Historia sztuki nowoczesnej powszechnej 3105HNZPWE
Omawiane będą m.in. następujące zagadnienia:
W zakresie malarstwa i rzeźby (dr hab. Agnieszka Rosales Rodriguez)
- narodziny przestrzeni publicznej i organizacja artystycznego życia we Francji XVIII wieku
- odkrycia archeologiczne i formowanie się programu neoklasycyzmu w Rzymie
- Jacques-Louis David – reforma artystyczna i polityka. Pracownia Davida i międzynarodowy styl ok. 1800
- rzeźba przełomu XVIII i XIX w.: Canova i Thorvaldsen
- ikonografia nauki i „moral subjects” – społeczne przemiany i sztuka angielska w XVIII w.
- programy odnowy sztuki ok. 1800: Carstens, Runge, Blake, Bractwo św. Łukasza – w poszukiwaniu nowej ekspresji (Osjan i mitologia Północy; dylematy klasyczno-romantyczne, odkrywanie średniowiecza, teoria koloru)
- odkrywanie natury i romantyczne koncepcje krajobrazu w Anglii, Danii, Niemczech, Francji i Stanach Zjednoczonych
- Ingres versus Delacroix, program romantyzmu we francuskim malarstwie i rzeźbie; orientalizm w sztuce XIX
- sztuka społecznie zaangażowana ok. 1848 r.
- neuroza prawdy: fotografia, realizm i impresjonizm
- Edouard Manet i perspektywy modernizmu
- w poszukiwaniu autonomii obrazu – postimpresjonizm
- symbolizm
- kolonie artystyczne końca XIX w.
- rzeźba przełomu stuleci
- w kręgu awangardy: ekspresjonizm, fowizm, kubizm
W zakresie architektury (dr hab. Marek Czapelski):
- osiemnastowieczne wizje antyku i ich znaczenie dla architektury
- architektura neoklasyczna we Francji i Anglii i narodziny przestrzeni publicznej. Problem architecture parlante
- nauczanie Jean-Nicolas-Louis Duranda – architektura jako system
- między gotykiem a Grecją – niemiecka architektura 1. połowy XIX w.
- historyzm w architekturze i jego społeczny i estetyczny kontekst
- miasta XIX wieku – Paryż i Wiedeń
- wystawy światowe i ich architektura
- nowe tematy w architekturze XIX w. Architektura inżynieryjna
- dziewiętnastowieczna konserwacja zabytków (Ruskin, Viollet Le Duc)
- szkoła chicagowska i pierwsze drapacze chmur
- secesja w architekturze
- architektura modernizmu do 1918 r.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student umie opisać sztukę omawianego okresu identyfikując i wartościując zjawiska i problemy szczególnie istotne. Potrafi rozpoznać, określić czas powstania i autorstwo dzieł szczególnie ważnych. Ma podstawową wiedzę w zakresie najważniejszych artystycznych kierunków, ruchów, tendencji, środowisk od XVIII do początków XX w.
K_W02 zna podstawową terminologię historyczno-artystyczną dotyczącą dzieł sztuki, w szczególności w zakresie przyporządkowywania konkretnych prac poszczególnym nurtom i tendencjom w sztuce nowoczesnej;
K_W03 ma uporządkowaną wiedzę ogólną z zakresu historii sztuki nowoczesnej, obejmującą dzieje, teorię i metodologię dyscypliny;
K_W04 ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu historii sztuki nowoczesnej w ujęciu chronologicznym, tematycznym i problemowym, w zakresie najważniejszych
artystycznych kierunków, ruchów, tendencji, środowisk;
K_W16 ma podstawową wiedzę o powiązaniach historii sztuki nowoczesnej z innymi dziedzinami nauki, jak historia, filozofia, antropologia, nauki społeczne i polityczne, wiedza o kulturze, religii i literaturze.
Kryteria oceniania
Wykład zakończy się egzaminem pisemnym, z jedną
wspólną oceną: część wizualna – rozpoznanie i datowanie obiektów, oraz esej i pytania testowe.
Literatura
Wybrana bibliografia:
Malarstwo i rzeźba
A.Boime, Art in the Age of Revolution 1750-1800, Chicago-London 1987.
L. Eitner (red.), French Paintings of the Nineteenth Century, Oxford-New York 2000.
B. Groseclose, Nineteenth-Century American Art, Oxford-New York 2000.
T. Gryglewicz, Malarstwo Europy Środkowej 1900-1914: tendencje modernistyczne i wczesnoawangardowe, Kraków 1992.
H. Belting, Das unsichtbare Meisterwerk: Die modernen Mythen der Kunst, München 1998 [wersja ang.: The Invisible Masterpiece, Chicago 2001].
R. Brettell, Modern Art 1851-1929, Oxford-New York 1997.
M. Craske, Art in Europe 1700-1830, Oxford-New York 1998.
S. Eisenman (red.), Nineteenth Century Art. A Critical History, London 1994 (II wyd. 2001).
H. Foster, R. Krauss, Y.-A. Bois, B. Buchloh, Art after 1900: Modernism, Antimodernism, Postmodernism, London 2005.
H. Honour, J. Fleming, Historia sztuki świata, Warszawa 2006 (odpowiednie rozdziały)
H.W. Janson, 19th Century Scuplture, New York 1985.
K. Lankheit, Revolution und Restauration 1785-1855, Köln 1988.
M. Porębski, Dzieje sztuki w zarysie. Wiek XIX i XX, Warszawa 1988.
R. Rosenblum, H.W. Janson, 19th Century Art, New York 1984.
E. Roters, Malerei des 19 Jahrhunderts, Köln 1998.
Sztuka świata, t. 8. Warszawa 1995.
Ch. Baumgarth, Futuryzm, Warszawa 1978.
G. Naylor, The Arts and Crafts Movement, Cambridge MA 1971.
L. Nochlin, Realizm, Warszawa 1974.
A. Pieńkos, Okropności sztuki. Nowoczesne obrazy rzeczy ostatecznych, Gdańsk 2000.
M. Poprzęcka, Akademizm, Warszawa 1979 (i wyd. następne).
M. Poprzęcka, Pochwała malarstwa. Studia z historii i teorii sztuki, Gdańsk 2000.
M. Porębski, Granica współczesności 1909-1925, Warszawa 1989 (wyd. II uzupełnione).
M. Porębski, Kubizm. Wprowadzenie do sztuki XX wieku, Warszawa 1980 (wyd. II uzupełnione).
H. Richter, Dadaizm, Warszawa 1983.
Romantyzm. Malarstwo w czasach F. Chopina, Warszawa 1999 (kat. wystawy na Zamku Królewskim).
R. Rosenblum, 1900: Art at the Crossroads, New York 2000 (kat. wystawy).
R. Rosenblum, Międzynarodowy styl około 1800, Toruń 2001.
R. Rosenblum, Transformations in Late Eighteenth Century Art, Princeton 1967.
R. Rosenblum, H.W. Janson. 19th century Art, New York 1984.
H. Hofstaetter, Symbolizm, Warszawa 1987.
H. Honour, Neoklasycyzm, Warszawa 1972.
H. Honour, Romanticism, Harmondsworth 1979.
W. Juszczak, Postimpresjoniści, Warszawa 1985.
Z. Kępiński, Impresjonizm, Warszawa 1986.
A. Konopacki, Prerafaelici, Warszawa 1989.
E. Cumming, W. Kaplan, The Arts and Crafts Movement, London 1991.
A. Szczerski, Wzorce tożsamości. Recepcja sztuki brytyjskiej w Europie Środkowej około roku 1900, Kraków 2002.
S. Tschudi Madsen, Art Nouveau, Warszawa 1987.
J. Turner (red.), From Monet to Cézanne. Late 19th-Century French Artists, Oxford-New York 2003.
M. Wallis, Secesja, Warszawa 1987 (III wyd.).
J. Willett, Ekspresjonizm, Warszawa 1976.
T.J. Żuchowski, Patriotyczne mity i toposy. Malarstwo niemieckie 1800-1848, Poznań 1991.
Architektura
L. Benevolo, History of Modern Architecture, I, Cambridge MA 1971.
B. Bergdoll, European Architecture 1750-1890, Oxford, New York 1997.
P. Collins, Changing Ideals in Modern Architecture (1750-1950), London 1965.
W.J.R. Curtis, Modern Architecture since 1900, London 1996.
K. Frampton, Modern Architecture. A Critical History, London 2007 (IV wyd.).
H.R. Hitchcock, Architecture: Nineteenth and Twentieth Centuries, Harmondsworth 1958 (1977).
F. Loyer, Architecture of the Industrial Age 1789-1914, New York 1982.
R.D. Middleton, D. Watkin, Neo-Classical and Nineteenth Century Architecture, t. I-II, London 1977.
N. Pevsner, Pionierzy współczesności, Warszawa 1978.
V. Scully, Modern Architecture – The Architecture of Democracy, New York 1961 (wyd. popr. 2003).
M. Tafuri, F. Dal Co., Modern Architecture, New York 1979.
D. Watkin, Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001 (odpowiednie rozdziały).
Opracowania szczegółowe:
Opracowania szczegółówe:
R. Banham, Rewolucja w architekturze, Warszawa 1979.
W. Baraniewski, T. Jaroszewski (red.), Karl Friedrich Schinkel i Polacy, Warszawa 1987.
C. M. Boyer, The City of Collective Memory: Its Historical Imagery and Architectural Entertainments, Cambridge MA 1994.
A. Braham, The Architecture of French Enlightenment, London 1980.
A. Colquhoun, Modern Architecture, Oxford-New York 2002.
U. Conrads, W. Marschall, Modern Architecture in Germany, London 1962.
J.M. Crook, The Greek Revival, London 1972.
A. Drexler, The Architecture of the Ecole des Beaux-Arts, Cambridge MA 1977.
G. Germann, Gothic Revival in Europe and Britain, London 1972.
S. Giedion, Przestrzeń, czas i architektura, Warszawa 1968.
L. Hautecoeur, Histoire de l’architecture classique en France, vol. IV-VII, Paris 1952-1957.
M. Hennig-Schefold, I. Schaffer, Frühe moderne Architektur in Berlin, Winterthur 1967.
J.D. Hunt, Gardens and the Picturesque. Studies in the History of Landscape Architecture, Cambridge MA 1992.
E. Kaufmann, Architecture in the Age of Reason, Cambridge MA 1955.
K.H. Klingenburg (red.), Historismus – Aspekte zur Kunst im 19. Jahrhundert, Leipzig1985.
F. Loyer, Art Nouveau Architecture, London 1979.
J. Macaulay, The Gothic Revival 1745-1845, Glasgow 1975.
R.D. Middleton, The Beaux-Arts and Nineteenth Century French Architecture, London 1982.
A. Morawińska, A.F. Moszyńskiego rozprawa o ogrodnictwie angielskim, Wrocław 1977.
M. Mosser, G. Teyssot (red.), The History of Garden Design, London 1991.
D.J. Olsen, The City as a Work of Art: London, Paris, Vienna, New Haven-London 1986.
A. Osęka, Styl „expo”, Warszawa 1970.
K. P. Pawłowski, Francuska myśl urbanistyczna epoki Oświecenia, Warszawa 1970.
D. H. Pinkney, Napoleon III and the Rebuilding of Paris, Princeton 1958.
E. Piper, J. H. Shoeps, Bauen und Zeitgeist. Ein Löngsschnitt durch das 19. und 20. Jahrhunderts, Basel-Berlin 1998.
G.J. Reimann, Deutsche Baukunst des Klassizismus, Leipzig 1967.
C.E. Schorske, Fin-de-Siècle Vienna: Politics and Culture, London 1979.
R. Sennett, Ciało i kamień. Człowiek i miasto w cywilizacji Zachodu, Gdańsk 1996 [rozdz. VIII-X].
J. Summerson, The Architecture of 18th Century, London 1986.
J. Summerson, Architecture in Britain 1530-1830, Harmondsworth 1977 [część 5].
A. Sutcliffe, Paris: An Architectural History, New Haven 1993 [rozdz. 4-7].
M. Tafuri, The Sphere and the Labyrinth. Avant-gardes and Architecture from Piranesi to the 1970s, Cambridge MA 1987.
H. Vogel, Deutsche Baukunst des Klassizismus, Berlin 1937.
R. Wagner-Rieger (red.), Die Wiener Ringstrasse, Bild einer Epoche, vol. I-IX, Wiesbaden 1974-1980.
R. Wagner-Rieger, Wiens Architektur im 19. Jahrhundert, Wien 1970.
D. Watkin, The English Vision: The Picturesque in Architecture, Landscape and Garden Design, London: John Murray, 1982.
D. Wiebenson, The Picturesque Garden in France, Princeton 1978.
M. Zgórniak, Wokół neorenesansu w architekturze wieku XIX, Kraków 1987.
Artykuły:
W. Bałus, Zjawisko historyzmu w architekturze wieku XIX. Próba opisu, „Dzieła i interpretacje”, 3, 1995.
A. Billert, Niektóre aspekty teorii artystycznej K.F. Schinkla, „Biuletyn Historii Sztuki”, 1977, nr 3.
A. Billert, Niektóre aspekty teoretyczno-artystycznych założeń K.F. Schinkla, „Artium Quaestiones”, 1979.
T. Jakimowicz, Viollet-le-Duc i jego związki z Polską, „Ochrona Zabytków”, R.19,1966, nr 3.
I. Kozina, Aspekty stosowania pojęcia „historyzm” w badaniach nad architekturą niemiecką XIX wieku, „Rocznik Historii Sztuki”, XXIII, 1998.
P. Krakowski, Teoretyczne podstawy architektury wieku XIX, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, 1979.
P. Krakowski, Z zagadnień architektury XIX wieku. Historyzm i eklektyzm, w: Sztuka 2 połowy XIX wieku, Materiały Sesji SHS, Warszawa 1973.
A. Lewicka, Styl w XIX w., czyli o różnych postawach wobec sztuki, w: Tradycja i innowacja, Materiały Sesji SHS, Warszawa 1981, s.165-169.
J. Lepiarczyk, Z problematyki kompozycji urbanistycznej 2 poł. XIX w. (Paryż i Wiedeń), w: Sztuka 2 połowy XIX wieku, Materiały Sesji SHS, Warszawa 1973.
Z. Ostrowska-Kębłowska, Problem historyzmu w badaniach nad architekturą XIX wieku, w: Myśl o sztuce, Materiały Sesji SHS, Warszawa 1976.
A. Rottermund, Rola doktryny Duranda..., w: Myśl o sztuce. Materiały Sesji SHS, Warszawa, 1976.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: