Grafetyka i grafemika 3007-L1A2GG

Student po zakończeniu kursu:
WIEDZA
posiada wiedzę na temat:
- rodzajów pisma, typów znaków graficznych;
- elementów strukturalnych tworzących literę;
- właściwości systemu graficznego w języku polskim;
- niektórych uwarunkowań rozwoju psychofizycznego człowieka przygotowującego się do nauki pisania oraz czytania;
- złożoności relacji istniejącą między systemami graficznym (ortograficznym) a fonologicznym w języku polskim;
- wybranych psycholingwistycznych teorii i modeli związanych z czynnościami pisania i czytania;
- uwarunkowań lingwistycznych wpływających na sposób rozwijania oraz usprawniania umiejętności czytania i pisania;
- przyczyn i objawów wybranych zaburzeń czytania i pisania.

UMIEJĘTNOŚCI
- rozpoznaje różnego typu trudności w pisaniu dotyczące grafii i ortografii;
- określa przyczyny trudności w pisaniu na poziomie grafii i ortografii w oparciu o analizę materiału autentycznego;
- wykorzystuje wiedzę o właściwościach systemu graficznego i jego powiązaniach z systemem fonologicznym w języku polskim w terapii logopedycznej przez dostosowanie zadań oraz wymagań do aktualnego poziomu psychofizycznego pacjenta;
- umie scharakteryzować prawidłowy przebieg czynności czytania i pisania;

KOMPETENCJE SPOŁECZNE
- ma świadomość złożoności problemów związanych z opanowaniem kodu graficznego i powiązania go z płaszczyzną dźwiękową;
- jest świadom zależności między skutecznością działania a wyborem właściwych ćwiczeń i zadań w terapii logopedycznej;
- ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ich uzupełniania i doskonalenia i potrafi to robić; dokonuje samooceny własnych umiejętności i kompetencji.

Do zaliczenia przedmiotu wymagane są:

1. Obecność na zajęciach.
Dopuszczalne są 2 nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych, np. zwolnieniem lekarskim) – nie ma możliwości zaliczenia zajęć. Usprawiedliwione nadprogramowe nieobecności muszą zostać odrobione w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.

2. Uzyskanie pozytywnych ocen z zajęć na podstawie:
- aktywności na zajęciach i pozytywnego wyniku testu zaliczeniowego

Niedopuszczalne jest korzystanie na przedmiocie z systemów SI podczas zaliczenia pisemnego.

Literatura podstawowa:
- Awramiuk E., 2006, Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania po polsku, Białystok.
- Awramiuk, E. (2013). Invented spelling jako obiekt badań, "Edukacja", 123(3), 5-16.
- Coulmas F., 1996, The Blackwell Encyclopedia of Writing Systems. (hasła: graphemics, graphetics, alphabet, orthography, letter, grapheme, allograph, writing system, script i in.)
- Dehaene S., 2009, Reading in the brain, London.
- Domagała A., Mirecka U., 2010, Grafomotoryka u dzieci w wieku 7-13 lat, Lublin.
- Domagała A., Mirecka U., 2017, Zaburzenia komunikacji pisemnej, Gdańsk, Harmonia, s. 290-301.
- Gleason J.B., Ratner N.B., 2005, Psycholingwistyka, Gdańsk, GWP, s. 439-476.
- Heilman K., Valenstein E. (red.), 2003, Clinical Neuropsychology, wyd. XIV, s. 108-145.
- Krasowicz-Kupis G. (2005), Pisać litery, pisać zwierzęta..., czyli o świadomości pisma u dzieci, "Psychologia Rozwojowa", 10(1).
- Polański K. (red.), 2003, Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław - Kraków - Warszawa, (hasła: grafemika, grafetyka, grafem, allograf, fonogramy, ideogramy, logogramy, piktogramy, pismo alfabetyczne, ortografia, fonotaktyka i inne).
- Pąchalska M., 2007, Neuropsychologia kliniczna. Urazy mózgu, Warszawa, t. 2, s. 147-152, 157-162.
- Wróbel T., 1979, Pismo i pisanie w nauczaniu początkowym, Warszawa.

Tytuły artykułów naukowych i fragmentów książek do poszczególnych tematów podawane są podczas zajęć.

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

• Logopedia ogólna i kliniczna, stacjonarne pierwszego stopnia

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3007-L1A2GG w USOSweb