Literatura wobec sytuacji granicznej (w perspektywie psychoanalizy i psychologii) 3007-C453EG1

WIEDZA

Student zna i rozumie:

-) najważniejsze ograniczenia i zalety metody psychoanalitycznej w badaniach literaturoznawczych.
-) wybrane podstawowe terminy psychoanalityczne i ich związek z literaturoznawstwem, np,: holding, reverie, pomieszczanie, pozycja schizoparanoidalna, pozycja depresyjna, odzwierciedlanie, rezonans.
-) charakterystykę prozy psychologicznej (narracja personalna, mowa pozornie zależna, proza społecznie zaangażowana, impresjonizm i ekspresjonizm, amorficzność, subiektywizm,. konstrukcja czasu i przestrzenii)
-) funkcję i rolę prozy wspomnieniowej i idealizacji dzieciństwa.
-) rolę literatury w oswajaniu granicznych doświadczeń jednostki,
-) sposoby obrazowania I wojny światowej w literaturze (psychologizm, dokumentaryzm, behawioryzm)
-) specyfikę formalną i treściową prozy psychologicznej pierwszej połowy XX wieku.
-) rolę etycznego prowadzenia badań naukowych.

UMIEJĘTNOŚCI

Student potrafi:

-) krytycznie analizować i wybierać metody badań literaturoznawczych i psychoanalitycznych,
-) wykorzystywać narzędzia literaturoznawcze i psychoanalityczne (szczególnie z zakresu szkoły relacji z obiektem) do analizy literatury pierwszej połowy XX wieku.
-) uczestniczyć w merytoryczny i etyczny sposób w dyskusjach naukowych, z szacunkiem i rozwagą formułować sądy dotyczące osiągnięć i prac innych uczestników seminarium
-) wyszukiwać źródeł przedmiotowych i podmiotowych do swoich badań z wykorzystaniem narzędzie analogowych i informatycznych.
-) napisać i obronić pracę licencjacką.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Student jest gotów do:

-) samodzielnego podjęcia badań naukowych z zakresu literaturoznawstwa (w szczególności w tematyce związków między literaturą nowoczesną a psychoanalizą).
-) brania udziału w dyskusjach naukowych,
-) tworzenia krytycznych i profesjonalnych wypowiedzi o literaturze i metodologii badań literackich.

-) Ocena ciągła: udział w zajęciach, aktywny udział w dyskusji, znajomość omawianych tekstów literackich i teoretycznych.
Warunkiem zaliczenia seminarium licencjackiego jest:
1. W pierwszym semestrze: przygotowanie krótkiego wprowadzenia do jednego z tematów (ok 30 minut) oraz wybranie tematu pracy licencjackiej i wstępne przygotowanie bibliografii.
2. W drugim semestrze: krótki referat, dotyczący tematyki swojej pracy licencjackiej (30 minut).
3. Obecność na zajęciach.

-) Student ma prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze.
-) Jeśli student ma więcej nieusprawiedliwionych nieobecności, nie otrzymuje zaliczenia
z zajęć.
-) Jeśli student chce usprawiedliwić nieobecności, musi w ciągu tygodnia
udokumentować ich obiektywne przyczyny (np. zwolnieniem lekarskim).
-) Student ma obowiązek odrobić nadprogramowe usprawiedliwione nieobecności wsposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.
Podstawa: Regulamin studiów na Uniwersytecie Warszawskim:
a. pkt. 17 par. 2,
b. pkt. 5 par. 17,
c. par. 33.

WYKORZYSTANIE SI:

Studenci mogą korzystać z narzędzi SI wyłącznie we wstępnych etapach tworzenia pracy licencjackiej (wyszukiwanie literatury przedmiotu i podmiotu). Nie jest dozwolone wykorzystanie narzędzi SI w procesie tworzenia pracy licencjackiej (interpretowanie dzieł literackich, opisywanie stanu badań, formułowanie wniosków). Nie jest dozwolone wykorzystywanie narzędzi SI w procesie korekty językowej i redakcji tekstu.

Efektem końcowym uczestnictwa w seminarium licencjackim jest napisanie i obrona pracy dyplomowej (licencjat) według następujących wymagań:

Praca licencjacka
a. Objętość – od 1 do 2 arkuszy wydawniczych (40–80 tys. znaków). W sytuacji szczególnie uzasadnionej specyfiką badań kierownik jednostki dydaktycznej na wniosek promotora może zezwolić na mniejszy lub większy rozmiar pracy.
b. Praca licencjacka musi dowodzić przygotowania do prowadzenia badań
naukowych przez studenta i sprawdzać efekty uczenia się w zakresie:
-) orientacji w dziedzinie, której dotyczy praca;
-) poprawnego posługiwania się terminologią właściwą dla wybranego obszaru badań;
-) formułowania rozwiniętej, spójnej, logicznej, poprawnej językowo wypowiedzi pisemnej;
-) zbierania materiałów badawczych potrzebnych do pracy, rozpoznawania stanu badań nad podjętym zagadnieniem;
-) samodzielnego selekcjonowania i analizowania zebranego materiału;
-) sporządzania przypisów i bibliografii.
Obrona pracy licencjackiej odbywa się w ramach egzaminu licencjackiego.
Na egzamin składają się trzy pytania zadane przez komisję egzaminacyjną, w tym co najmniej jedno związane z problematyką pracy, a pozostałe związane z problematyką seminarium licencjackiego określoną w sylabusie. Pytania egzaminacyjne formułują promotor pracy i recenzent.

Por. Uchwała nr 19 Rady Dydaktycznej dla kierunków studiów: filologia bałtycka, filologia klasyczna i studia śródziemnomorskie, filologia polska, filologia polskiego języka migowego, kulturoznawstwo – wiedza o kulturze, logopedia ogólna i kliniczna, slawistyka, sztuki społeczne z dnia 27 kwietnia 2020 r. w sprawie szczegółowych zasad dyplomowania na studiach I i II stopnia na kierunku filologia polska.

NAKŁAD PRACY STUDENTA

180 godzin - udział w zajęciach i przygotowanie się do zajęć (6 ECTS)

-) 60 godzin - udział w zajęciach
-) 120 godzin - przygotowanie do zajęć (lektura tekstów, stworzenie referatu i prezentacji pracy licencjackiej).
-) 120 godzin praca dyplomowa (4 ECTS).

Nie są przewidziane.

TEKSTY LITERACKIE (wybór)

H. Boguszewska, ,,Całe życie Sabiny", wyd. dowolne
H. Breza, ,,Adam Grywałd", wyd dowolne.
P. Gojawiczyńska, ,,Dziewczęta z Nowolipek", wyd dowolone.
A. Ważyk, ,,Mity rodzinne", wyd. dowolne
Z. Nałkowska, ,,Niecierpliwi", wyd. dowolne.
I. Dąbrowski, ,,Śmierć", wyd. dowolne.
J. Kaden-Bandrowski, ,,Łuk". wyd. dowolne.
J. Kaden-Bandrowski, ,,Miasto mojej matki", wyd. dowolne.
M. Dąbrowska, ,,Uśmiech dzieciństwa", wyd. dowolne.
E. Zegadłowicz, "Zmory", wyd. BN I, 2006.
J. Kurek, ,,Grypa szaleje w Naprawie", wyd. dowolne
J. Iwaszkiewicz, wybrane opowiadania, wyd. BN I, 2001
M. Choromański, ,,Zazdrość i medycyna", wyd. dowolne,
K. H. Roztworowski, ,,Niespodzianka", wyd. dowolne.
Z. Nałkowska, ,,Dzień jego powrotu". wyd. dowolne
Z. Uniłowski, ,,Dzień rekruta", wyd dowolne.

M. Marcinów, ,,Bezmatek", Wołowiec 2020.
M. Wicha, ,,Rzeczy, których nie wyrzuciłem", Warszawa 2017.

LITERATURA PRZEDMIOTU (wybór)

Teksty psychoanalityczne (i o psychoanalizie).

