Historie wczesnonowożytnych zbiorów:biblioteki -czytelnicy-katalogi 3105-LHWZB-KK
Zajęcia posłużą za wprowadzenie do analizy księgozbioru
–kolekcji książek – jako fenomenu z zakresu historii kultury.
Każda biblioteka była i jest osobnym projektem – do czego
pozwala dotrzeć, co chciano osiągnąć za jej pomocą?
Przedmiotem refleksji podczas zajęć będą księgozbiory
historyczne, które formowano w okresie wczesnonowożytnym
(XVI–XVIII w.), a za przykłady posłużą zarówno zachowane,
jak i rekonstruowane kolekcje. Podczas zajęć podjęte zostaną
następujące tematy:
– funkcje przypisywane księgozbiorowi jako całości i miejsce
poszczególnych obiektów w kolekcji;
– osoby i instytucje posiadające książki we wczesnej
nowożytności oraz poszukiwanie powodów gromadzenia przez
nich książek;
– miejsca przechowywania książek: praktyki, przestrzeń i
zarządzanie obiektami;
– sposoby oznaczania przynależności książek do kolekcji;
– refleksja nad obiegiem książki: pozyskiwanie i zbywanie
książek;
– śledzenie losów księgozbiorów historycznych i ich miejsce w
kolekcjach współczesnych;
– źródła wiedzy na temat dawnych kolekcji książek: katalogi,
znaki własnościowe, praktyki czytelnicze.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student(ka):
– ma pogłębioną wiedzę o dziedzinach nauki i dyscyplinach
naukowych powiązanych z historią sztuki, pozwalającą na
integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin
naukowych (K2_W06);
– ma podstawową wiedzę o instytucjach kultury i orientację we
współczesnym życiu kulturalnym (K2_W10);
– potrafi stosować umiejętność merytorycznego
argumentowania, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz
poglądów innych autorów, samodzielnego formułowania
wniosków i krytycznych wypowiedzi oraz tworzenia
syntetycznych podsumowań (K2_U05);
– potrafi stosować umiejętność formułowania opinii krytycznych
o wytworach kultury na podstawie wiedzy naukowej i
doświadczenia oraz umiejętność prezentacji opracowań
krytycznych w różnych formach i w różnych mediach (K2_U06)
Kryteria oceniania
Przygotowanie dwóch krótkich response paper (3-4 tys. znaków)
z wybranych tematów omawianych podczas zajęć.
Literatura
Przedstawiona literatura przedmiotu ma charakter orientacyjny.
Lektury na poszczególne spotkania zostaną dostosowane do
poszczególnych tematów zajęć i przedstawione na pierwszym
spotkaniu.
Literatura podstawowa:
Biblioteki kościelne i klasztorne w Polsce. Historia i
współczesność, red. H. Olszar, B. Warząchowska, Katowice
2009.
B. Bieńkowska, Książka na przestrzeni dziejów, Warszawa,
2005.
Catalogue of books from the library of Sigismund II Augustus,
King of Poland, in the collections of the National Library of
Russia in Saint Petersburg, ed. by Maria I. Tkachenko et al,
Warszawa, 2015.
Z. Gaca-Dąbrowska, Bibliotekarstwo II Rzeczypospolitej. Zarys
problemów organizacyjnych i badawczych, Wrocław 1983.
M. Jaglarz, Księgarstwo krakowskie XVI wieku, Kraków 2004.
How the Secularization of Religious Houses Transformed the
Libraries of Europe, 16th-19th Centuries, ed. by C. Dondi, D.
Raines, R. Sharpe, Turnhout 2022.
J. Kaliszuk, Skarbce pamięci - księgozbiory kościelne, [w:]
Przeszłość w kulturze średniowiecznej Polski. 1. s. 419-445.
A. Kawecka-Gryczowa, Biblioteka ostatniego Jagiellona:
pomnik kultury renesansowej, Wrocław, 1988.
W. Kowalski, Krakowski drukarz Stanisław Murmelius i jego
księgozbiór (1571) [w:] „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”
2018, t. 62.
D. Matelski, Grabież i restytucja polskich dóbr kultury od
czasów nowożytnych do współczesnych, t. I-II, Kraków 2006.
U. Paszkiewicz, Cathalogus cathalogorum. Inwentarze i
katalogi bibliotek z ziem wschodnich Rzeczypospolitej od XVI
wieku do 1939 roku - spis scalony, poprawiony i uzupełniony,
Warszawa 2015.
A. Pettegree, A. der Weduwen, The Library: A Fragile History,
London 2021.
J. Pirożyński, Z dziejów obiegu informacji w Europie XVI wieku.
Nowiny z Polski w kolekcji Jana Jakuba Wicka w Zurychu z lat
1560–1587, Kraków 1995.
J. Rudnicka, Bibliografia katalogów księgarskich wydanych w
Polsce do końca wieku XVIII, Warszawa 1975.
J. Tondel, Biblioteka zamkowa (1529-1568) księcia Albrechta
Pruskiego w Królewcu, Toruń 1992.
M.B. Topolska, Czytelnik i książka w Wielkim Księstwie
Litewskim w dobie renesansu i baroku, Wrocław 1984.
E. Torój, Inwentarze księgozbiorów mieszczan lubelskich z lat
1591-1678, Lublin, 1997.
E. Torój, Książka w staropolskim Lublinie. Z badań nad
inwentarzami księgozbiorów mieszczańskich, „Annales
Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF, Philologiae”
2005, t. 23, s. 33-51.
J. Trypućko, The Catalogue of the Book Collection of the Jesuit
College in Braniewo held in the University Library in Uppsala,
vol. I-III. Ed. by, M., S. Szyller, Warsaw - Uppsala 2007
W. Szelińska, BIblioteki profesorów Uniwersytetu Krakowskiego
w XV i początkach XVI w., Wrocław 1966.
R. Żurkowa, Księgarstwo krakowskie w pierwszej połowie XVII
wieku, Kraków 1992.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: