Językoznawstwo ogólne 3020-11B2JO
Podczas wykładu są omawiane są wybrane zagadnienia typologii języków: typologia fonologiczna, typologia morfologiczna (wyrazowość, części mowy, kategorie gramatyczne i ich wartości, typologia składniowa (wybrane konstrukcje składniowe, szyk wybranych elementów składniowych, korelacje szyku) oraz typologia leksykalna (wybrane pola semantyczne, m. in. nazwy pokrewieństwa, barwy, części ciała, wymiary, czasowniki ruchu)
Szczegółowe zagadnienia obejmują:
1. Pojęcie uniwersaliów językowych (uniwersalia aprioryczne i empiryczne).
2. Cele i ograniczenia badań typologicznych (typy strukturalne języków, zjawiska częste i zjawiska rzadkie; problem doboru próbki; problem wiarygodności danych)
3. Typologia fonologiczna:
- systemy samogłosek; systemy spółgłosek; języki samogłoskowe i spółgłoskowe
- skala sonorności i budowa sylaby
- akcent i ton
4. Typologia morfologiczna
- uniwersalne kryteria wyrazu
- języki analityczne i syntetyczne; fuzyjne i aglutynacyjne; języki inkorporujące
- (nie)uniwersalność części mowy
- nominalne kategorie gramatyczne (liczba, rodzaj/klasa, przypadek)
- werbalne kategorie gramatyczne (czas, tryb, ewidencjalność)
5. Typologia składniowa
- języki konfiguracyjne i niekonfiguracyjne
- szyk członów składniowych i korelacja szyku
- typologia wybranych konstrukcji składniowych
6. Typologia leksykalna
- pojęcie pola semantycznego
- uniwersalność i relatywizm w semantyce leksykalnej
- typologia nazw barw
- typologia nazw pokrewieństwa
- typologia nazw części ciała
- typologia nazw wymiarów
- typologia czasowników ruchu i konstrukcji z takimi czasownikami.
|
W cyklu 2023Z:
Na wykładzie omawiane jest miejsce typologii języków w językoznawstwie ogólnym oraz jej zastosowania. W pierwszej części wykładu omawiane są klasyczne klasyfikacje typologiczne: |
W cyklu 2024Z:
Na wykładzie omawiane jest miejsce typologii języków w językoznawstwie ogólnym oraz jej zastosowania. W pierwszej części wykładu omawiane są klasyczne klasyfikacje typologiczne: |
Koordynatorzy przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć student
- ma świadomość różnorodności języków
- zna podstawowe typy strukturalne języków
- potrafi analizować zjawiska gramatyczne w nieznanych sobie językach na podstawie glos strukturalnych.
- potrafi stawiać hipotezy na temat budowy gramatycznej nieznanych form i weryfikować je
Kryteria oceniania
Pisemny egzamin testowy (test wielokrotnego wyboru)
udział w wykładzie - 30 godzin (1 ECTS)
przygotowanie do egzaminu - 180 godzin (6 ECTS)
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Tadeusz Milewski, Językoznawstwo, (dział: Językoznawstwo typologiczne)
2. Renata Grzegorczykowa, Wstęp do językoznawstwa (rozdział: Elementy językoznawstwa typologicznego)
3. Adam Weinsberg, Językoznawstwo ogólne (rozdział: Typologia języków)
4. Joseph Greenberg, Rola typologii w rozwoju nauki o języku (w: H. Kurkowska, A. Weinsberg (red.) Językoznawstwo strukturalne, str. 229-242
5. Witold Maciejewski, O przestrzeni w języku. Studium typologiczne z językiem polskim w centrum.
|
W cyklu 2023Z:
Tadeusz Milewski, Językoznawstwo, (dział: Językoznawstwo typologiczne) 8. Hans Christian Luschoetzky, Zarys typologii języków |
W cyklu 2024Z:
Tadeusz Milewski, Językoznawstwo, (dział: Językoznawstwo typologiczne) 8. Hans Christian Luschoetzky, Zarys typologii języków |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: