Nauki pomocnicze filologii polskiej: Wstęp do językoznawstwa synchronicznego 3003-11A1WS
Ćwiczenia poświęcone językoznawstwu jako dyscyplinie naukowej opisującej język z perspektywy synchronicznej. Przedmiotem uwagi będą: strukturalistyczna definicja języka, jednostki języka i jednostki tekstu, funkcje języka i wypowiedzi; poziomy opisu reguł (gramatyki) języka, typy opisu słownictwa (dziedziny leksykologii), teoria aktów mowy, formalny opis języka, kryteria wyodrębniania działów językoznawstwa; podstawy typologii języków. Słuchacze nauczą się podstawowych terminów niezbędnych do systematycznego studiowania zagadnień językoznawczych.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu ćwiczeń student:
- rozpoznaje różnice między systemem języka a tekstem i ich konsekwencje badawcze,
- nazywa kryteria, według których wyodrębnia się działy językoznawstwa,
- wyjaśnia podstawowe terminy gramatyczne i semantyczne,
- analizuje wypowiedzi z punktu widzenia funkcji, jaką pełnią,
- wybiera odpowiednie do przedmiotu badań metody językowego opisu tekstu,
- porównuje różne metody opisu języka, zwłaszcza metody opisu synchronicznego
Kryteria oceniania
- praca semestralna – streszczenie artykułu lub inna krótka praca pisemna – 25%
- końcowy sprawdzian pisemny (test wyboru) – 75%
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura do wyboru:
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. Kazimierz Polański, Wrocław 1993 (lub wyd. następne) – wybrane artykuły.
Encyklopedia języka polskiego, (poprzednio: Encyklopedia wiedzy o języku polskim), red. Stanisław Urbańczyk, Wrocław 1991 (lub wyd. następne) – wybrane artykuły.
Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, [w:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2, wyd. 2. Lublin 2001 – wybrane artykuły.
Bańko, Mirosław: Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa, Warszawa 2001, rozdz. 1-13.
Bednarek, Adam i Grochowski, Maciej: Zadania z semantyki językoznawczej, Toruń 1987.
Bobrowski, Ireneusz: Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998.
Bogusławski, Andrzej: Obiekty leksykograficzne i jednostki języka, w: A. Bogusławski, Sprawy słowa, Warszawa 1994, s. 115-124.
Bogusławski, Andrzej: Uwagi o pracy nad frazeologią, w: A. Bogusławski, Sprawy słowa, Warszawa 1994, s. 125-136.
Chomsky, Noam: Zagadnienia składni ogólnej, Warszawa 1976.
Dalewska-Greń, Hanna: Języki słowiańskie, Warszawa 1997.
Grochowski, Maciej: Zarys leksykologii i leksykografii, Toruń 1982.
Grzegorczykowa, Renata: Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, wyd. 4. rozszerzone, Warszawa 2010.
Grzegorczykowa, Renata: Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2007.
Hockett, Charles F.: Kurs językoznawstwa współczesnego, Warszawa 1968.
Lyons, John: Semantyka, t.1, Warszawa 1984, rozdz. III.
Majewicz, Alfred: Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa 1989.
Milewski, Tadeusz: Językoznawstwo, Warszawa 2004 (lub wyd. poprzednie).
Podstawy językoznawstwa korpusowego, red. Barbara Lewandowska-Tomaszczyk, Łódź 2005.
Saussure, Ferdinand de: Kurs językoznawstwa ogólnego, Warszawa 1961, 22–36, 77–85 (lub wyd. następne).
Szupryczyńska, Maria: Wstęp do językoznawstwa, Toruń 1988
Weinsberg, Adam: Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1983..
Wierzbicka, Anna: O języku dla wszystkich, Warszawa 1967.
Wierzbicka, Anna: „Genry mowy”, [w:] Tekst a zdanie, red. Teresa Dobrzyńska, Elżbieta Janus, Warszawa 1983, 125-138.
Wierzbicka, Anna: Język-umysł-kultura, Warszawa 1999.
Wierzbicka, Anna: Semantyka, Lublin 2006.
Zbiór zadań z językoznawstwa, przekład i opracowanie Włodzimierz Gruszczyński, Warszawa 1990.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: