Gramatyka opisowa polskiego języka migowego 1 3020-J1B1g1
Omawiane zagadnienia:
1. Specyfika gramatyczna polskiego języka migowego (PJM) na tle innych języków migowych
2. Różne poziomy opisu gramatyki PJM: fonologia, morfologia, składnia
3. Podstawowe kategorie gramatyczne PJM na różnych poziomach opisu
4. Właściwości gramatyczne wybranych funkcji znaków (takich jak użycia czasownikowe, rzeczownikowe, przymiotnikowe, liczebnikowe, posesywne oraz wskazujące)
5. Rola przestrzeni migania w gramatyce PJM
6. Symultaniczność jako cecha komunikatu migowego (m.in. zjawisko boi)
7. Status gramatyczny elementów niemanualnych
8. Ikoniczność w gramatyce PJM
9. Analiza kontrastywna wybranych aspektów gramatyki polskiego języka migowego (PJM) i polszczyzny
10. Mechanizmy zdaniotwórcze (różne typy predykatów)
11. Analiza danych korpusowych pod względem wybranych właściwości gramatycznych PJM
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu zajęć student/studentka:
[w zakresie wiedzy:]
ma pogłębioną wiedzę na temat specyfiki metodologicznej, terminologii i metod stosowanych w badaniach nad gramatyką wizualno-przestrzenną;
ma pogłębioną wiedzę na temat wybranych aspektów struktury gramatycznej polskiego języka migowego (PJM), jej cech charakterystycznych, a także różnic i podobieństw między PJM a innymi językami migowymi oraz językami fonicznymi;
ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę na temat związków między gramatyką a innymi wymiarami komunikacji migowej;
ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę o najważniejszych nowych odkryciach naukowych w zakresie badań nad gramatyką PJM;
[w zakresie umiejętności:]
posiada umiejętność samodzielnego zdobywania i rozwijania wiedzy w zakresie analizy gramatycznej;
potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje przy użyciu różnych źródeł i sposobów;
potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę z zakresu gramatyki wizualno-przestrzennej, rozwijając swoje umiejętności badawcze;
posiada umiejętność przygotowania i prowadzenia prostych badań z zakresu gramatyki migowej, zna i rozumie terminologię gramatyczną i potrafi ją stosować;
posiada umiejętności krytycznego odwoływania się do poglądów innych autorów;
potrafi posługiwać się terminologią oraz narzędziami teoretycznymi i analitycznymi potrzebnymi do przygotowania oryginalnej pracy pisemnej o charakterze naukowym z zakresu lingwistyki migowej;
[w zakresie kompetencji społecznych:]
dobrze zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i swoich umiejętności i rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się;
docenia wartość zdobywanej wiedzy i potrafi wykorzystywać tę wiedzę do weryfikowania odbieranych treści;
rozumie i docenia znaczenie uczciwości intelektualnej w badaniach naukowych.
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania:
- obowiązkowa obecność na zajęciach,
- aktywne uczestnictwo w zajęciach,
- systematyczne przygotowywanie zadanego materiału.
Forma zaliczenia przedmiotu: test zaliczeniowy i ocena ciągła. Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych, np. zwolnieniem lekarskim) – nie ma możliwości zaliczenia zajęć. Usprawiedliwione nadprogramowe nieobecności muszą zostać odrobione w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.
Zgodnie z uchwałą nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia oraz uchwałą Rady Dydaktycznej Wydziału Polonistyki z dn. 27 lutego 2024 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia na Wydziale Polonistyki zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do korekty oraz redakcji tekstu pisemnych prac i prezentacji zaliczeniowych pisanych w języku polskim lub tłumaczonych z polskiego języka migowego na język polski.
Wyrażony w punktach ECTS nakład pracy studenta:
- udział w wykładzie: 1 ECTS,
- udział w ćwiczeniach: 1 ECTS,
- przygotowanie do wykładu: 1,5 ECTS,
- przygotowanie do ćwiczeń: 1,5 ECTS,
- przygotowanie do testu zaliczeniowego z wykładu: 1 ECTS,
- przygotowanie do testu zaliczeniowego z ćwiczeń: 1 ECTS.
Literatura
A. Baker, R. Pfau (2016), red., The linguistics of sign languages: An introduction. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
J. Łacheta, M. Czajkowska-Kisil, J. Linde-Usiekniewicz, P. Rutkowski (2016), red., Korpusowy słownik polskiego języka migowego, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego (publikacja online: http://www.slownikpjm.uw.edu.pl).
R. Pfau, M. Steinbach, B. Woll (2012), red., Sign language: An international handbook. Berlin: De Gruyter Mouton (wybrane rozdziały).
P. Rutkowski (2017), red., Ikoniczność w gramatyce i leksyce polskiego języka migowego (PJM) (Lingwistyka Migowa w Polsce / Sign Linguistics in Poland: 1), Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
P. Rutkowski, S. Łozińska (2011), O niedookreśloności semantycznej migowych predykatów klasyfikatorowych, w: Różne formy, różne treści, red. M. Bańko, D. Kopcińska, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 211-223.
P. Rutkowski, S. Łozińska (2014), red., Lingwistyka przestrzeni i ruchu. Komunikacja migowa a metody korpusowe, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
P. Tomaszewski (2011), Lingwistyczny opis struktury polskiego języka migowego, w: Język jako przedmiot badań psycholingwistycznych. Psycholingwistyka i neurolingwistyka, red. I. Kurcz, H. Okuniewska, Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica, 184-238.
W. Szymańska-Gątarek, P. Rutkowski (2022), Boja jako element gramatyki polskiego języka migowego: wstępny przegląd danych korpusowych, Poradnik Językowy 3, 59-70.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: