Czy w Sandomierzu San domierza do Wisły, a Marianna to "panna Maryi"? - seminarium onomastyczne 3003-C461HJ1

Po ukończeniu seminarium studenci:

1. znają i rozumieją:
• w pogłębionym stopniu rolę refleksji językoznawczej w kształtowaniu kultury (K_W02);
• w stopniu pogłębionym miejsce i znaczenie językoznawstwa w relacji do innych dyscyplin naukowych oraz jego najnowszą specyfikę przedmiotową i metodologiczną (K_W04);
• w stopniu pogłębionym terminologię, teorie i metodologie z językoznawstwa diachronicznego i synchronicznego ze szczególnym uwzględnieniem terminologii, teorii i metodologii stosowanych najnowszych językoznawczych pracach badawczych oraz głównych kierunków rozwoju tej dyscypliny (K_W06);
• w stopniu pogłębionym diachroniczny charakter kształtowania się koncepcji badań językoznawczych, ze szczególnym uwzględnieniem badań nad językoznawstwem ogólnym i historią języka polskiego (K_W08);
• w stopniu pogłębionym kompleksową naturę języka polskiego na tle języków europejskich oraz jego złożoność i historyczną zmienność znaczeń (K_W10);
• prawne i etyczne uwarunkowania przedsiębiorczości, działalności naukowej i zawodowej związanej z filologią polską oraz reguły zarządzania zasadami własności intelektualnej (K_W14).

2. potrafią:
• samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze niezbędne do uczestniczenia w badaniach naukowych, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego oraz wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych i wykorzystywać je we własnych projektach badawczych z zakresu językoznawstwa (K_U02);
• w stopniu pogłębionym stosować w dyskursie naukowym i własnych pracach badawczych poznaną terminologię, ujęcia teoretyczne, paradygmaty badawcze i pojęcia właściwe dla językoznawstwa (K_U05);
• w stopniu pogłębionym stosować zaawansowane techniki informacyjno-komunikacyjne oraz samodzielnie wysnuwać wnioski, stawiać hipotezy badawcze, dobierać strategie argumentacyjne, z wykorzystaniem poglądów i tez innych autorów, formułować odpowiedzi na krytykę, brać udział w debacie i prowadzić debatę oraz być gotowym do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów, a także dyskutować na specjalistyczne tematy językoznawcze ze zróżnicowanym kręgiem odbiorców (K_U07);
• pisać samodzielne prace badawcze z zakresu językoznawstwa pod kierunkiem opiekuna naukowego lub kierownika zespołu badawczego z właściwym doborem literatury przedmiotu ze szczególnym uwzględnieniem wyników najnowszych badań (K_U11);
• samodzielnie podejmować i inicjować zespołowe i indywidualne działania naukowe (K_U13);
• wszechstronnie wykorzystywać innowacyjne narzędzia wyszukiwawcze właściwe dla językoznawstwa (K_U15);
• planować własną ścieżkę rozwoju intelektualnego i ukierunkowywać innych w tym zakresie (K_U16).

3. są gotowi do:
• profesjonalnego organizowania własnego warsztatu badawczego i krytycznej oceny swoich dokonań (K_K01);
• wzięcia etycznej odpowiedzialności za trafność przekazywanej wiedzy, podtrzymywania etosu zawodowego, kierowania się uczciwością i rzetelnością naukową w prowadzeniu sporów naukowych i ideowych oraz uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych, a także zasięgania opinii ekspertów w wypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu (K_K02);
• uznania znaczenia europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych (K_K03);
• uznania znaczenia refleksji humanistycznej dla kształtowania się więzi społecznych (K_K04);
• wykorzystania kompetencji językoznawczych w działania na rzecz i organizowania życia kulturalnego regionu, kraju, Europy (K_K06).

PUNKTY ECTS:
Aby zaliczyć przedmiot, studenci muszą zdobyć 15 punktów ECTS, które odpowiadają 450 godzinom nakładu pracy. Rozkładają się one następująco:

- uczestnictwo w zajęciach: 60 godzin (2 ECTS),
- przygotowanie do zajęć: 320 godzin (8 ECTS),
- przygotowanie projektu związanego z pracą magisterską: 150 godzin (5 ECTS).

WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU:
Studenci otrzymają zaliczenie, jeśli:
a) ustalą z promotorem temat pracy;
b) przedstawią bibliografię;
c) ustalą z promotorem konspekt pracy;
d) zaprezentują co najmniej 50% zebranego materiału;
e) będą się przygotować do zajęć (przedstawią referaty, będą uczestnicyć w dyskusjach na temat lektur).

NIEOBECNOŚCI NA ZAJĘCIACH:
1. Studenci mają prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze.
2. Jeśli studenci ma więcej nieusprawiedliwionych nieobecności, nie otrzymują zaliczenia z zajęć.
3. Jeśli studenci chcą usprawiedliwić nieobecności, muszą w ciągu tygodnia udokumentować ich obiektywne przyczyny (np. zwolnieniem lekarskim).
4. Studenci ma obowiązek odrobić nadprogramowe usprawiedliwione nieobecności w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.

Podstawa: Regulamin studiów na Uniwersytecie Warszawskim:
a. pkt 17 par. 2,
b. pkt 4.5 par. 17,
c. par 33.

METODY WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA:
Na zajęciach stosujemy następujące metody weryfikacji efektów kształcenia:
1. referaty;
2. ocenę bieżącego przygotowania do zajęć.

ZASADY WYKORZYSTYWANIA NARZĘDZI SI:
1. Jeśli student chce na potrzeby pracy zaliczeniowej lub prac cząstkowych skorzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, musi:
a. uzyskać na to zgodę osoby prowadzącej zajęcia,
b. uzgodnić z osobą prowadzącą zajęcia cele i zakres wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji.
2. Student nie może korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, aby redagować prace w języku polskim, chyba że osoba prowadząca zajęcia się na to zgodzi.
3. Jeśli student wykorzysta narzędzia sztucznej inteligencji:
a. bez zgody osoby prowadzącej zajęcia lub
b. w sposób z nią nieuzgodniony,
osoba prowadząca zajęcia stosuje procedury analogiczne do tych stosowanych w procedurze antyplagiatowej. Procedury te opisała Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia w uchwale nr 14.

Podstawa:
1. Uchwała nr 170 Rady Dydaktycznej dla kierunków studiów: filologia bałtycka, filologia klasyczna i studia śródziemnomorskie, filologia polska, filologia polskiego języka migowego, kulturoznawstwo – wiedza o kulturze, logopedia ogólna i kliniczna, slawistyka, sztuka pisania, sztuki społeczne z dnia 27 lutego 2024 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia na Wydziale Polonistyki
2. Uchwała nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia.
3. Uchwała nr 14 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 13 lipca 2020 r. w sprawie wytycznych dotyczących standardów i procedur postępowania w przypadku przygotowywania prac zaliczeniowych i dyplomowych z naruszeniem prawa na Uniwersytecie Warszawskim.

Nie dotyczy.

Literaturę dostosujemy do zainteresowań uczestników seminarium. Na liście, którą prezentujemy, podajemy tylko przykładowe pozycje:

Publikacje o charakterze ogólnym:
1. Nazwy własne a kultura. Polska i inne kraje słowiańskie, 2003, red. Zofia Kaleta, Warszawa 2003.
2. Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej, 2004, red. Robert Mrózek, Katowice.
3. Nowe nazwy własne – nowe tendencje badawcze, 2007, red. Aleksandra Cieślikowa, Barbara Czopek-Kopciuch i Katarzyna Skowronek, Kraków.
4. Biolik Maria, 2003, Metodologia badań onomastycznych, Olsztyn.
5. Polskie nazwy własne. Encyklopedia, 1998, red. Ewa Rzetelska-Feleszko, Kraków.
6. Rzetelska-Feleszko Ewa, 2006, W świecie nazw własnych, Warszawa-Kraków.

