Antropolog w kinie: polski film dokumentalny 3102-LAWK-OG

Definicja filmu dokumentalnego i dokumentu przysparza wielu problemów. Wbrew potocznemu rozumieniu jest on też nie tyle odzwierciedleniem „realnej rzeczywistości”, ile bywa uwikłany w różne strategie wytwarzania i nadawania autentyczności; od swoich narodzin bywał też politycznie uwikłany (M. Przylipiak). Współcześnie można mówić o antropologizacji rzeczywistości, czego film dokumentalny może być dobrym przykładem.Film dokumentalny może być zatem dobrym przykładem by zastanowić się nad konwencjami patrzenia na rzeczywistość. Zajęcia mają na celu krótkie wprowadzenie do historii dokumentu polskiego, jak też zastanowienie się nad zmieniającymi się w czasie stosowanymi konwencjami przedstawiania rzeczywistości a także różnych typów dokumentów (interwencyjny, demaskatorski, życiorys, dziennik, dok. poetycki itd.). Zastanowimy się też jakie znaczenie może mieć w filmie m.in. dźwięk, obraz i montaż. Na niektórych zajęciach przewidziana wizyta twórców przedstawianych filmów.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Koordynatorzy przedmiotu

Sławomir Sikora

Efekty kształcenia

Student będzie miał możliwość:
- zapoznania się z wybranymi formami polskiego kina dokumentalnego oraz ważniejszymi autorami realizującymi ten gatunek twórczości filmowej
- zapoznania się z różnymi typami narracji i konstruowania filmu dokumentalnego (z uwzględnieniem specyfiki polskiej)
- zrozumienia, że film dokumentalny może być unikalnym (to nie jest kwalifikacja hierarchizująca) sposobem poznania ludzi, zjawisk społecznych, jak również współczesnej historii Polski
- rozwinięcia swoich kompetencji krytycznego spojrzenia na rzeczywistość, sposoby jej przedstawiania i legitymizacji, a także krytycznej dyskusji na temat tych zagadnień

Kryteria oceniania

Obecność na zajęciach (dopuszczalne max 2 nieobecności nieusprawiedliwione). Przygotowanie do zajęć, aktywność.
Esej na temat wybranych dokumentów, bądź poruszanych problemów z odwołaniem do literatury (ok. 12000-18000 znaków).

Literatura

Carroll Noel, Nonfiction Film and Postmodernist Skepticism, w: D. Bordwell i N. Carroll, Post-Theory. Reconstructing Film Studies, The University of Wisconsin Press, Londyn 1996
Hendrykowski Marek, „Elementarz” – arcydzieło polskiego dokumentu, ), „Kwartalnik Filmowy” nr 23, jesień 1998
„Kontrapunkt”
„Kontrapunkt” poświęcony filmom dokumentalnym nr specjalny 3 (41), 9 kwiatnia 2000 „Tygodnik Powszechny”
Tadeusz Lubelski, Podglądacze, retorzy, poeci. Czy istnieje polska szkoła filmu dokumentalnego?
Rozmawia z bezdomnymi i opuszczonymi – o filmie „Oni” Ewy Borzęckiej, rozmawiają: Katarzyna Jabłońska, Anita Piotrowska, ks. Adam Boniecki i Wojciech Tochman
Kamera będzie czekała cierpliwie – z Marcelem i Pawłem Łozińskimi o projekcie KINEMATOGRAF rozmawia Tadeusz Sobolewski
Andrzej Fidyk: Chodzenie po linie
Tadeusz Pałka: Drzazga w oku
Wojciech Szumowski: Wierność widzowi – wierność prawdzie
Żadnej zabawy w dwuznaczności – z Pawłem Pawlikowskim rozmawia Tadeusz Jagodziński
Dokumentalne „hity” – oglądalność filmów dokumentalnym w Programie 1 TVP.
Dostępne: http://www.tygodnik.com.pl/kontrapunkt/41/lubelski.html
Kracauer Sigfried, Teoria filmu. Wyzwolenie materialnej rzeczywistości, tłum. W. Wertenstein, WAiF, Warszawa 1975 (rozdział o dokumencie)
„Kwartalnik Filmowy”
„Kwartalnik Filmowy” poświęcony w całości dokumentowi (nr 23, jesień 1998)
„Latawce”
Fragment dyskusji po projekcji filmu „Latawce” z udziałem: Beaty Dzianowicz – reżyserki; Noorii Habebi – tłumaczki; Krzysztofa Kopczyńskiego – producenta (prowadzącego dyskusję); Witolda Krassowskiego – fotosisty; Jacka Petryckiego – operatora; Jacka Szarańskiego – prowadzącego kurs filmowy w Szkole Artystycznej w Kabulu (dostępne: http://www.eurekamedia.info/img/wydarzenia/pdf/Fragment_dyskusji_Latawce.pdf
Łotman Jurij, Semiotyka filmu, tłum. J. Faryno i T. Miczka, Wiedza Powszechna, Warszawa 1983.
Michera Wojciech,
Sztuka Opowiadania (z Andrzejem Fizykiem rozmawia Wojciech Michera), „Kwartalnik Filmowy” nr 23, jesień 1998
Nichols Bill, Na granicy rzeczywistości (telewizyjnej), „Kwartalnik Filmowy” nr 23, jesień 1998
Nichols Bill, Representing reality: issues and concepts in documentary, Indiana University Press, Bloomington 1991 (rozdzaił: Documentary Modes of Representation)
Plantinga Carl, Moving Picture and the Rethoric of Nonfiction: Two Approches, w: D. Bordwell i N. Carroll, Post-Theory. Reconstructing Film Studies, The University of Wisconsin Press, Londyn 1996
Przylipiak Mirosław, Poetyka filmu dokumentalnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2000 (2004).
Przylipiak Mirosław, Kino bezpośrednie 1960-1963, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2007

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3102-LAWK-OG w USOSweb