opiekuna naukowego proste badania z zakresu kulturoznawstwa i dyscyplin pokrewnych, dotyczących Czech (K1_U02)
- rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03)
- przeprowadzić krytyczną analizę wytworów kultury właściwych dla danej epoki w rozwoju Czech; rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury Czech, przeprowadzić ich analizę, odróżniać różne perspektywy spojrzenia na rozwój kultury, mając świadomość istnienia różnic tożsamości kulturowych i kontekstu (K1_U05)
- samodzielnie przygotować wypowiedź pisemną i ustną, w języku polskim i obcym, na wybrane tematy z zakresu teorii kultury oraz problematyki Czech, prezentować wyniki swojej pracy na forum grupy (K1_U08)
Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do:
- do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K1_K01)
- efektywnego komunikowania się i życia w społeczeństwie, w tym również w społeczeństwie odmiennym kulturowo od własnego, podejmowania pracy w grupie, radzenia sobie w typowych sytuacjach zawodowych, do weryfikacji swoich poglądów na drodze rzeczowej dyskusji oraz oceny posiadanej wiedzy (K1_K02)

Kryteria oceniania

1. Organizacja zajęć
Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.).
W przypadku zajęć o wymiarze 30 godzin w semestrze dopuszczalne jest opuszczenie 2 zajęć bez usprawiedliwienia w semestrze, opuszczone zajęcia należy zaliczyć zgodnie z wymaganiami prowadzącego zajęcia. Wymagania te prowadzący podaje na pierwszych zajęciach.
2. Metody oceniania
Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę w formie ustnej (2 pytania), sprawdzająca znajomość lektur oraz wiadomości przedstawiane w toku zajęć.
Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego w formie prezentacji. Aktywny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.

3. Kryteria oceniania
Na końcową ocenę składają się: zaliczenie ustne (60 %) oraz merytoryczny udział w zajęciach (20 %) - (aktywność podnosi ocenę końcową). Merytoryczny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.
4. Skala ocen:
0%-49% - 2
50%-60% - 3
61%-70% - 3+
71%-80% - 4
81%-90% - 4+
91%-100% - 5
Dodatkowa wiedza - 5+

Literatura

Byrtek K., Kwartalnik "Svědectví" - czechosłowacki most do demokracji, „Zeszyty Prasoznawcze” 52 (2009), nr 1-2, s. 139-159.
Chmel R., Kompleks słowacki : eseje, Kraków 2014.
Czaplińska J., Filipowicz M., W poszukiwaniu austronostalgii w czeskiej pamięci subiektywnej, „Bohemistyka” 20 (2020), nr 1, s. 115-130.
K.M. Gauß, Niemcy na peryferiach Europy : wędrówki przez Litwę, Spisz i brzegiem Morza Czarnego, Wołowiec 2008.
Havel V., Utwory sceniczne, Warszawa 2016.
Kamiński Ł., Blažek P., Majewski G., Ponad granicami : historia Solidarności Polsko-Czechosłowackiej, Wrocław 2019.
R. Kulmiński, Śmierć w Czechach : wizja śmierci w prozie czeskiej 1945-1989, Warszawa 2008.
Kundera M., Kubuś i jego Pan : hołd w trzech aktach dla Denisa Diderota, Warszawa 2000.
Kundera M. et al., Zachód porwany : eseje i polemiki, Wrocław 1984.
Kundera M., Zasłona : esej w siedmiu częściach, Warszawa 2006.
Laignel-Lavastine A., Duchy Europy : wokół dzieła i myśli Czesława Miłosza, Jana Patočki i Istvána Bibó, Sejny 2012.
Lipták Ľ., Słowacy : stulecie dłuższe niż sto lat, Kraków 2019.
P. Millati, Fotograf Jan Saudek w dwóch odsłonach, „Bliza : kwartalnik artystyczny” 2012, nr 3 (12), s. 254-266.
Nawrocki W., Václav Černý o zwodniczych ułudach panslawizmu, „Studia Słowianoznawcze” 2 (2001), s. 7-45.
M.A. Pędziwol, "Nestor" - Pavel Tigrid (1917-2003), „Zeszyty Historyczne” (2003), nr 146, s. 137-156.
Przez granicę : Polacy – Czesi w XX wieku na łamach „Karty”, red. K. Wittels, Warszawa 2016.
Ripellino A.M., Praga magiczna, Warszawa 2021.
B. Suchoń-Chmiel, Spóźnione spowiedzi czyli autobiografie uwikłanych w historię pisarzy słowackich XX wieku, Kraków 2007.
Tarajło-Lipowska Z., Historia literatury czeskiej. Zarys, Wrocław 2010.
J. Vogel, Janaczek, Kraków 1983.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3224-EURCZECH-OG w USOSweb