Klasyczne teorie antropologiczne 3002-1LKTA1W
Omawiane zagadnienia:
• Obcość i swojskość
• Odkrycia geograficzne – odkrycie Dzikusa
• Folklorystyka i odkrycie chłopa
• Ewolucjonizm
• Socjologiczna szkoła francuska
• Dyfuzjonizm, antropogeografia, szkoła historyczno-kulturowa
• Funkcjonalizm – etnograf schodzi z werandy
• Przełom antypozytywistyczny
• Freud, kultura i osobowość, psychokulturalizm
• Strukturalizm i myśl nieoswojona
• Semiotyka, semiologia
• Fenomenologia i religia
• Hermeneutyka
• Materializm i symbolizm
• Inspiracje marksistowskie, kultura masowa, miasto
• Komunikacja i media
• Ponowoczesność, emocje i doświadczenie
(na poszczególnych zajęciach będzie omawiane więcej niż jedno zagadnienie)
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu wykładu student:
zna i rozumie (wiedza)
- swoistość nauk o kulturze oraz ich związki z innymi naukami humanistycznymi i społecznymi;
- w zaawansowanym stopniu wybrane metodologie nauk o kulturze, strategie poznawcze i stosowane metody badawcze;
- podstawową terminologię nauk o kulturze, w szczególności antropologii kulturowej;
- rolę poszczególnych badaczy dla rozwoju antropologii kulturowej i kulturoznawstwa;
- zmienność definicji terminów kluczowych dla nauk o kulturze i w ogóle sposobów definiowania zjawisk;
- kontekst społeczno-polityczno-kulturowy powstawania klasycznych teorii antropologicznych, ich usytuowanie w szerszych nurtach refleksji humanistycznej, związki z postawami światopoglądowymi i z kształtem poszukiwań poznawczych;
potrafi (umiejętności)
- dostrzegać historyczne korzenie obecnie popularnych koncepcji teoretycznych z zakresu antropologii kulturowej i kulturoznawstwa, a także historyczną zmienność definicji podstawowych pojęć, w efekcie potrafi formułować własne definicje uwzględniając najważniejsze dla dyscypliny dotychczasowe stanowiska teoretyczne;
- interpretować zgromadzony materiał uwzględniając klasyczne koncepcje kultury i jej zjawisk;
- samodzielnie dobierać literaturę przedmiotu, w tym odwoływać się do klasycznych teorii, definicji i kategorii poznawczych; w swych wypowiedziach pisemnych i ustnych stosuje w sposób poprawny terminologię z zakresu nauk o kulturze;
- stale dokształcać się i rozwijać intelektualnie sięgając również do klasycznych koncepcji teoretycznych, patrzy krytycznie na pojawiające się "mody intelektualne";
jest gotów do (kompetencje społeczne):
- krytycznej oceny posiadanej wiedzy, zwłaszcza w odniesieniu do przemian rozumienia pojęcia kultury i stereotypów związanych z obcością;
- przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury jako potencjalnych przedmiotów zainteresowań badawczych antropologii kulturowej i kulturoznawstwa;
- zrozumienia wagi tradycji dyscypliny dla dzisiejszego jej kształtu a w związku z tym uwrażliwienia na pluralizm postaw badawczych;
- dostrzegania - na podstawie powstawania, kontekstu i przemian poszczególnych teorii antropologicznych i kulturoznawczych - wagi refleksji kulturoznawczej dla życia społecznego i dostrzegania konieczności jej rozwoju.
Zajęcia przygotowują uczestników do pracy naukowej.
Kryteria oceniania
Podstawowym warunkiem zaliczenia wykładu jest uczestniczenie w zajęciach. Nieobecności należy usprawiedliwiać u prowadzącej. Osoba studiująca ma prawo do trzech usprawiedliwionych lub nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze. Osoba mająca więcej niż trzy nieobecności w semestrze musi nadrobić je w sposób określony przez prowadzącą. Nieobecności (nawet usprawiedliwione!) na więcej niż sześciu zajęciach w semestrze skutkują niedopuszczeniem do zaliczenia zajęć. Jedynie osoby z przyznaną Indywidualną Organizacją Studiów w oparciu o opinię BON mogą mieć zwiększony limit nieobecności, jednak nie więcej niż do 50% w semestrze.
Ocena na zaliczenie wykładu zostanie wystawiona na podstawie oceny z pisemnego testu na koniec semestru.
Szacunkowy nakład pracy osoby uczestniczącej w wykładzie: udział w zajęciach 30h (1 ECTS), bieżące opracowanie materiałów po wykładzie 15h (0.5 ECTS), przygotowanie do testu zaliczeniowego 45h (1,5 ECTS). Łącznie 90h (3 ECTS).
Literatura
Literatura pomocnicza i uzupełniająca:
• F. Barth i inni, Antropologia: jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, przeł. J. Tegnerowicz, Kraków 2007
• Z. Benedyktowicz i inni, Antropologia kultury w Polsce – dziedzictwo, pojęcia, inspiracje (materiały do słownika), „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty” 1980, t. 34
• Z. Benedyktowicz, Portrety Obcego. Od stereotypu do symbolu, Kraków 2000
• J. St. Bystroń, Megalomania narodowa, Warszawa 1995
• G. Cocchiara, Dzieje folklorystyki w Europie, Warszawa 1971
• R. Deliege, Historia antropologii, przeł. K. Marczewska, Warszawa 2011
• J. Lechte, Panorama współczesnej myśli humanistycznej. Od strukturalizmu do postmodernizmu, przeł. T. Baszniak, Warszawa 1999
• E. Millerowa, A. Skrukwa, Oskar Kolberg (1819-1890), w: Dzieje folklorystyki polskiej 1864-1918, Warszawa 1982
• B. Olszewska-Dyoniziak, Człowiek – kultura – osobowość. Wstęp do klasycznej antropologii kulturowej, Wrocław 2001
• A. K. Paluch, Mistrzowie antropologii społecznej, Warszawa 1990
• Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, red. Zofia Staszczak, Warszawa – Poznań 1987
• L. Stomma, Czarna legenda, w: Historie niedocenione, Warszawa 2011
• J. Szacki, Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2003
• J. Tokarska-Bakir, Hermeneutyka gadamerowska w etnograficznym badaniu obcości, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty” 1992, t. 46, z. 1
• J. Tokarska-Bakir, Dalsze losy syna marnotrawnego. Projekt etnografii nieprzezroczystej, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty” 1995,t. 49, z. 1
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: