Artefakt – medium – tekst. Tradycyjne i cyfrowe podejścia w badaniach nad książką 3105-HKHC-AMT-K
Zajęcia stanowią wprowadzenie do problematyki badania
dawnej książki drukowanej jako wczesnonowożytnego
(XV–XVIII w.) fenomenu kulturowego. Uczestnicy i
uczestniczki zajęć zapoznają się z metodami badania starych
druków w trzech obszarach: 1) książek jako przedmiotów –
artefaktów przeszłości, 2) książek jako medium – nośników
informacji o określonym potencjale i cechach modulujących
przekaz, 3) książek jako źródłach wiedzy wyrażanej za pomocą
tekstu.
Spotkania obejmują przygotowanie teoretyczne oraz praktyczne
wykorzystanie narzędzi (w tym baz danych i oprogramowania)
związanych z następującymi zagadnieniami:
– odczytywanie i przygotowywanie opisów bibliograficznych
starych druków, morfologia dawnej książki;
– pozyskiwanie danych bibliograficznych (katalogi, bazy
bibliograficzne);
– metody przetwarzania i wizualizacji danych bibliograficznych;
– dane proweniencyjne w badaniach nad dawną książką;
– parateksty jako źródło informacji o funkcjach książki;
– mapowanie informacji geograficznych pozyskiwanych z
danych bibliograficznych;
– elementy analizy sieciowej z wykorzystaniem danych
bibliograficznych.
Kurs obejmuje naukę obsługi narzędzi cyfrowych w pracowni
komputerowej oraz wybrane spotkania warsztatowe poza salą
zajęciową i pracę z zabytkowymi książkami dawnymi (w
Gabinecie Starych Druków BUW).
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024Z: | W cyklu 2023Z: |
Efekty kształcenia
Student(ka):
– nabywa wiedzę o podstawowych pojęciach związanych z
historią książki oraz metodach badawczych wykorzystywanych
w tej dziedzinie, a także o wybranych problemach i procesach
szczegółowych, w tym z metodologią, terminologią i
elementami faktografii właściwymi tej dziedzinie badań
(K_W14);
– zdobywa wiedzę i instrumentarium niezbędne zarówno do
zrozumienia przeszłości, jak i wielu procesów zachodzących
obecnie (K_W16);
– potrafi dzięki pracy z obiektami historycznymi i dotyczącymi
ich danymi samodzielnie doskonalić umiejętność krytyki źródeł,
a także pozyskiwania i przetwarzania zastanych/samodzielnie
wytworzonych danych we własnych badaniach (K_U05);
– potrafi podejmować dyskusję,
stosować merytoryczną argumentację oraz popierać
przedstawianą wiedzę analizą artefaktów kulturowych i
opisujących je danych (K_U07).
Kryteria oceniania
Przygotowanie krótkiego eseju dotyczącego wybranego case
study (temat ustalany w porozumieniu z prowadzącym) – analiza
z wykorzystaniem jednego z narzędzi poznanych podczas zajęć
(7,2-10,8 tys. znaków) z wybranych tematów omawianych
podczas zajęć.
Literatura
Przedstawiona literatura przedmiotu ma charakter orientacyjny.
Lektury na poszczególne spotkania zostaną dostosowane do
poszczególnych tematów zajęć w uzgodnieniu z uczestnikami i
uczestniczkami zajęć.
Literatura podstawowa:
Bieńkowska B., Książka na przestrzeni dziejów, Warszawa,
2005.
Febvre L., Martin J.H., Narodziny książki, przeł. A. Kocot,
Warszawa 2014.
Grafton A.T., The Footnote: A Curious History, Cambridge
(MA) 1997.
Grafton A.T., Inky Fingers: The Making of Books in Early
Modern Europe, Cambridge (MA) 2020.
Gruchała J., Iucunda familia librorum. Humaniści renesansowi
w świecie książki, Kraków 2002.
Kiliańczyk-Zięba J., Sygnety drukarskie w Rzeczypospolitej XVI
wieku, Kraków 2015.
Komorowska M., Kształt edytorski postylli polskich XVI i XVII
wieku – w poszukiwaniu staropolskich konwencji wydawniczych,
„Terminus ” 2015, t. 17, z. 3 (34).
Matelski D., Grabież i restytucja polskich dóbr kultury od
czasów nowożytnych do współczesnych, t. I-II, Kraków 2006.
Paszkiewicz U., Cathalogus cathalogorum. Inwentarze i
katalogi bibliotek z ziem wschodnich Rzeczypospolitej od XVI
wieku do 1939 roku - spis scalony, poprawiony i uzupełniony,
Warszawa 2015.
Pettegree A., The Book in the Renaissance, Yale 2010.
Printing and Misprinting: A Companion to Mistakes and In-
House Corrections in Renaissance Europe (1450-1650), ed. by
G. Della Rocca de Candal, A. Grafton, P. Sachet, Oxford 2023.
PRINTING R-EVOLUTION 1450-1500. I cinquant'anni che
hanno cambiato l'Europa, red. C. Dondi. Katalog wystawy
(Venezia, 1 wrze 2018–7 gennaio 2019).
Topolska M.B., Czytelnik i książka w Wielkim Księstwie
Litewskim w dobie renesansu i baroku, Wrocław 1984.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: