Obraz życia i kultury społeczeństwa utrwalony w słownictwie 3003-C3T-HJ1
Proponowana tematyka zajęć:
1. Słownictwo jako interpretacja świata, pojęcie językowy obraz świata, na podstawie prac R. Tokarskiego, J. Bartmińskiego i W. Cockiewicza.
2. Metodologia analizy polowej leksyki, na podstawie monografii B. Batko-Tokarz i A. Markowskiego.
3. Terminologia prawnicza od staropolszczyzny po współczesność – na podstawie monografii A. Zajdy, B. Wróblewskiego oraz wybranych artykułów o współczesnym języku prawnym i prawniczym.
4. Leksyka z zakresu medycyny w XVI i w XIX wieku, na podstawie prac L. A. Jankowiak.
5. Kształtowanie się polskiej terminologii naukowej – w opisie J. Biniewicza i A. Szczaus.
6. Nazwy ubiorów w historii polszczyzny, na podstawie prac M. Borejszo i słownika I. Turnau.
7. Leksyka kulinarna – nazwy posiłków, potraw, napojów itp. oraz czynności jedzenia.
8. Dawne słownictwo handlowe oraz słownictwo handlowe w prozie B. Prusa, na podstawie monografii E. Młynarczyk i A. Pihan-Kijasowej.
9. Słownictwo z zakresu górnictwa solnego XVI-XVIII wieku, na podstawie monografii E. Horyń.
10. Słownictwo rzemiosł skórzanych w historii polszczyzny.
11. Staropolska terminologia bartnicza, opracowanie A. Kwaśnickiej-Janowicz.
12. Słownictwo teatralne w historii polszczyzny na podstawie prac A. Cegieły, R. Kowalczyka, E. Dulnej-Rak.
13-14. Zwierzęta i rośliny - ptaki, owady, drzewa w języku i kulturze.
15. Językowe portrety zwierząt hodowlanych we frazeologii na tle innych frazeologizmów, na przykładzie monografii A. Piaseckiej i W. Wysoczańskiego.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty kształcenia:
Student:
WIEDZA
1. Pogłębia wiedzę na temat badania leksyki oraz samej leksyki, opisywanej diachronicznie.
UMIEJĘTNOŚCI: 1. Potrafi zastosować uzyskaną wiedzę do badań własnych nad zgromadzeniem, klasyfikacją i opisem faktów leksykalnych.
POSTAWY
1. Docenia osiągnięcia badaczy języka, zwłaszcza leksykologów, oraz reprezentuje krytyczną postawę wobec ich rozstrzygnięć.
Kryteria oceniania
Metody nauczania:
wykład, ćwiczenia przedmiotowe, praca z tekstem, referaty, pogadanka i in.
Kryteria oceniania:
Zaliczenie konwersatorium na podstawie obecności i aktywności na zajęciach oraz przygotowanych referatów.
Dopuszczalne 2 nieobecności nieusprawiedliwione, większa liczba wymaga usprawiedliwienia.
W wypadku nauczania zdalnego zajęcia będą prowadzone na platformie Zoom lub Google Meet.
Praktyki zawodowe
Nie.
Literatura
Wybrana literatura:
Bartmiński Jerzy, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2006.
Batko-Tokarz Barbara, Tematyczny podział słownictwa współczesnego języka polskiego. Teoria, praktyka, leksykografia, Kraków 2019.
Biniewicz Jerzy, Kształtowanie się polskiego języka nauk matematyczno-przyrodniczych, Opole 2002.
Borejszo Maria, Nazwy ubiorów w języku polskim do roku 1600, Poznań 1990. Borejszo Maria, Nazwy ubiorów we współczesnej polszczyźnie, Poznań 2001.
Cegieła Anna, Polskie słownictwo teatralne 1765-1965, Wrocław 1992.
Cegieła Anna, Polski słownik terminologii i gwary teatralnej, t. 1, Wrocław 1992.
Cockiewicz Wacław, O językowym obrazie świata – niekognitywnie a może tylko kognitywnie inaczej, „Polonica” XXXVIII, 2018, s. 1-14.
Dulna-Rak Ewa, Słownik leksyki teatralnej największych polskich reformatorów teatru w dwudziestoleciu międzywojennym - Juliusza Osterwy, Leona Schillera, Aleksandra Zelwerowicza, Wiliama Horzycy, Iwona Galla, Warszawa 2016. Gasz Agnieszka, Polskie i rosyjskie czasowniki jedzenia: studium leksykalno-semantyczne, Katowice 2019.
Horyń Ewa, Słownictwo z zakresu górnictwa solnego XVI-XVIII wieku na tle polszczyzny ogólnej, Kraków 2018.
Jankowiak Lucyna Agnieszka, Słownictwo medyczne Stefana Falimirza. T. 1 . Początki polskiej renesansowej terminologii medycznej, T. 2. Słownik, Warszawa 2005-2006.
Jankowiak Lucyna Agnieszka, Synonimia w polskiej terminologii medycznej drugiej połowy XIX wieku (na podstawie "Słownika terminologii lekarskiej polskiej" z 1881 roku), Warszawa 2015.
Kowalczyk Rafał, Rosyjskie słownictwo teatralne w porównaniu z polskim, Wrocław 2005.
Kwaśnicka-Janowicz Agata, Staropolska terminologia bartnicza (na tle porównawczym), Kraków 2018.
Maciołek Marcin, Kształtowanie się nazw owadów w języku polskim. Procesy nominacyjne a językowy obraz świata, Katowice 2013.
Marczewska Marzena, Drzewa w języku i kulturze, Kielce 2002.
Markowski Andrzej, Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny, t. 1-2, Wrocław 1992.
Młynarczyk Ewa, Nie święci garnki lepią. Obraz rzemiosła utrwalony w polskiej frazeologii, Kraków 2013.
Młynarczyk Ewa, Polskie słownictwo handlowe XVI i XVII wieku (na materiale krakowskich ksiąg praw miejskich i lustracji królewszczyzn), Kraków 2010.
Piasecka Agata, Językowe portrety zwierząt hodowlanych w przestrzeni semantyczno-kulturowej polszczyzny i ruszczyzny (na materiale frazeologii), Łódź 2018.
Pihan-Kijasowa Alicja, Słownictwo z zakresu handlu w prozie Bolesława Prusa (na tle XIX-wiecznej leksyki handlowej). Studia, Poznań 2012.
Strutyński Janusz, Polskie nazwy ptaków krajowych, Wrocław 1972.
Szczaus Agnieszka, Leksyka specjalistyczna w Informacyi matematycznej Wojciecha Bystrzonowskiego z 1749 roku na tle polszczyzny XVIII wieku, Szczecin 2013.
Tokarski Ryszard, Słownictwo jako interpretacja świata, [w:] Współczesny język polski, pod red. Jerzego Bartmińskiego, Wrocław 1993 (lub inne wyd.) Tokarski Ryszard, Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej, Lublin 2013.
Turnau Irena, Słownik ubiorów: tkaniny, wyroby pozatkackie, skóry, broń i klejnoty oraz barwy znane w Polsce od średniowiecza do początku XIX w., Warszawa 1999.
Waśkowski Krzysztof, Polskie nazwy zwierząt. Studium historycznojęzykowe, Nowy Targ 2017.
Witaszek-Samborska Małgorzata, Studia nad słownictwem kulinarnym we współczesnej polszczyźnie, Poznań 2005.
Wróblewski Bronisław, Język prawny i prawniczy, Kraków 1948.
Współczesny język prawny i prawniczy. Ogólnopolska Konferencja Naukowa, 20 kwietnia 2007 r., red. nauk. Adam Niewiadomski, Anna Mróz, Monika Pawelec, Warszawa 2007.
Wysoczański Włodzimierz, Językowy obraz świata w porównaniach zleksykalizowanych. Na materiale wybranych języków, Wrocław 2005.
Zajda Aleksander, Staropolska terminologia prawnicza (do 1500 r.), Kraków 1990.
Zajda Aleksander, Studia z historii polskiego słownictwa prawniczego i frazeologii, Kraków 2001.
Żurawska-Chaszczewska, Słownictwo rzemiosł skórzanych w polszczyźnie historycznej, Gorzów Wielkopolski 2014.
Żurawska-Chaszczewska Jowita, Słownik rzemiosł skórzanych, Gorzów Wielkopolski 2012.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: