Niemieckie obozy koncentracyjne - od świadectw do teorii 3002-KON2024K32

fakultatywne

Wymagana znajomość języka angielskiego oraz uczestnictwo w cyklu warsztatów badawczych w Berlinie w dniach 19-22 listopada 2024 oraz w Szkole Letniej w Muzeum Auschwitz-Birkenau w dniach 25-29 maja 2025. Udział w obu wyjazdach jest obowiązkowy, stanowi warunek konieczny zaliczenia konwersatorium. Osoby uczestniczące w konwersatorium NIE pokrywają kosztów związanych z wyjazdami badawczymi (transport, noclegi i wyżywienie). OBOWIĄZKOWE SPOTKANIE ORGANIZACYJNE 8 PAŹDZIERNIKA (wtorek, 16:45, s. 8 w IKP) i spotkanie podsumowujące w maju (w IKP) odbędą się w języku polskim, część lektur również będzie dostępna po polsku, ale komunikacja w grupie podczas wyjazdów oraz zaliczenie będą prowadzone w języku angielskim ZAPISY NA KONWERSATORIUM odbywają się drogą mailową od 1 do 6 PAŹDZIERNIKA. Zgłoszenie należy w tym terminie wysłać na adresy: dr. Piotra Filipkowskiego (piotr.filipkowski@ifispan.edu.pl) oraz dr hab. Justyna Kowalska-Leder (j.kowalska-leder@uw.edu.pl). PRZESŁANIE ZGŁOSZENIA JEST RÓWNOZNACZNE Z DEKLARACJĄ UDZIAŁU W OBU WYJAZDACH.

WIEDZA
Osoba studiująca zna i rozumie:
- historię niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady;
- wybrane sposoby teoretycznego, socjologicznego wyjaśniania genezy obozów i zasad ich funkcjonowania;
- psychologiczne reguły zachowania się ludzi w warunkach ekstremalnych;

UMIEJĘTNOŚCI
Osoba studiująca zna i potrafi:
- podjąć krytyczną lekturę i interpretację indywidualnych świadectw ocalałych;
- identyfikować główne perspektywy w badaniach historii społecznej i kulturowej w środowiskach wielojęzycznych;
- przeprowadzić krytyczną ocenę roli pamięci i narracji w kontekście historycznym i socjologicznym;
- formułować argumenty teoretyczne na podstawie konkretnych doświadczeń historycznych;
- integrować perspektywę teoretyczną i "doświadczeniową";
- zabierać głos w dyskusji, wykorzystując wiedzę wyniesioną z zajęć oraz znajomość literatury naukowej, zarówno polsko-, jak i angielskojęzycznej;
- posługiwać się językiem angielskim w pracy w grupie, przy lekturze tekstów oraz podczas przygotowania i wygłaszania referatu;

KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Osoba studiująca gotowa jest do:
- przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych świadectw doświadczeń wojennych, rozumiejąc ich wzajemne powiązania;
- angażowania się w prace zespołowe ze świadomością wartości, jaka wynika ze współpracy osób o różnych zainteresowaniach i doświadczeniach poznawczych;
- dostrzegania wagi refleksji kulturoznawczej dla współczesnego życia społecznego.

Podstawowym warunkiem zaliczenia konwersatorium jest udział w OBU wyjazdach badawczych, zarówno do Berlina, jak i do Oświęcimia, oraz w OBOWIĄZKOWYM SPOTKANIU ORGANIZACYJNYM 8 PAŹDZIERNIKA (wtorek, 16:45, s. 8 w IKP) i spotkaniu podsumowującym w maju (w IKP).

Konwersatorium kończy się zaliczeniem na ocenę, która zostanie wystawiona na podstawie oceny aktywności podczas wyjazdów badawczych (angażowanie się w dyskusje w grupie, znajomość lektur - 20%) oraz przygotowania i zaprezentowania podczas jednego z wyjazdów krótkiego referatu/prezentacji w języku angielskim (80%). W uzasadnionych przypadkach będzie możliwe przedstawienie krótkiego eseju zaliczeniowego (około 5 stron) w języku angielskim zamiast referatu/prezentacji.

Szacunkowy nakład pracy osoby biorącej udział w konwersatorium:
udział w zajęciach 60h (2 ECTS), przygotowanie do zajęć 60h (2 ECTS), przygotowanie i wygłoszenie referatu/prezentacji na zaliczenie 60h (2 ECTS); łącznie 6 ECTS (180h).

Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w pracach pisemnych i prezentacjach zaliczeniowych określają zapisy § 3 i 4 uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 roku. W związku ztym, że jedną z podstawowych umiejętności zdobywanych na kierunkach studiów organizowanych na Wydziale Polonistyki jest sprawne i profesjonalne posługiwanie się językiem pisanym, a w szczególności stylem naukowym, zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do przygotowania, korekty i redakcji tekstów i opracowywania prezentacji.

Wybrana literatura:

- Bauer Yehuda, „Przemyśleć Zagładę”, przeł. Jerzy Giebułtowski, Janusz Surewicz, Warszawa 2016
- Bauman Zygmunt, "Modernity and the Holocaust", Polity Press 1989
- Bettelheim Bruno, "Individual and Mass Behaviour in Extreme Situations", "Journal of abnormal and Social Psychology", 1943, XXXVIII, s. 417-452
- Cywiński Piotr, „Auschwitz - Monografia Człowieka”, Oświęcim 2021
- Dobosiewicz Stanisław, „Mauthausen/Gusen. Obóz zagłady”, Warszawa 1977
- Jedlicki Jerzy, „Dzieje doświadczone, dzieje zaświadczone” [w:] „Dzieło literackie jako źródło historyczne”, (red.) Z. Stefanowska, J. Sławiński, Warszawa 1978
- Kępiński Antoni, „Refleksje oświęcimskie”, Kraków 2005 (lub inne wydania)
- Krakowska Joanna, „Obóz” [w:] „Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej”, (red.) Justyna Kowalska-Leder, Paweł Dobrosielski, Iwona Kurz, Małgorzata Szpakowska, Warszawa 2017
- Krupa Bartłomiej, „Wspomnienia obozowe jako specyficzna odmiana pisarstwa historycznego”, Kraków 2006
- Morawiec Arkadiusz, „Literatura w lagrze, lager w literaturze. Fakt - temat – metafora”, Łódź 2009
- Nijakowski Lech M., „Trudna definicja obozu koncentracyjnego”, "Kultura i Społeczeństwo" 1/2023
- Pawełczyńska Anna, „Wartości a przemoc. Zarys socjologicznej problematyki Oświęcimia”, Warszawa 1973
- Sofsky Wolfgang, „Ustrój terroru. Obóz koncentracyjny”, przeł. Małgorzata Łukasiewicz, Warszawa 2016
- Stone Dan, "Concentration Camps. A Very Short Introduction", Oxford 2019
- Suderland Maja, "Inside Concentration Camps. Social Life at the Extremes", Polity 2013
- Wachsmann Nikolas, "KL. A History of the Nazi Concentration Camps", Little, Brown Book Group 2016
- Werner Andrzej, „Zwyczajna apokalipsa. Tadeusz Borowski i jego wizja świata obozów”, Warszawa 1971

Wybrane literackie świadectwa obozowe:

- Borowski Tadeusz, „Opowiadania”, (wiele wydań)
- Gawalewicz Adolf, „Refleksje z poczekalni do gazu. Ze wspomnień muzułmana”, Kraków 1968 (lub późniejsze wydania)
- Grzesiuk Stanisław, „Pięć lat kacetu”, (wiele wydań)
- Kossak-Szczucka Zofia, „Z otchłani”, Warszawa 2019 (lub wcześniejsze wydania)
- Szmaglewska Seweryna, „Dymy nad Birkenau”, Warszawa 2020 ( lub wcześniejsze wydania)

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3002-KON2024K32 w USOSweb