Emigracja, konspiracja, kolaboracja? Kultura polska podczas II wojny 3105-EKK-KK
Funkcjonowanie kultury i działalność środowiska artystycznego podczas
okupacji była dotychczas postrzegana, badana i opisywana w znacznej mierze
przez pryzmat terminów politycznych legitymizujących działalność
stronnictw i kreowany przez nie przekaz światopoglądowy; tymczasem
zjawisko jest wielopłaszczyznowe, posiadając własną dynamikę, zagadnienia
problemowe i dylematy metodologiczne. Na konwersatorium istotna będzie
perspektywa społeczna (uwzględniająca jak najszersze grono „aktorów”
zjawiska) oraz umiejscowienie kultury w życiu codziennym na terenach
okupowanych. Pod tym względem istotna jest działalność kawiarni, których
kulturotwórcza rola okazała się być istotna, jeśli nie kluczowa, w czasach
kryzysu, stwarzając warunki do zapewniania warunków bytu materialnego
artystom i ciągłości aktywności scenicznej. Dyskusje o charakterze moralno-
światopoglądowym, ulegając przekształceniom, trwają w kontekstowych
odniesieniach do dziś.
1. Zajęcia organizacyjne
2. Panorama kultury okresu dwudziestolecia międzywojennego.
(charakterystyka ze względu na relacje społeczne (zależności między
grupami, narodowościami i pokoleniami twórców i odbiorców; wpływ
czynników modernizacyjnych i geograficznych na kulturę)
3. Ten wąsik, ach ten wąsik. Kulturowe formy adaptacji lęku przed
wybuchem wojny
4. II wojna światowa w obiektywie aparatu. Analiza ikonograficzna
codzienności
5. Kultura polska podczas II wojny światowej. Co na jej temat sądzili
sami Polacy?
6. Kultura polska na emigracji — promocja dziedzictwa i twórczość
7. Środowisko artystyczne podczas wojny: postawy, losy
8. Losy materialnych dóbr kultury (spotkanie z gościem)
9. Polskie muzealnictwo i kolekcje prywatne podczas wojny
10. Kultura drugowojennych instytucji totalnych
11. Spontaniczne i oddolne formy kultury polskiej na terenach
okupowanych
12. Powojenne rozliczenia
13. Kulturowa recepcja doświadczenia wojny
14. Podsumowanie
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
(wg https://ihs.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2024/05/HS-stacjonarne-I-
stopien.pdf)
K_W06 w zaawansowanym stopniu dawne i współczesne instytucje kultury,
życie kulturalne oraz instytucje krytyki artystycznej.
K_W11 fundamentalne powiązania historii sztuki z innymi dziedzinami
nauki, jak historia, filozofia, antropologia, wiedza o kulturze, religii i
literaturze.
K_U01 wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować
informacje, wykorzystując różne źródła i sposoby oraz posiadaną wiedzę
Kryteria oceniania
1. obecność (możliwe 2 nieobecności w semestrze bez podania
przyczyny)
2. aktywność (zabieranie głosu podczas dyskusji; możliwy referat,
praca w grupach)
3. zaliczenie ustne/pisemne (ustne lub pisemne [esej; 2-3 strony] po
lekturze wybranego ówczesnego tekstu kultury)
Literatura
(wybór)
P. Majewski, Wojna i kultura. Instytucje kultury polskiej w okupacyjnych
realiach Generalnego Gubernatorstwa 1939-1945, Warszawa 2005.
A. Strzeżek, Od konsumpcji do konspiracji czyli Warszawskie lokale
gastronomiczne 1939-1944, Warszawa 2012.
A. Czocher, Jawne polskie życie kulturalne w okupowanym Krakowie 1939-
1945 w świetle wspomnień [w:] Pamięć i Sprawiedliwość, 1 (7), 2005, s. 227-
252.
K. Trojanowski, Świnie w kinie? Kino w okupowanej Polsce, Warszawa 2018.
Grochowina Sylwia, Polityka kulturalna niemieckich władz okupacyjnych w
okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, w Okręgu Rzeszy Kraj Warty i w
rejencji katowickiej 1939-1945, Toruń 2013.
Madajczyk Czesław, Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, t.2, Warszawa
2019.
Engelking Barbara, Leociak Jacek, Getto warszawskie. Przewodnik po
nieistniejącym mieście, Warszawa 2013.
Groński Ryszard Marek, Proca Dawida. Kabaret w przedsionku piekieł,
Warszawa 2007.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: