Sztuka XVIII wieku w Polsce 3105-SZPXVIII-K
Zajęcia uzupełniające program głównego wykładu kursowego z Historii sztuki nowożytnej polskiej. W programie wykładu oś narracji będą wyznaczać nie artyści i dzieła lub fazy stylowe, ale analiza ewolucyjnego następowania po sobie lub równolegle najważniejszych zjawisk, procesów i problemów w kulturze i sztuce (w tym w porównaniu ze złączoną z Rzeczpospolitą unią personalną Saksonią), z interdyscyplinarnymi akcentami odnoszącymi się nowych metod badań m.in. do ujęcia wielokulturowego, geografii artystycznej, mobility turn czy relacji źródło-peryferia, histoire croisée (przenikanie się wpływów europejskich oraz kultury i przejawów artystycznych sarmatyzmu, orientalizm w RP).
Do każdego wykładu studenci otrzymają wykaz podstawowej bibliografii z udziałem prac zagranicznych w językach kongresowych.
Lista tematów spotkań:
• Rzeczypospolita i Europa Środkowa w XVIII w.: geopolityka – gospodarka – przemiany społeczeństwa - Oświecenie
• Między Italią, Francją oraz Pragą i Wiedniem – geografia artystyczna Korony i Litwy
• Artystyczny dwór Wettynów w Rzeczypospolitej – Bauamt, drogi kariery, zamówienia zewnętrzne, wzór i naśladownictwo
• Stuckbarock, bel composto, Gesamtkunstwerk – recepcja wzorów włoskich i wiedeńskich w krajach habsburskich i Rzeczypospolitej
• Recepcja baroku rzymskiego i północnowłoskiego z 2. poł. XVII i pocz. XVIII w.: Bernini, Borromini, Guarini, Pozzo
• Pöppelmann, Deybel, Jakub Fontana a generalna zmiana doboru wzorów architektury z Italii na Francję
• Rzeczypospolita a Śląsk – wizyty artystów, międzyregionalny odbiór wzorów formalnych i ideowych
• Regiony artystyczne – specyfika fundacji, podobieństwa i różnice źródeł inspiracji, zaplecze kadrowe, media i techniki oraz asortyment produkcji
• Rezydencja, mauzoleum, fundacje – o zmianach w modelach mecenatu artystycznego magnaterii, szlachty, mieszczaństwa i duchowieństwa
• Unici, dyzunici, dysydenci, starozakonni – nowe modele architektury innowierczej w Koronie i na Litwie; dialog religii i kultur czy konflikt wyznaniowy?
• Nowe formuły architektury efemerycznej i sztuki w przestrzeni publicznej
• Spadkobiercy Hanzy i Niderlandów. Sztuka w bałtyckim regionie artystycznym w XVIII w. i jej koegzystencja w Rzeczypospolitej
• Sztuka peryferiów – tzw. barok wileński oraz sztuka rokoka na Rusi Koronnej
• Stanisław August Poniatowski i pierwsza rokokowa faza inicjatyw artystycznych w Warszawie i poza stolicą
• Zopfstil, rokoko-klasycyzm, czyli o przejściu stylowym na prowincji: Wielkopolska, Małopolska
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
Hiszt_W01: ma podstawową wiedzę o miejscu historii sztuki w systemie nauk oraz o jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi
Hiszt_W02: zna podstawową terminologię używaną w historii sztuki, zna jej źródła, potrafi ją zastosować
Hiszt_W08: zna i rozumie podstawowe tendencje w rozwoju historii sztuki oraz posiada orientację w piśmiennictwie historyczno-artystycznym z danego zakresu
UMIEJĘTNOŚCI
Hiszt_U01: potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury artystycznej, potrafi przeprowadzić ich krytyczną analizę oraz interpretację w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, a także miejsca w procesie historycznokulturowym
Hiszt_U03: potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności w zakresie historii sztuki, korzystając z różnych źródeł i nowoczesnych technologii
Hiszt_U04: potrafi w sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się w mowie i w piśmie, na tematy dotyczące wybranych zagadnień historyczno-artystycznych, z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych, korzystając zarówno z dorobku historii sztuki, jak i innych dyscyplin
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Hiszt_K01: ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia
Hiszt_K03: potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
Hiszt_K04: prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
Kryteria oceniania
Obecność i aktywność na zajęciach;
Zaliczenie pisemne z częścią wizualną i esejem z listy do wyboru.
Literatura
R. Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, red. nauk. A. J. Baranowski, cz. 1-2, t. 1-14, Wrocław 1993-1999.
A. Betlej, Sibi, Deo, posteritati : Jabłonowscy a sztuka w XVIII wieku, Kraków 2010.
W. Hentschel, Die sächsische Baukunst des 18. Jahrhunderts in Polen, Bd. 1-2, Berlin 1967.
J. Kowalczyk, Świątynie późnobarokowe na Kresach : kościoły i klasztory w diecezjach na Rusi Koronnej, Warszawa 2006.
Z. Michalczyk, Szymon Czechowicz (1689-1775), Warszawa 2007.
Z. Michalczyk, W lustrzanym odbiciu : grafika europejska a malarstwo w Rzeczypospolitej w czasach nowożytnych ze szczególnym uwzględnieniem późnego baroku, Warszawa 2016.
Materiały do dziejów rezydencji w Polsce, t. 1-2, Warszawa 1993-1996.
Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, Cz. I: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, red. J. K. Ostrowski, t. 1-23, Kraków 1993-2016.
Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, Cz. II-IV: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa nowogródzkiego; wileńskiego; trockiego, red. M. Kałamajska-Saeed, t. 1-3, 1-4, 1-3, Kraków 2003-2018.
Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, Cz. V: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa brzeskolitewskiego, red. M. Zgliński, t. 1-3, Kraków 2013-2016.
R. Nestorow, Pro domo et nomine suo : fundacje i inicjatywy artystyczne Adama Mikołaja i Elżbiety Sieniawskich, Warszawa 2016.
A. Oleńska, Jan Klemens Branicki : sarmata nowoczesny : kreowanie wizerunku poprzez sztukę, Warszawa 2011.
Pod jedną koroną : Królewskie Zbiory Sztuki w Dreźnie. Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, 26 czerwca-12 października 1997, red. nauk. D. Syndram, współpr. E. Schwarm i K. Bäsig, Warszawa 1997.
J. Skrabski, Paolo Fontana : nadworny architekt Sanguszków, Tarnów 2007.
Sztuka polska: późny barok, rokoko, klasycyzm (XVIII wiek), red. J. Kowalczyk, Warszawa 2016.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: