Świat bogów greckich. II. Podziemie, dusza, życie pozagrobowe. 3105-SBG-OG
Wyobrażenie Świata Zmarłych jest obecne w wierzeniach
Greków od Homera, głównie w „Odysei”, ale w postaci
wzmianek także w „Iliadzie”. Towarzyszy mu przekonanie o
możliwości kontaktu ze zmarłymi, widoczne w „Odysei”, gdy
Odys udaje się na granicę Hadesu, by od zmarłego Tejrezjasza
dowiedzieć się o swoich przyszłych losach. Zmarli są jednak w
„Odysei” tylko cieniami, chociaż odzyskują świadomość i
nawiązują z nim kontakt po napiciu się krwi ze złożonej ofiary.
Wizja Homera nie jest jednak spójna, bo są też ślady wiary tak
w szczęśliwy los po śmierci, jak i kary za popełnione występki w
życiu ziemskim. Także jeszcze w okresie archaicznym (VIII – VI
w. p.n.e.) pojawiają się inne elementy wierzeń w nieśmiertelną
duszę, w tym koncepcja wędrówki dusz. Te wierzenia są stale
obecne w greckiej religijności i ulegają interesującej ewolucji,
szczególnie pod wpływem niektórych kultów (Demeter i
Eleusis), a także koncepcji filozoficznych (Pitagoras i jego szkoła,
platonizm).
Plan zagadnień:
1. Bogowie olimpijscy i bóstwa chtoniczne.
2. Topografia świata podziemnego.
3. Katabasis. Możliwość zejścia do Podziemi.
4. Zmarli w świecie żywych. Anthesteria ateńskie.
5. Tak zwane wierzenia orfickie.
6. Nieśmiertelność duszy.
7. Kary i cierpienia w Hadesie.
8. Szczęście pośmiertne, szczęśliwość wieczna.
9. Hekate i Erynie.
10. Pochówek, obrzędy pogrzebowe, troska o zmarłych.
11. Misteria w Eleusis.
12. Czy można mówić o kulcie przodków u Greków?
13. Postacie wybitnych zmarłych. Kult herosów.
14. Nieśmiertelna dusza a świat bogów.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W14 - Student uczestniczący w wykładzie zdobywa wiedzę o
greckich wierzeniach w nieśmiertelność duszy i życie
pozagrobowe zyskując zarazem orientację w szerszej
problematyce religioznawczej wiążącej się z całością koncepcji
religijnych Greków. Prowadzona w trakcie całego semestru
analiza tekstów źródłowych pozwala słuchaczom opanować
metodę krytycznej analizy źródeł jako podstawy badania
naukowego przeszłości.
K_W16 - Zdobywa wiedzę i podstawowe umiejętności
niezbędne zarówno do zrozumienia świata wierzeń greckich, jak
i wielu zjawisk religijności współczesnej.
K_U05 –Analiza i krytyka źródeł prowadzona w trakcie
wykładów pozwoli uczestnikom rozwinąć własne umiejętności
lektury źródeł i pomoże im prowadzić własne badania.
K_U07 – studenci doskonalą umiejętność prowadzenie dyskusji
naukowych, sposobów argumentowania oraz prezentacji
wiedzy.
Kryteria oceniania
Podstawą oceny będzie test zaliczeniowy, który chętni mogą
zamienić na rozmowę. O zaliczenie mogą ubiegać się wyłącznie
osoby, które nie mają więcej niż trzy nieobecności.
Literatura
E. Rohde, Psyche. Kult duszy i wiara w nieśmiertelność u
starożytnych Greków. Kęty 2007.
W. Burkert, Eleusis. [w:] Antropologia antyku greckiego.
Zagadnienia i wybór tekstów. Opracowali Włodzimierz
Lengauer, Lech Trzcionkowski. Wydawnictwa Uniwersytetu
Warszawskiego, Warszawa 2011, s. 283-311.
J.N. Bremmer, The Rise and Fall of the Afterlife. London and
New York 2002.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: