Stylistyka 3003-11A3ST

W zależności od realizowanego bloku:

Blok 1
Student:
- potrafi zastosować różne koncepcje językoznawcze do analizy stylu danego tekstu;
- potrafi wskazać podobieństwa i różnice między podejściem do stylu w różnych szkołach językoznawczych i wskazać korzyści płynące dla badacza języka z różnego podejścia do zagadnień stylu;
- odróżnia poszczególne typy spójności, potrafi wskazać, który element spójności jest zaburzony w danym tekście;
- umie przeanalizować strukturę tematyczno-rematyczną poszczególnych zdań w danym tekście;
- potrafi analizować gatunki użytkowe w świetle różnych szkół genologicznych, umie opisać wybrane gatunki z zastosowaniem odpowiedniego aparatu pojęciowego.

Blok 2
Student:
- zna podstawowe terminy stylistyczne, potrafi je zdefiniować i zastosować w praktyce (podczas analizy tekstów);
- wie, czym charakteryzują się analizowane podczas zajęć style funkcjonalne, potrafi przeanalizować teksty w nich napisane;
- zna kryteria oceny stylu i potrafi je zastosować w odniesieniu do tekstów;
-rozumie istotę błędu stylistycznego i wskazuje zakłócenia stylistyczne w tekstach.

Blok 3
Student:
- rozumie, na czym polega specyfika odmian społecznych języka;
- potrafi wskazać cechy różniące profesjolekt od socjolektu;
- rozpoznaje cechy leksykalne typowe dla analizowanych na zajęciach odmian socjolektalnych i potrafi je analizować w kontekście kultury środowiska, które posługuje się swoją odmianą języka.

Blok 4
Student:
-wie, jak w zrozumiałym języku formułować teksty o sprawach ważnych społecznie lub kulturowo (np. informacje bezpieczeństwa narodowego i publicznego, zmian prawa, medycyny, ulotki, korespondencję obsługi klienta);
- zna lingwistyczne wykładniki trudności tekstu i rozpoznaje je w konkretnym tekście;
- umie posługiwać się narzędziami wspomagającymi pracę nad upraszczaniem tekstów w postaci wybranych aplikacji (Jasnopis, FOG-pl);
- potrafi pracować nad tekstem użytkowym w grupie jako jej moderator lub wykonawca powierzonego mu zadania;
- umie słuchać rad innych i rozumie, że jest to umiejętność konieczna dla efektywnej pracy zespołowej.

Blok 5
Student:
- szczegółowo zna zasady wyróżniania figur i tropów retorycznych;
- umie je rozpoznawać nie tylko w tekstach literackich, lecz także użytkowych;
- zna podstawowe terminy teorii retoryki i umie posługiwać się nimi w analizie tekstów;
- analizuje wartość retoryczną zjawisk poznanych na zajęciach;
- potrafi przeprowadzać wnioskowanie według prostych schematów;
- rozpoznaje argumenty erystyczne i potrafi się przed nimi bronić;
- umie zastosować pojęcie toposu do analizy tekstu;
- potrafi stosować różne narzędzia retoryczne odnośnie do tekstów, z którymi styka się w życiu codziennym.

Nakład pracy i punkty ECTS: -
- udział w ćwiczeniach: 15 godzin (0,5 ECTS);
- przygotowanie do zajęć (wykonywanie zadań, prac, testów, inne aktywności): 45 godzin (1,5 ECTS).

Zajęcia kończą się pracą pisemną w formule i według zasad zaproponowanych przez poszczególnych prowadzących. Minimum punktowe konieczne do zaliczenia to 60%.

Student ma prawo do JEDNEJ nieusprawiedliwionej nieobecności w semestrze.
Jeśli student ma więcej nieusprawiedliwionych nieobecności, nie otrzymuje zaliczenia z zajęć.
Jeśli student chce usprawiedliwić nieobecności, musi w ciągu tygodnia udokumentować ich obiektywne przyczyny (np. zwolnieniem lekarskim).
Student ma obowiązek odrobić nadprogramowe usprawiedliwione nieobecności w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.
Podstawa: Regulamin studiów na Uniwersytecie Warszawskim:
a. pkt. 17 par. 2,
b. pkt.4. 5 par. 17,
c. par. 33.

Jeśli student chce na potrzeby pracy zaliczeniowej lub prac cząstkowych skorzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, musi:
a. uzyskać na to zgodę osoby prowadzącej zajęcia,
b. uzgodnić z osobą prowadzącą zajęcia cele i zakres wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji.
Student nie może korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, aby redagować prace w języku polskim, chyba że osoba prowadząca zajęcia się na to zgodzi.
3. Jeśli student wykorzysta narzędzia sztucznej inteligencji:
a. bez zgody osoby prowadzącej zajęcia lub
b. w sposób z nią nieuzgodniony,
osoba prowadząca zajęcia stosuje procedury analogiczne do tych stosowanych w procedurze antyplagiatowej. Procedury te opisała Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia w uchwale nr 14.
Podstawa:
1. Uchwała nr 170 Rady Dydaktycznej dla kierunków studiów: filologia bałtycka, filologia klasyczna i studia śródziemnomorskie, filologia polska, filologia polskiego języka migowego, kulturoznawstwo – wiedza o kulturze, logopedia ogólna i kliniczna, slawistyka, sztuka pisania, sztuki społeczne z dnia 27 lutego 2024 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia na Wydziale Polonistyki
2. Uchwała nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia
3. Uchwała nr 14 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 13 lipca 2020 r. w sprawie wytycznych dotyczących standardów i procedur postępowania w przypadku przygotowywania prac zaliczeniowych i dyplomowych z naruszeniem prawa na Uniwersytecie Warszawskim

---

Literatura w wyborze:
M. Bachtin, Problem gatunków mowy [w:] tegoż, Estetyka twórczości słownej, Warszawa 1986.
E. Balcerzan, W stronę genologii multimedialnej, „Teksty Drugie” 1999, nr 6.
Styl a tekst, red. M. Balowski, S. Gajda, Opole 1996.
J. Bartmiński, Derywacja stylu [w:] tegoż, Pojęcie derywacji w lingwistyce, Lublin 1981.
J. Bartmiński, Styl potoczny jako centrum stylowe języka [w:] Synteza w stylistyce słowiańskiej, red. S. Gajda, Opole 1991.
R.A. de Beaugrande, A. Dressler, Wstęp do lingwistyki tekstu, Warszawa 1990.
B. Broda, M. Maziarz, T. Piekot, A. Radziszewski, Trudność tekstów o funduszach europejskich w świetle miar statystycznych, „Rozprawy Komisji Językowej” 2010, XXXVII, red. J. Miodek, W. Wysoczański, http://www.wtn.wroc.pl/files/RKJXXXVII.pdf
K. Budzyk, Zarys dziejów stylistyki teoretycznej w Polsce [w:] Stylistyka teoretyczna w Polsce, red. K. Budzyk, Warszawa 1946.
D. Buttler, Miejsce języka potocznego wśród odmian współczesnego języka polskiego [w:] Język literacki i jego warianty, red. S. Urbańczyk, Warszawa 1982.
E. Charzyńska, L. Dębowski, W. Guszczyński, M. Hadryan, Historia badań nad zrozumiałością tekstu, https://www.researchgate.net/publication/303875967_Historia_badan_nad_zrozumialoscia_tekstu
Dyskurs jako struktura i proces, red. T.A. van Dijk, Warszawa 2001.
Tekst i zdanie. Zbiór studiów, red. T. Dobrzyńska, E. Janusz, Wrocław 1983.
T. Dobrzyńska, Tekst. Próba syntezy, Warszawa 1993.
T. Dobrzyńska, Tekst – styl – poetyka, Kraków 2003.
A. Furdal, Klasyfikacja odmian współczesnego języka polskiego, Wrocław 1973.
S. Gajda, Gatunkowe wzorce wypowiedzi [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
S. Gajda, Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, Opole 2001.
S. Grabias, Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997.
W. Gruszczyński, B. Broda, B. Nitoń, M. Ogrodniczuk, W poszukiwaniu metody automatycznego mierzenia stopnia zrozumiałości, „Poradnik Językowy” 2015, z. 2, s. 9–22, http://nlp.ipipan.waw.pl/Bib/gru:etal:15.pdf
Jasnopis, czyli mierzenie zrozumiałości polskich tekstów użytkowych, red. W. Gruszczyński, M. Ogrodniczuk, Warszawa 2015.
H. Jadacka, Od czego zależy zrozumiałość tekstu, „Biuletyn Rady Legislacyjnej” 1995, nr 6, s. 190196.
H. Jadacka, O zdaniach za długich i za krótkich, „Biuletyn Rady Legislacyjnej” 1995, nr 2, s. 167175.
Z. Klemensiewicz, O różnych odmianach współczesnej polszczyzny [w:] tegoż, W kręgu języka literackiego i artystycznego, Warszawa 1961.
E. Kołodziejek, Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin 2005.
J. Łotman, Wykłady z poetyki strukturalnej [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą, opr. H. Markiewicz, Kraków 1972.
O spójności tekstu, red. M.R. Mayenowa, Wrocław 1971.
Tekst i język: problemy semantyczne, red. M.R. Mayenowa, Wrocław 1974.
J. Miodek, M. Maziarz, T. Piekot, M. Poprawa, G. Zarzeczny, Jak pisać o Funduszach Europejskich?, Warszawa 2010, www.ifp.uni.wroc.pl/data/files/pub-6079.pdf
T. Piekot, Ruch prostego języka – korzyści i zagrożenia (Standard „plain language” jako język przyjazny obywatelom) [w:] I Kongres Języka Urzędowego, Warszawa 2013, s. 169197.
A. Seretny, Wskaźnik czytelności tekstu jako pomoc w określaniu stopnia jego trudności, „LingVaria” 2006, nr 2, 87–98, http://www.lingvaria.polonistyka.uj.edu.pl/documents/5768825/659ba4a9-f3c5-4156-958f-47c13bec8f8a
E. Moroń, T. Piekot. G. Zarzeczny, Prosto po polsku, przyjazne upomnienia, http://www.ppp.uni.wroc.pl/pliki/raport_prosto-po-polsku-przyjazne-upomnienia.pdf
E. Moroń, T. Piekot, G. Zarzeczny, Upraszczanie tekstu użytkowego jako (współ)działanie. Perspektywa prostej polszczyzny, http://www.ppp.uni.wroc.pl/pliki/upraszczanie-tekstu-uzytkowego-jako-wspoldzialanie-perspektywa-prostej-polszczyzny.pdf
E. Moroń, T. Piekot, G. Zarzeczny, M. Maziarz, Prosto o konkursach Funduszy Europejskich. Poradnik efektywnego pisania, Warszawa 2015, http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/6287/Prosto_o_konkursach_FE_poradnik.pdf lub http://www.ppp.uni.wroc.pl/pliki/prosto-o-konkursach-funduszy-europejskich.pdf
Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 1: Mowy piękno wielorakie, t. 2: Tekst a gatunek, red. D. Ostaszewska, Katowice 2000.
B. Pędzich, Jak powstaje socjolekt? Studium słownictwa paralotniarzy, Warszawa 2012.
T. Piekot, Język w grupie społecznej. Wprowadzenie do analizy socjolektu, Wałbrzych 2008.
T. Piekot, G. Zarzeczny, Prosta polszczyzna, http://www.ifp.uni.wroc.pl/data/files/pub-8948.pdf
T. Skubalanka, Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej, Lublin 1990.
T. Skubalanka, O definicjach stylu [w:] O stylu poetyckim i innych stylach języka. Studia i szkice teoretyczne, Lublin 1995.
K. Stępniak, Miejsce i rola gwar środowiskowych w rozwoju języka narodowego, „Poradnik Językowy” 1972, z. 10.
A. Wilkoń, Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice 2000.
A. Wilkoń, Spójność i struktura tekstu, Kraków 2002.
B. Witosz, Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice 2005.
M. Wojtak, Stylistyka a pragmatyka – stan i perspektywy w stylistyce polskiej, „Stylistyka” 1998, nr 7.
D. Zdunkiewicz-Jedynak, Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008.
Ćwiczenia ze stylistyki, red. D. Zdunkiewicz-Jedynak, Warszawa 2010.
H. Zgółkowa, Język subkultur młodzieżowych [w:] Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków 1999.
J. Ziomek, Retoryka opisowa, Wrocław – Warszawa – Kraków 1980.
Arystoteles, Poetyka. Retoryka, Warszawa 1988.
Retoryka, red. M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, P. Wilczek, Warszawa 2008.
G. Beck, Podręcznik manipulacji. Zakazana retoryka, Warszawa 2005 [2007].
M. Korolko, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990.
K. Szymanek, K.A. Wieczorek, A.S. Wójcik, Sztuka argumentacji. Ćwiczenia w badaniu argumentów, Warszawa 2003.
J. Austin, Jak działać słowami [w:] tegoż, Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne, Warszawa 1962 [wyd. II – 1993].
J. Austin, Wypowiedzi performatywne [w:] tegoż, Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne, Warszawa 1979 [wyd. II – 1993].
M. Bachtin, Problem tekstu w lingwistyce, filozofii i innych naukach humanistycznych [w:] tegoż, Estetyka twórczości słownej, Warszawa 1986.
R. Barthes, Teoria tekstu [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, opr. H. Markiewicz, t. 4, cz. 2, Kraków 1996.
J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, Tekstologia, Warszawa 2009.
T. Dobrzyńska, Tekst [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
H.P. Grice, Logika i konwersacja, „Przegląd Humanistyczny” 1977, nr 6 (lub Logika a konwersacja [w:] Język w świetle nauki, red. B. Stanosz, Warszawa 1980).
R. Ingarden, O tak zwanej „prawdzie” w literaturze, „Przegląd Współczesny” 1937, nr 182 i 183.
S.C. Levinson, Pragmatyka, Warszawa 2010.
J. Łotman, Problem znaczenia w tekście artystycznym [w:] tegoż, Struktura tekstu artystycznego, Warszawa 1984.
J. Maćkiewicz, Jak pisać teksty naukowe, Warszawa 2010.
F. Schulz von Thun, Sztuka rozmawiania, cz. 1: Analiza zaburzeń, Kraków 2001 [2006].
Literatura, teoria, metodologia, red. D. Ulicka, Warszawa 2001.
D. Zdunkiewicz, Akty mowy [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydowska-Bednarczuk (red.), Style wspólczesnej polszczyzny.Przewodnik po stylistyce polskiej, Kraków 2013.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3003-11A3ST w USOSweb