Wyparte topografie nowoczesności. Konwersatorium postkolonialne I 3002-KON2024K11
W eseju "Nekropolityka" Achille Mbembe nazywa kolonię i plantację "wypartymi topografiami okrucieństwa", przygląda się, jakie relacje władzy w nich zachodzą i jakie podmioty się wyłaniają. Na zajęciach owe wyparte topografie – plantacja i kolonia – będą stanowiły punkt wyjścia do refleksji na temat nowoczesności i nowoczesnych podmiotowości jako inherentnie powiązanych z projektem kolonialnym i wpisaną w niego przemocą kolonialną. Przyjrzymy się też miejscom, które zapewniały kulturową legitymizację i popularyzację porządku kolonialnego, jak wystawy etnograficzne, muzea czy ogrody zoologiczne. W ramach zajęć zastanowimy się również, jaką rolę wspomniane topografie odgrywały i odgrywają w historii i współczesności polskiego społeczeństwa i właściwych mu hegemonicznych konceptualizacji inności. Będziemy analizować wybrane przykłady literackie, teatralne i wizualne – replikujące bądź dekonstruujące nowoczesność/kolonialność.
Podstawowe bloki, które będziemy omawiać, to m.in. "rasa" i "czarność"
W drugim semestrze konwersatorium będzie miało kontynuację (Konwersatorium postkolonialne II).
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
Osoba biorąca udział w konwersatorium zna i rozumie:
- podstawowe metodologie badań postkolonialnych
- najważniejsze założenia związane z badaniami nad "rasą"
- współczesne teorie tożsamości stanowiące podstawę aktualnie prowadzonych badań kulturoznawczych;
Umiejętności
Osoba studiująca potrafi
- wykorzystać zdobytą w czasie zajęć wiedzę i umiejętności, by w pracy samodzielnej i grupowej analizować zjawiska kulturowe z punktu widzenia tożsamości etnicznej/rasowej
- przygotować prezentację wybranego przez siebie problemu z użyciem teorii postkolonialnych
- zabierać głos w dyskusji na podstawie przeczytanych tekstów
Kompetencje społeczne
Osoba studiująca jest gotowa do
- samodzielnego czytania tekstów naukowych uwzględniającego poszukiwanie kontekstu
- dyskusji zarówno o teorii jak i metodologii badań postkolonialnych
- przyjęcia postawy szacunku wobec odmienności i różnorodności tożsamości
Kryteria oceniania
1.Podstawowym warunkiem zaliczenia semestru jest uczestniczenie w zajęciach. Nieobecności należy usprawiedliwiać u prowadzącej zajęcia. Osoba studiująca ma prawo do dwóch usprawiedliwionych lub nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze. Osoba mająca od trzech do pięciu nieobecności w semestrze musi nadrobić je w ramach dyżuru prowadzącej. Nieobecności (nawet usprawiedliwione!) na więcej niż pięciu zajęciach skutkują niedopuszczeniem do zaliczenia zajęć - jedynie osoby z przyznaną Indywidualną Organizacją Studiów w oparciu o opinię BON mogą mieć zwiększony limit nieobecności, jednak nie więcej niż do 50%.
2. Ocena na zaliczenie zostanie wystawiona na podstawie aktywności na zajęciach (60%) oraz wypowiedzi na temat wskazanej przez prowadzącą książki beletrystycznej lub reportażowej (przygotowane zagajenie lub udział w dyskusji na temat tej książki na ostatnich zajęciach w semestrze lub wypowiedź/prezentacja pisemna (40%).
3.Szacunkowy nakład pracy osoby studiującej: 3 ECTS (90h) - udział w zajęciach 30h (1 ECTS), przygotowanie do zajęć 30h (1 ECTS), przygotowanie zaliczenia 30h (1 ECTS);
4. Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w prezentacjach określają zapisy § 3 i 4 uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 roku. W związku z tym, że jedną z podstawowych umiejętności zdobywanych na kierunkach studiów organizowanych na Wydziale Polonistyki jest sprawne i profesjonalne posługiwanie się polszczyzną pisaną, a w szczególności stylem naukowym, zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do korekty i redakcji tekstów a także generowania tekstu i slajdów.
Literatura
Pełna lista lektur zostanie przedstawiona na początku semestru, wszystkie teksty będą udostępniane w formie elektronicznej.
Wybrane lektury:
Etienne Balibar, "Outline of a Topography of Cruelty: Citizenship and Civility in the Era of Global Violence", w: tegoż, "We, the People of Europe? Reflections on Transnational Citizenship", tłum. James Swenson, Princeton University Press, Princeton and Oxford 2004, s. 115–132.
Glen Sean Coulthard, "Red skin, White Masks: Rejecting the Colonial Politics of Recognition", University of Minnesota Press, Minneapolis, 2014, rozdz. 5, The Plunge into the Chasm of the Past oraz Conclusion.
Stuart Hall, "Selected Writings on Race and Difference", ed. Paul Gilroy, Ruth Wilson Gilmore, Duke University Press, Durham and London 2021 (zwł. "Why Fanon" oraz "Race, the Floating Signifier").
Frantz Fanon, "Czarna skóra, białe maski", tłum. Urszula Kropiwiec, Karatker, Kraków 2020.
Achille Mbembe, "Polityka wrogości; Nekropolityka", tłum. Urszula Kropiwiec, Karakter, Kraków 2018, zwł. rozdz. "Wstęp. Próba świata", "Odejście od demokracji".
Walter D. Mignolo, "Epistemiczne nieposłuszeństwo i dekolonialna opcja: Manifest", przeł. Tomasz Szerszeń, "Konteksty" nr 4, 2020, s. 15–30.
Françoise Vergès, "Racial Capitalocene", w: "Futures of Black Radicalism", red. Gaye Theresa Johnson, Alex Lubin, Verso, London and New York 2017.
Przemysław Wielgosz, "Gra w rasy. Jak kapitalizm dzieli, by rządzić", Karakter, Kraków 2021, rozdziały: (1) Beduini metropolii i czerniawa w uniwersum praw człowieka, (2) Bardzo długie narodziny. Euroatlantycka nowożytność i wynalezienie ras, (11) Od klas do tożsamości i z powrotem.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: