Problemy kultury krajów regionu (I) - Czechy, Słowacja 3224-D3PCZE
Celem zajęć jest ukazanie specyfiki kultury Czech i Słowacji do połowy XX w., czynników kształtujących historycznie jej swoistość oraz tych, które decydują o jej złożoności i niejednorodności. Poszczególne aspekty kultury omawiane są przez pryzmat wybranych problemów, zjawisk i procesów społecznych, narodowotwórczych, etnolingwistycznych, literackich, artystycznych i ideologicznych, postrzeganych tu w wymiarze ich wpływu na kształt kultury. Poruszane zagadnienia przedstawiane są również w kontekście problemów charakterystycznych dla całej Europy Środkowo-Wschodniej. Poszczególne ujęcia łączy wykorzystanie teorii i kategorii antropologicznych.
Student w trakcie zajęć rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego.
Omówione zostaną następujące problemy:
Nawiązania do dawnych dziejów w kulturze czeskiej i słowackiej
Czeski i słowacki romantyzm
Czeska Gmina Sokolska
Kobieta a naród w Czechach i na Słowacji w XIX w.
Czeskie malarstwo XIX i pocz. XX w. - Alfons Mucha i Mikoláš Aleš
Czeska muzyka klasyczna XIX w. – Bedřich Smetana i Antonín Dvořák
Pisarze i artyści niemieckiego kręgu kulturowego na ziemiach czeskich – Kafka, Kisch, Mahler
Jaroslav Hašek i haszkowskie nawiązania
Karel Čapek – literat i demokrata
Czeska i słowacka twórczość kobieca w okresie międzywojennym
II wojna światowa w kulturze czeskiej i słowackiej
Czechosłowackie kino od czasów międzywojennych po lata 50. XX w.
Rozliczenia ze stalinizmem w kulturze czechosłowackiej – Młot na czarownice, Oskarżony
Ludzie kultury w sprzeciwie wobec władzy – lata 50./lata 60.
Czeskie i słowackie symbole narodowe
Nakład pracy studenta:
Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie do zajęć - 30 godzin (1 ECTS)
Przygotowanie do zaliczenia ustnego – 30 godzin (1 ECTS)
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student po ukończeniu zajęć:
[Wiedza:]
1) zna i rozumie w stopniu podstawowym specyfikę różnych modeli kultury w ujęciu antropologicznym (tradycyjna, szlachecka, mieszczańska, masowa), procesy ich transformacji i wzajemne powiązania oraz emanacje w sferze symbolicznej i semiotycznej, a więc w przestrzeni kultury i sztuki, literatury oraz historii Czech i Słowacji (K1_W03; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia)
2) zna i rozumie w podstawowym stopniu szeroko rozumiany kontekst interkulturowy; ma wiedzę o człowieku jako podmiocie konstruującym struktury społeczne i wytwory kulturowe, ma świadomość zasad ich funkcjonowania i wynikających stąd różnic w postrzeganiu życia społecznego przez przedstawicieli różnych narodowości, grup ideologicznych i wyznaniowych oraz różnie rozumianych mniejszości (K1_W07; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia, P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)
[Umiejętności:]
1) potrafi wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K1_U01; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
2) potrafi rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
3) potrafi przeprowadzić krytyczną analizę wytworów kultury właściwych dla danej epoki w rozwoju Czech i Słowacji; rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury Czech i Słowacji, przeprowadzić ich analizę, odróżniać różne perspektywy spojrzenia na rozwój kultury, mając świadomość istnienia różnic tożsamości kulturowych i kontekstu (K1_U05; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)
[Kompetencje społeczne:]
1. jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K1_K01; Odniesienie do P6S_KK)
2. jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K1_K05; Odniesienie do P6S_KR)
Kryteria oceniania
Zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.):
1) Obecność na zajęciach objętych planem jest obowiązkowa (§ 9 ust. 2).
2) Nie można poprawkowo zaliczać zajęć, jeśli przyczyną nieuzyskania ich zaliczenia było niespełnienie wymogu uczestnictwa w nich. W takim przypadku student może zostać warunkowo wpisany na kolejny etap studiów i powtarzać niezaliczony przedmiot (§ 2 ust. 4)
Dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze, które należy zaliczyć zgodnie z wymaganiami przedstawionymi przez prowadzącego.
Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego. Merytoryczny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w niej podczas co najmniej 50% zajęć.
Przewidziana jest także prezentacja na temat zadany przez prowadzącego.
Na końcową ocenę składają się:
Merytoryczny udział w zajęciach (40%).
Prezentacja na temat wyznaczony przez prowadzącego zajęcia (20%).
Zaliczenie z treści zajęć (40%).
Skala ocen:
0%-49% - 2
50%-60% - 3
61%-70% - 3+
71%-80% - 4
81%-90% - 4+
91%-100% - 5
Dodatkowa wiedza - 5+
Literatura
Berkovec J., Dworzak, Kraków 1976.
Brzeziński F., Smetana, Warszawa 1933.
Čapek K., Dramaty, Warszawa 1956.
Čapek K., Krakatit, Warszawa 1960.
Działaczki społeczne, feministki, obywatelki... : samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 roku (na tle porównawczym), [T. 1], red. A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc, Warszawa 2008.
Filipowicz M., "Panowie, bądźmy Czechami, ale nikt nie musi o tym wiedzieć..." : wzorce męskości w kulturze czeskiej XIX wieku, Kraków 2013.
Filipowicz M., Urodzić naród : z problematyki czeskiej i słowackiej literatury kobiecej II połowy XIX wieku, Warszawa 2008.
Hašek J., Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej, T. 1-2, Warszawa 1998.
Goszczyńska J., Wielkie spory małego narodu, Warszawa 2016.
Kino klasyczne, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2011.
Kobieta i świat polityki : Polska na tle porównawczym w XIX i w początkach XX wieku : zbiór studiów, pod red. A. Żarnowskiej i A. Szwarca, Warszawa 1994.
Kudaj B., Milczące pokolenie : Od poetyzmu do „nagiego człowieka”, „Bohemistyka” 5 (2005), nr 4, s. 265-274.
Problemy tożsamości kulturowej w krajach słowiańskich. [1], (Jej formy i przemiany), pod red. J. Goszczyńskiej, Warszawa 2004.
Procesy autoidentyfikacji na obszarze kultur środkowoeuropejskich po roku 1918, pod red. J. Goszczyńskiej, Warszawa 2008.
Pytlík R., Jarosław Hašek, Warszawa 1967.
Shore M., Nowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa 2012.
D. Škvarna, O genezie nowoczesnych słowackich symboli narodowych [w:] "Węgry i dookoła Węgier..." : narody Europy Środkowej w walce o wolność i tożsamość w XIX i XX wieku : materiały z konferencji dotyczącej problematyki narodowościowej w Europie Środkowej zorganizowanej z okazji 10. rocznicy śmierci prof. Wacława Felczaka. (Kraków 12-13 grudzień 2003), pod red. A. Cetnarowicza i S. Pijaja, Kraków 2005, s. 261-265.
Tarajło-Lipowska Z., Historia literatury czeskiej : zarys, Wrocław 2010.
Wspólnota wyobrażona : pisarki Europy Środkowej wobec problemów literackich, społecznych i politycznych lat 1914-1945, pod red. G. Borkowskiej, I. Boruszkowskiej i K. Nadanej-Sokołowskiej, Warszawa 2017.
Zabierzewska-Kucharska M., Nurt heroizacyjny i deheroizacyjny w czeskiej prozie wojennej, „Bohemistyka” 2 (2002), nr 1, s. 24-34.
Zabierzewska-Kucharska M., Pierwsza i druga fala literatury o tematyce wojennej, „Bohemistyka” 6 (2006), nr 2, s. 115-134.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: