Literatura i kultura po 1864 r. 3001-P1A2LP

Student po skończonym cyklu zajęć i wykładzie osiąga następujące efekty w obrębie 3 najważniejszych obszarów: wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych:

1) wiedza

zna elementarną terminologię historycznoliteracką;

orientuje się w zakresie podstawowym w dynamice rozwoju procesu historycznoliterackiego, właściwego dla drugiej połowy XIX wieku, z uwzględnieniem perspektywy komparatystycznej i kulturowej;

zna wybrane koncepcje historycznoliterackie związane z epoką;

orientuje się w filozoficznych podstawach polskiej i europejskiej literatury 2 poł. XIX w. oraz w ogólnych relacjach między literaturą a sztuką oraz literaturą a humanistyką tego czasu;
charakteryzuje podstawowe kategorie i prądy epoki, takie jak utylitaryzm, scjentyzm, organicyzm, pozytywizm, modernizm, Młoda Polska, dekadentyzm, tendencyjność, realizm, naturalizm, symbolizm, ekspresjonizm, groteska;

rozpoznaje w wymiarze podstawowym strategie wybranych pisarzy tego okresu wobec przemian kulturowych;

posiada podstawy do krytycznej analizy zjawisk literackich i kulturowych charakterystycznych dla tego okresu;

ma elementarną wiedzę na temat miejsca epoki w całości dziewiętnastowiecznej formacji kulturowej;

2) umiejętności

potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk historycznoliterackich;

potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną w celu analizy i interpretacji;

potrafi interpretować dzieła literackie tego okresu, zarówno w dyskusji, jak i pisemnie, uwzględniając kontekst historyczny i kulturowy;

posiada umiejętność, wyciągania wniosków, dyskutowania, formułowania sądów i argumentacji;

potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę na podstawie wskazówek wykładu i rozwijać swoje umiejętności z zakresu literatury polskiej 2. poł. XIX wieku;

potrafi korzystać z różnych źródeł przy zastosowaniu odpowiednich narzędzi wyszukiwawczych;

potrafi stosować zaawansowane techniki informatyczno-komunikacyjne;

umie ocenić przydatność typowych metod, procedur i praktyk w refleksji nad literaturą polską i obcą 2 poł. XIX wieku.

3) kompetencje społeczne

po skończonym cyklu wykładowym student potrafi ocenić poziom swej wiedzy;

zna i docenia wartość badań historycznoliterackich dotyczących 2 poł. XIX wieku i ich znaczenie dla zrozumienia współczesnej kultury oraz zidentyfikowania i nazwania relacji między dziewiętnastowiecznością a współczesnością;

ma przekonanie o sensie i wartości rozumiejącej lektury historycznoliterackiej w kontekście budowania wspólnoty kulturowej;

ma przekonanie o wadze profesjonalnej wiedzy historycznoliterackiej;

docenia wagę odpowiedniego przygotowania do profesjonalnej dyskusji na temat historii literatury polskiej 2 poł. XIX wieku.

Aktywność na zajęciach oraz pozytywnie oceniona praca roczna dopuszczają studenta do egzaminu ustnego. Ocena z egzaminu ustnego jest końcową oceną z przedmiotu. Zakres egzaminu określa lista zagadnień egzaminacyjnych dostępnych: http://zaklad2polowyxixwieku.uw.edu.pl/lista-zagadnien/

Oprócz poniższej listy obowiązuje również znajomość tematyki z ćwiczeń.
Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1985 (BN I 249);
Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, wyd. 3 przejrz. i uzup., Wrocław 2000 (BN I 212);
Adam Asnyk, Poezje zebrane, Toruń 2000 (Sen grobów, Nad głębiami);
Michał Bałucki, Dom otwarty, oprac. T. Weiss, Wrocław 1981 (BN I 236);
Wacław Berent, Próchno, oprac. J. Paszek, wyd. 2 zmien., Wrocław 1998 (BN I 234);
Wacław Berent, Ozimina, oprac. M. Głowiński, Wrocław 1974 (BN I 213);
Stanisław Brzozowski, Legenda Młodej Polski [w tegoż:] Eseje i studia o literaturze, t. 2, oprac. H. Markiewicz, Wrocław 1990 (BN I 258);
Stanisław Brzozowski, Płomienie, wydanie dowolne;
Ignacy Dąbrowski, Śmierć, oprac. T. Lewandowski, Kraków 2001;
Adolf Dygasiński, Pisma wybrane, pod red. B. Horodyskiego, Warszawa 1949-1954 – t. 3: Zając; t. 4: Gody życia
Karol Irzykowski, Pałuba. Sny Marii Dunin, oprac. A. Budrecka, Wrocław 1981 (BN I 240);
Karol Irzykowski, Czyn i słowo [w tegoż:] Wybór pism krytycznoliterackich, oprac. M. Głowala, Wrocław 1975 (BN I 222);
Roman Jaworski, Historie maniaków, Kraków 1978.
Jan Kasprowicz, Wybór poezji, oprac. J. J. Lipski, wyd. 3 rozszerz., Wrocław 1990 (BN I 120);
Jan August Kisielewski, W sieci [w tegoż:] Dramaty, oprac. R. Taborski, Wrocław 1969 (BN I 196);
Maria Komornicka, Utwory poetyckie, oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, Kraków 1996;
Maria Konopnicka, Poezje, oprac. A. Brodzka, Warszawa 1967 (Obrazki, Italia);
Maria Konopnicka, Nowele, oprac. A. Brodzka, Warszawa 1962 (Na normandzkim brzegu, Obrazki więzienne, Józefowa, Krysta, Panna Florentyna, Żydóweczka) oraz Szpital żydowski w Warszawie, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza” 2015, R. VIII (L);
Józef Ignacy Kraszewski, Hrabina Cosel, Warszawa 1988 lub Stara baśń. Powieść z IX wieku, oprac. W. Danek, przejrz. i uzup. S. Burkot, wyd. 6, Wrocław 1988 (BN I 53);
Józef Ignacy Kraszewski, Dziecię Starego Miasta, wstęp W. Danek, przejrz. i uzup. S. Burkot, wyd. 5, Wrocław 1988 (BN I 71);
Jan Lam, Dzieła literackie, t. 1: Wielki świat Capowic, oprac. M. Gantzowa, komen. S. Frybes, Warszawa 1956;
Bolesław Leśmian, Poezje wybrane (Sad rozstajny), oprac. J. Trznadel, wyd. 3 rozszerz., Wrocław 1991 (BN I 217);
Bolesław Leśmian, Przygody Sindbada Żeglarza, Warszawa 1965;
Tadeusz Miciński, Poezje, Kraków 1980;
Tadeusz Miciński, Kniaź Patiomkin [w tegoż:] Utwory dramatyczne, t. 1, wybór i oprac. T. Wróblewska, Kraków 1996;
Tadeusz Miciński, Nietota, Kraków 2002;
Eliza Orzeszkowa, Pisma zebrane, pod red. J. Krzyżanowskiego, Warszawa 1947-1953 – t. 5-6: Pan Graba lub t. 8: Marta; t. 9-10: Meir Ezofowicz; t. 14: Dziurdziowie lub t. 15: Cham; t. 26: Dwa bieguny; t. 36: Gloria victis;
Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem, oprac. J. Bachórz, Wrocław 1996 (BN I 292);
Poetki Młodej Polski, zebr. i oprac. J. Z. Jakubowski, Warszawa 1963 lub Poetki przełomu XIX i XX wieku. Antologia, oprac. zespół pod red. J. Zacharskiej, Białystok 2000 (zwłaszcza: Bronisława Ostrowska, Maryla Wolska, Kazimiera Zawistowska);
Bolesław Prus, Pisma, pod red. Z. Szweykowskiego, Warszawa 1948-1952 – t. 7: Anielka; t. 14-17: Emancypantki; t. 18-20: Faraon;
Bolesław Prus, Kroniki, oprac. J. Bachórz, Wrocław 1994 (BN I 285) lub „Obrazy wszystkiego”. O literaturze i sztuce – wybór z „Kronik”, wybór i wprowadzenie S. Sandler, przypisami opatrzył B. Szleszyński, Warszawa 2006;
Bolesław Prus, Lalka, oprac. J. Bachórz, wyd. 2 przejrz., Wrocław 1998 (BN I 262);
Bolesław Prus, Nowele i opowiadania, wydanie dowolne - Katarynka, Kamizelka, Omyłka, Pleśń świata, Pod szychtami, Przygoda Stasia, Sen, Widziadła, Z legend dawnego Egiptu;
Bolesław Prus, Placówka, oprac. T. Żabski, Wrocław 1987 (BN I 251);
[Utwory Prusa można też przeczytać w opracowaniach z serii Edycja krytyczna „Pism wszystkich” Bolesława Prusa]
Stanisław Przybyszewski, Wybór pism, oprac. R. Taborski, Wrocław 1966 (BN I 190);
Władysław St. Reymont, Chłopi, oprac. F. Ziejka, Wrocław 1991 (BN I 279);
Władysław St. Reymont, Ziemia obiecana, oprac. M. Popiel, Wrocław 1996 (BN I 286);
Henryk Sienkiewicz, Dzieła. Wydanie zbiorowe, pod red. J. Krzyżanowskiego, Warszawa 1948-1955 – t. 7-19: Trylogia; t. 20-22: Quo vadis; t. 29-31: Bez dogmatu; t. 32-34: Rodzina Połanieckich;
Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki, (wybór), przedm. i oprac. Z. Najder, Warszawa 1956;
Leopold Staff, Wybór poezji, oprac. M. Jastrun, wyd. 3, Wrocław 1985 (BN I 181) – teksty z tomów do roku 1918;
Andrzej Strug, Dzieje jednego pocisku, Kraków 1957;
Antoni Sygietyński, Wysadzony z siodła, Kraków 1955 lub Na skałach Calvados, Warszawa 1991;
Aleksander Świętochowski, Nowele i opowiadania, oprac. S. Sandler, Wrocław 1965 (BN I 185);
Aleksander Świętochowski, Dumania pesymisty, wstęp i oprac. E. Paczoska, Warszawa 2002;
Aleksander Świętochowski, Liberum veto, t. 1, wybór S. Sandler, Warszawa 1976 (fragmenty z lat 80. XIX wieku);
Teka Stańczyka, oprac. A. Dziadzio, Kraków 2007 (wybrane fragmenty);
Kazimierz Tetmajer, Poezje wybrane, oprac. J. Krzyżanowski, wyd. 2 zmien., Wrocław 1968 (BN I 123);
Kazimierz Tetmajer, Na skalnym Podhalu, oprac. J. Kolbuszewski, Wrocław 1998 (BN I 290);
Stanisław Witkiewicz, Na przełęczy, t. 1-2, oprac. R. Hennel, Kraków 1978;
Stanisław Witkiewicz, Sztuka i krytyka u nas [w tegoż:] Pisma zebrane, pod red. J. Z. Jakubowskiego i M. Olszanieckiej, t. 1, Kraków 1971 (Malarstwo i krytyka u nas, Mickiewicz jako kolorysta, Największy obraz Matejki);
Stanisław Wyspiański, Warszawianka. Noc listopadowa, oprac. J. Nowakowski, Wrocław 1967 (BN I 193);
Stanisław Wyspiański, Wesele, oprac. J. Nowakowski, wyd. 2, Wrocław 1977 (BN I 218);
Stanisław Wyspiański, Wyzwolenie, oprac. A. Łempicka, Wrocław 1970 (BN I 200);
Gabriela Zapolska, Dramaty, oprac. A. Raszewska, t. 2: Sybir, Wrocław 1961;
Gabriela Zapolska, Kaśka Kariatyda, Kraków 1965;
Gabriela Zapolska, Moralność pani Dulskiej, oprac. T. Weiss, wyd. 3, Wrocław 1978 (BN I 187);
Gabriela Zapolska, Ich czworo [w tejże:] Żabusia. Ich czworo, oprac. T. Weiss, Wrocław 1974 (BN I 219);
Tadeusz Żeleński-Boy, Słówka, wstęp i wybór tekstów T. Weiss, Wrocław 1988 (BN I 255);
Stefan Żeromski, Dzienniki, oprac. J. Kądziela, Wrocław 1980 (BN I 238) lub Zofia Nałkowska, Dzienniki, t. 1: 1899-1905, oprac., wstęp i koment. H. Kirchner, Warszawa 1975;
Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni, oprac. I. Maciejewska, Wrocław 1987 (BN I 254);
Stefan Żeromski, Popioły, oprac. J. Paszek, wstęp I. Maciejewska, Wrocław 1996 (BN I 289);
Stefan Żeromski, Dzieje grzechu [w tegoż:] Pisma zebrane, pod red. Z. Golińskiego, t. 12-13, seria 2: Powieści, Warszawa-Kielce 2015;
Stefan Żeromski, Wierna rzeka, oprac. Z. J. Adamczyk, Wrocław 1978 (BN I 232);
Stefan Żeromski, Wybór opowiadań, oprac. A. Hutnikiewicz, Wrocław 1971 (BN I 203);
Jerzy Żuławski, Na srebrnym globie: rękopis z księżyca, przedm. S. Lem, posł. K. Kordylewski, Kraków 1975.

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

• Filologia polska, stacjonarne, pierwszego stopnia

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3001-P1A2LP w USOSweb