Toponimia, mikrotoponimia i urbanonimia:
1. Antkowiak Zygmunt, 1970, Ulice i place Wrocławia, Wrocław.
2. Bijak Urszula, 2001, Nazwy miejscowe południowej części dawnego województwa mazowieckiego, Kraków.
3. Czopek-Kopciuch Barbara, 1995, Adaptacje niemieckich nazw miejscowych w języku polskim, Kraków.
4. Handke Kwiryna, 1970, Semantyczne i strukturalne typy nazw ulic Warszawy, Wrocław.
5. Handke Kwiryna, 1992, Polskie nazewnictwo miejskie, Warszawa.
6. Kosyl Czesław, 1978, Nazwy miejscowe dawnego województwa lubelskiego, Wrocław.
7. Kopertowska Danuta, 1984, Nazwy miejscowe województwa kieleckiego, Kraków.
8. Lubaś Władysław, 1968, Nazwy miejscowe południowej części dawnego województwa krakowskiego, Wrocław.
9. Mrózek Robert, 2010, Miejski krajobraz nazewniczy Cieszyna w perspektywie diachronicznej, Katowice.
10. Mrózek Robert, 1990, System mikrotoponimiczny Śląska Cieszyńskiego XVIII w., Katowice.
11. Nazwy miejscowe Polski. Historia, pochodzenie, zmiany, 1996-, red. K. Rymut, Kraków.
12. Onomastyczna mapa Polski, online: https://onoma.uw.edu.pl.
13. Rospond Stanisław, 1957, Klasyfikacja strukturalno-gramatyczna słowiańskich nazw geograficznych, Wrocław.
14. Rospond Stanisław, 1984, Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław.
15. Rymut Kazimierz, 1987, Nazwy miast Polski, Wrocław.
16. Stieber Zdzisław, 1948-1949, Toponomastyka Łemkowszczyzny, Łódź.
17. Supranowicz Elżbieta, 1995, Nazwy ulic Krakowa, Kraków.
18. Sulimierski Filip, Chlebowski Bronisław, Walewski Władysław, 1880-1914, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa.
19. Zierhoffer Karol, 1957, Nazwy miejscowe północnego Mazowsza, Wrocław.
20. Zierhoffer Zofia i Karol, 1987, Nazwy miast Wielkopolski, Poznań.

Antroponimia:
1. Abramowicz Zofia, 1993, Imiona chrzestne białostoczan w aspekcie socjolingwistycznym (lata 1885–1985), Białystok.
2. Borek Henryk, 1978, Socjolingwistyczne aspekty imiennictwa, „Onomastica”, t. XXIII, s. 163–175.
3. Borek Henryk, Szumska Urszula, 1976, Nazwiska mieszkańców Bytomia od końca XVI wieku do roku 1740. Studium nazewnicze i społeczno-narodowościowe, Warszawa.
4. Bubak Józef, 1993, Księga naszych imion, Wrocław.
5. Bubak Józef, 1986, Proces kształtowania się polskiego nazwiska mieszczańskiego i chłopskiego, Kraków.
6. Bubak Józef, 1982, Socjolingwistyczny i prawny aspekt zmiany nazwiska w Polsce, „Onomastica” XXVII, s. 91–108.
7. Bystroń Jan Stanisław, 1938, Księga imion w Polsce używanych, Warszawa.
8. Bystroń Jan Stanisław, 1993 [1927], Nazwiska polskie, Warszawa.
9. Cieślikowa Aleksandra, 2007-2016, Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku, Kraków.
10. Cieślikowa Aleksandra, Malec Maria, Rymut Kazimierz, 1995-2002, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, Kraków.
11. Dacewicz Leonarda, 2001, Antroponimia Białegostoku w XVII–XVIII wieku, Białystok.
12. Fros Henryk, Franciszek Sowa, 1995, Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny, Kraków.
13. Gala Sławomir, 1987, Słownik nazwisk i przezwisk ludności ziemi piotrkowskiej, Piotrków Trybunalski – Łódź.
14. Górny Halszka, 2004, Nazwiska mieszkańców wybranych miejscowości ziemi sanockiej w świetle interferencji etniczno- językowej (XV-XIX w.), Rzeszów.
15. Internetowy słownik nazwisk w Polsce, online: https://nazwiska.ijp.pan.pl.
16. Kaleta Zofia, 1998, Nazwisko w kulturze polskiej, Warszawa.
17. Kowalik-Kaleta Zofia, 2007-2017, Historia nazwisk polskich na tle społecznym i obyczajowym (t. 1–3), Warszawa, Bielsko-Biała.
18. Kreja Bogusław, 2001, Słowotwórstwo polskich nazwisk. Struktury sufiksalne, Kraków.
19. Kresa Monika, 2013, Antroponimia historycznego pogranicza mazowiecko-podlaskiego w XVIII wieku, Warszawa.
20. Kresa Monika, 2011, Księgi metrykalne i program EXCEL jako źródło i narzędzie badań antroponimicznych, w: Badania historycznojęzykowe. Stan. Metodologia. Perspektywy, red. Bogusław Dunaj, Maciej Rak, Kraków, s. 399–411.
21. Lipowski Jaroslav, 2008, Ewolucja nazwisk w południowej części Śląska Cieszyńskiego w czasach austriackich. Analiza słowotwórczo-estetyczna i graficzna, Wrocław.
22. Malec Maria, 2001, Imię w polskiej antroponimii i kulturze, Kraków.
23. Malec Maria, 1994, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków.
24. Malec Maria, 1996, Imiona i nazwiska w kulturze polskiej: tradycja i współczesność, Kraków.
25. Matusiak-Kempa Iza, 2009, Nazwiska mieszkańców komornictwa jeziorańskiego (XVI–XVIII w.), Olsztyn.
26. Mączyński Jan, 1970, Nazwiska łodzian (XV–XIX wiek), Łódź.
27. Rospond Stanisław, 1967, Słownik nazwisk śląskich, Wrocław – Warszawa – Kraków.
28. Rudnicka-Fira Elżbieta 2004, Antroponimia Krakowa od XVI do XVIII wieku. Proces kształtowania się nazwiska, Kraków.
29. Rymut Kazimierz, 1999-2001, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Warszawa.
30. Rymut Kazimierz, 1995, Słownik imion współcześnie w Polsce używanych, Kraków.
31. Rymut Kazimierz, 1993, Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych, Kraków.
32. Sarnowska-Giefing Irena, 2011, Słownik nazwisk mieszkańców Poznania XVI–XVII wieku, Poznań.
33. Skowronek Katarzyna, Współczesne nazwisko polskie. Studium statystyczno-kognitywne, Kraków 2001.
34. Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, 2000–2002, red. Aleksandra Cieślikowa, Kraków.
35. Taszycki Witold, 1965–1987, Słownik staropolskich nazw osobowych, Wrocław – Warszawa – Kraków.
36. Wolnicz-Pawłowska Ewa, Szulowska Wanda, 1998, Antroponimia polska na Kresach południowo-wschodnich, Warszawa.
37. Woźniak Ewa, 2016, Socjolingwistyczne aspekty zmiany nazwisk w okresie międzywojennym, „Onomastica” t. LX, s. 119–125.
38. Woźniak Ewa, Zarębski Rafał, 2016, Pomiędzy rutyną a inwencją. O urzędowych wyborach nazwisk w dwudziestoleciu międzywojennym, „Roczniki Humanistyczne” LXIV, z. 6, s. 103–116.
39. Woźniak Ewa, Zarębski Rafał, 2018, Stereotyp nazwiska polskiego w dwudziestoleciu międzywojennym, „Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze”, Zielona Góra, s. 425–436.
40. Ziajka Beata, 2014, Językowo-kulturowy obraz świata społeczności wiejskiej utrwalony w przezwiskach i przydomkach (na przykładzie nieoficjalnych antroponimów mieszkańców Zagórza i wsi okolicznych w powiecie chrzanowskim), Kraków.
41. Żurek Aleksandra, 2015, Takie same, a jednak inne, czyli o zmienności nazwisk dziewiętnastowiecznych na materiale metrykalnych ksiąg chrztu parafii św. Jana Chrzciciela w Warszawie z lat 1839–1867, w: Młodzi o języku dawnym, red. Monika Kresa, Warszawa, s. 239–247.
42. Żurek-Huszcz Aleksandra, 2017, Zmiany nazwisk konwertytów z judaizmu na chrześcijaństwo (na podstawie ksiąg metrykalnych parafii dziewiętnastowiecznej Warszawy), „Prace Filologiczne” t. LXXI, s. 347-359.

Hydronimia, oronimia, chrematonimia i inne:
1. Lewandowski Andrzej, 1992, Współczesne polskie nazwy firmowe, Zielona Góra.
2. Elektroniczny słownik hydronimów Polski, online: https://eshp.ijp.pan.pl.
3. Kosyl Czesław, 1992, Nazwy własne w prozie Jarosława Iwaszkiewicza, Lublin.
4. Miodunka Władysław, 1968, Nazwy karczem polskich, „Językoznawstwo” 18, s. 86–93.
5. Onomastyka literacka, 1993, red. M. Biolik, Olsztyn.
6. Riegier Janusz, 1969, Nazwy wodne dorzecza Sanu, Wrocław.
7. Rieger Janusz, 1987, Toponomastyka Beskidu Niskiego i Bieszczadów, [w:] Łemkowie. Kultura – sztuka – język, Warszawa – Kraków.
8. Riegier Janusz, Wolnicz-Pawłowska Ewa, 1975, Nazwy rzeczne w dorzeczu Warty, Wrocław.
9. Strutyński Janusz, 1993, Imiona zwierząt pokojowych, „Onomastica” t. XXXVIII, s. 203–234.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3003-C461HJ1 w USOSweb