W. R. BIon, Uczenie się na podstawie doświadczenia, przeł. D. Golec, Warszawa 2021.
W. R. Bion, Uwaga i interpretacja, przeł. D. Golec, Warszawa 2010.
W. R. Bion, Doświadczenia w grupach i inne prace, przeł. J. Lekki, Warszawa 2015.
D. Winnicott, Procesy dojrzewania a sprzyjające środowisko. Badania nad teorią rozwoju emocjonalnego, przeł. A. Czownicka, Gdańsk 2018.
D. Winnicott, Zabawa a rzeczywistość, przeł. A. Czownicka, Gdańsk 2011.
S. Freud, Niesamowite, w: Pisma psychologiczne, przeł. R. Reszke,Warszawa 1997.
S. Freud, Objaśnianie marzeń sennych, przeł. K. Reszke, Warszawa 1996.
S.H. Foulkes, Wprowadzenie do psychoterapii grupowo-analitycznej, przeł. J. Skowrońska, Warszawa 2016.

R. Vermote, Czytanie Biona, przeł. D. Golec i Z. Jusińska, Warszawa 2021.
T. Ogden, Twórcze odczytania. Eseje o inspirujących tekstach analitycznych, przeł. D. Golec, L. Kalita, Warszawa 2019.
T. Ogden, Sztuka psychoanalizy. Śnienie niewyśnionych snów i urwanych krzyków, , przeł. D. Golec, L. Kalita, Warszawa 2011.
M. Szpak, Rozwój symbolizacji. Wybrane perspektywy psychoanalityczne, Kraków 2014.

TEKSTY LITERATUROZNAWCZE (wybór)

P. Dybel, Freuda sen o kulturze, Warszawa 1996.
P. Dybel, Urwane ścieżki. Przybyszewski-Freud-Lacan, Kraków 2004.
P. Dybel, Psychoanaliza - ziemia obiecana. Dzieje psychoanalizy w Polsce, cz. I i II, Kraków 2016, 2021.
Powinowactwa z epoki. Związki polskiej literatury modernizmu i międzywojnia z psychoanalizą, red. P. Dybel, Kraków 2018.
L. Magnone, Emisariusze Freuda. Transfer kulturowy psychoanalizy do polskich sfer inteligenckich przed drugą wojną światową, Kraków 2016
A. Sobolewska, Theories and Practices of Psychoanalysis in Central Europe. Narrative Assemblages of Self Analysis, Life Writing, and Fiction, New York, 2024
J. Potkański, Sobowtór. Różewicz a psychoanaliza Jacquesa Lacana i Melanii Klein, Warszawa 2004.
M. Lubański, Krytyka literacka a psychoanaliza. O polskiej psychoanalitycznej krytyce literackiej w okresie dwudziestolecia międzywojennego, Warszawa 2008.
M. Marcinów, B. Dobroczyński: Niezabliźniona rana Narcyza: dyptyk o nieświadomości i początkach polskiej psychoanalizy, Kraków 2018.

E. Kraskowska, Piórem niewieścim. Z problemów prozy kobiecej dwudziestolecia międzywojennego, Poznań 2003.
A. Kruszyńska, Pamięć jako zwielokrotnianie przeszłości. Kategoria pamięci w literaturze dwudziestolecia międzywojennego, Pułtusk 2015
W. Krzysztofek, Mit niespójności. Twórczość Adama Ważyka w okresie międzywojennym, Toruń 1985.
M. J. Olszewska, Człowiek w świecie Wielkiej Wojny. Literatura polska z lat 1914–1919 wobec I wojny światowej: wybrane zagadnienia, Warszawa 2004.
A. Wójtowicz, Cogito i „sejsmograf podświadomości”. Proza pierwszej Awangardy. Lublin 2010.
D. Kielak, Wielka wojna i świadomość przełomu, Warszawa 2021.
M. Sprusiński, J. Kaden-Bandrowski: życie i twórczość, Warszawa 1971.
R. Przybylski, Eros i Tanatos. Proza Jarosława Iwaszkiewicza 1916-1938, Warszawa 1970.
K. Kłosińska, Powieści o wieku nerwowym, Katowice 1988.
S. Wysłołuch, Proza Michała Choromańskiego, Wrocław 1977

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3007-C453EG1 w USOSweb