Polska literatura romantyczna w kontekstach kulturowych dawnych i współczesnych 3001-C361LR1
Na I roku studiów II stopnia seminarium łączy badanie zjawisk literackich i kulturowych epoki romantyzmu z kształceniem umiejętności tworzenia projektu naukowego, który pozwala studentowi zdobyć wiedzę potrzebną do napisania rozprawy magisterskiej na wybrany temat. Zajęcia będą poświęcone analizie i interpretacji polskiej literatury romantycznej w kontekstach kulturowych, z uwzględnieniem jej filiacji ze świadectwami duchowości i obyczajowości różnych ludów, narodów, środowisk społecznych; związków z tradycjami orientalnymi (arabską, bizantyjską, judejską); innymi sztukami (korespondencja sztuk); filozofią, religią oraz mistyką poszczególnych okresów historycznych i obszarów cywilizacyjnych. Przedmiotem rozpoznania będzie zarówno piśmiennictwo polskiego romantyzmu na tle idei estetyczno-kulturowych epok poprzednich (antyku, średniowiecza, renesansu, baroku, klasycyzmu) w Europie, jak i problem relacji między tradycją romantyczną (polską i europejską) a kulturą współczesną. Wśród zagadnień badawczych ważne miejsce zajmie problematyka długiego trwania romantyzmu, jego recepcji w literaturze oraz kulturze artystycznej, obyczajowej i politycznej XX i XXI wieku (m.in. żywotność we współczesnym świecie romantycznych mitów, postaw światopoglądowych, stylów zachowań). Literatura polskiego romantyzmu będzie rozpatrywana także w perspektywie wielokulturowości. Jej dzieła wchodzą bowiem w dialog z krzyżującymi się na obszarze dawnej Rzeczpospolitej dwiema wielkimi tradycjami europejskimi – łacińską, reprezentatywną dla świata zachodniego i bizantyjską, która ukształtowała m.in. kultury Słowian wschodnich i południowych.
Seminarium ma za zadanie:
- przekazać usystematyzowaną wiedzę na temat kulturowych (m.in. obyczajowych, artystycznych, ideowych, religijnych) kontekstów literatury romantyzmu;
- dostarczyć informacji niezbędnych do poprawnego formułowania tematów prac magisterskich, gromadzenia i opracowywania materiałów źródłowych;
- kształcić umiejętność porządkowania zdobytej wiedzy oraz tworzenia sproblematyzowanych projektów badawczych w formie np. sprawozdania z obszernej kwerendy bibliotecznej lub muzealnej; bazy danych obejmującej wybrany obszar zagadnień literaturoznawczych; artykułu podejmującego problem związany z planowaną pracą magisterską, który zostanie przyjęty do publikacji w czasopiśmie naukowym; referatu na dany temat wygłoszonego na konferencji naukowej itp.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA (Absolwent zna i rozumie:)
— fakty z zakresu literaturoznawstwa w stopniu pozwalającym mu napisać pracę dyplomową;
— metodologie literaturoznawcze.
UMIEJĘTNOŚCI (Absolwent potrafi:)
a. napisać dłuższą spójną pracę naukową z literatury romantyzmu:
— opartą na precyzyjnie sformułowanej wyjściowej tezie i wyrazistych pytaniach badawczych;
— wykorzystującą świadomie wybraną metodę badawczą;
— poprawną i konsekwentną pod względem metodologicznym;
— właściwie osadzoną w samodzielnie zrekonstruowanym i krytycznie rozpoznanym stanie badań;
— popartą zgromadzonym materiałem dowodowym;
— składającą się z argumentów logicznie prowadzących do konkluzji;
— eksponującą celowość i atrakcyjność poruszanej problematyki;
— poprawną pod względem językowym, także w zakresie korzystania ze stylu naukowego;
— obudowaną poprawnie i kompletnie sporządzonymi przypisami i bibliografią;
— mieszczącą się w obowiązujących limitach objętości;
b. ustnie zaprezentować swoje badania nad literaturą romantyzmu na każdym ich etapie:
— precyzyjnie definiując założenia i cele badawcze;
— dokonując właściwej selekcji problemów, przykładów i argumentów;
— uzasadniając celowość i atrakcyjność omawianej problematyki;
— wypowiadając się językiem bogatym, poprawnym, także w zakresie użycia stylu naukowego;
— utrzymując uwagę słuchaczy;
— wykorzystując przejrzyste techniki prezentacji badań (np. handouty, prezentacje multimedialne)
— dyskutując w sposób rzeczowo uargumentowany;
— mieszcząc się w założonym limicie czasowym wystąpienia.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE (Absolwent jest gotowy do:)
— pracy w grupie, wspierania procesu twórczego innych osób;
— wzięcia odpowiedzialności za trafność przekazywanej wiedzy i kieruje się uczciwością naukową;
— doceniania różnorodności i wielości opinii i kultur.
Kryteria oceniania
Zaliczenie na podstawie projektu naukowego przygotowanego przez studenta w postaci (do wyboru):
1. sprawozdania z obszernej kwerendy bibliotecznej lub muzealnej na temat związany z planowaną pracą magisterską;
2. bazy danych obejmującej obszar problemowy zgodny z tematem planowanej rozprawy magisterskiej;
3. opracowania materiałów popularnonaukowych na dany temat przeznaczonych do publikacji w internecie;
4. recenzji monografii naukowej;
5. referatu, który zostanie wygłoszony na konferencji naukowej;
6. organizacji lub współorganizacji konferencji naukowej;
7. organizacji wydarzenia popularnonaukowego (panel dyskusyjny lub cykl paneli);
8. artykułu, który zostanie przyjęty do publikacji w czasopiśmie naukowym;
9. wniosku o grant badawczy.
Literatura
Lista lektur będzie modyfikowana z uwzględnieniem indywidualnych zainteresowań uczestników seminarium.
Antoniemu Malczewskiemu w 170 rocznicę pierwszej edycji „Marii” pod red. H. Krukowskiej, Białystok 1997.
Bachtin M., Problemy poetyki Dostojewskiego, Warszawa 1970.
Barańczak S., Nieufni i zadufani, Wrocław 1971.
Baudelaire Ch., Dandys, w: tenże, O sztuce. Szkice krytyczne, przeł. J. Guze, Wrocław-Warszawa-Kraków 1961.
Baudelaire Ch. Dzienniki poufne, w: tenże, Sztuka romantyczna. Dzienniki poufne, przeł. A. Kijowski, Warszawa 1971.
Bieńczyk M., Czarny człowiek, Gdańsk 2001.
Byron G., Wybór dzieł, t. 1-3, Warszawa 1986 (Korsarz).
Dobrzycka I., Kształtowanie się twórczości Byrona. Bohater bajroniczny a zagadnienie narodowe, Wrocław 1963.
Dudzik W., Karnawały w kulturze, Warszawa 2005.
Eco U., Jak napisać pracę dyplomową. Poradnik dla humanistów, Warszawa 2007.
Eliade M., Mity, sny i misteria, Warszawa 1994.
Emrich B., Topika i topoi, „Pamiętnik Literacki” 1977 z. 1.
Florenski P., Ikonostas i inne szkice, Warszawa 1997.
Garczyński S., Wacława dzieje, Warszawa 1973.
Georomantyzm. Literatura, miejsce, środowisko, red. E. Dąbrowicz i in., Białystok 2015.
Goethe J. W., Dywan Zachodu i Wschodu, w: tenże, Dzieła wybrane pod red. J. Z. Jakubowskiego i A. Milskiej, Warszawa 1956, t.1.
Goszczyński S., Dziennik Sprawy Bożej, oprac. Z. Sudolski, Warszawa 1983.
Goszczyński S., Zamek kaniowski, oprac. H. Krukowska, Białystok 1994.
Goszczyński S., Król zamczyska (dowolne wyd.)
Gotycyzm i groza w kulturze pod red. G. Gazdy, A. Izdebskiej i J. Płuciennika, Łódź 2003.
Gotycyzm w literaturze i kulturze lat 1760-1830, red. M. Cieński, P. Pluta, Warszawa 2020.
Hopfinger M., Adaptacje filmowe utworów literackich. Problemy teorii i interpretacji, Wrocław 1974.
Janion M., Do Europy tak, ale razem z naszymi umarłymi, Warszawa 2000.
Kasperski E., Liryka Norwida (Polimorfizm, polifonia, policentryzm w poezji poety), w: Norwid z perspektywy XXI wieku pod red. J. Rohozińskiego, Pułtusk 2003.
Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1991.
Kopczyński K., Od romantyzmu ku erze nowych mediów, Kraków 2003.
Kowalczykowa A., Romantyczni szaleńcy, Warszawa 1997.
Krasiński Z., Dzieła zebrane, red. M. Strzyżewski, t. 1-8, Toruń 2017 (Wiersze, Trzy myśli Ligenzy).
Krysowski O., Tradycja bizantyjska w twórczości Mickiewicza, Warszawa 2009.
Malczewski A., Maria, oprac. H. Krukowska, Białystok 1995.
Mickiewicz A., Mickiewicz Adam, Dzieła. Wydanie rocznicowe 1798-1998, t. 1-17, Warszawa 1993-2005 (wiersze, Dziady).
Norwid C., Pisma wszystkie, oprac. J. W. Gomulicki, t. 1-11, Warszawa 1971-1976 (Trylogia włoska).
Norwid C., Vade-mecum, oprac. J. Fert, Wrocław 1990.
Pattaro G., Pojmowanie czasu w chrześcijaństwie, w: Czas w kulturze, wybrał i oprac. A. Zajączkowski, Warszawa 1988.
Piasecka M., Mistrzowie snu. Mickiewicz-Słowacki-Krasiński, Wrocław 1992.
Piwińska M., Juliusz Słowacki od duchów, Warszawa 1992.
Piwińska M., Miłość romantyczna, Kraków 1984.
Postacie i motywy faustyczne w literaturze polskiej pod red. H. Krukowskiej i J. Ławskiego, t. 1-2, Białystok 1999-2001.
Roguski P., Kuszenie Polaków, Warszawa 1993.
Ruszczyc M., Kobiety fatalne, Warszawa 1999.
Rzewuski H., Pamiątki Soplicy, oprac. Z. Szweykowski, Wrocław 2004.
Seweryn D., „...jak tam zaszedłeś”. Mickiewicz w szkole klasycznej, Lublin 1997.
Sinko T., Mickiewicz i antyk, Wrocław-Kraków 1957.
Sinko Z., Z zagadnień gotycyzmu europejskiego i jego polskiej recepcji, „Pamiętnik Literacki” 1972 z. 3.
Słowacki J., Dzieła pod red. J. Krzyżanowskiego, t. 1-14, Wrocław 1952 (Lambro, W Szwajcarii, Anhelli, Genezis z Ducha, Król-Duch, tzw. liryki genezyjskie)
Słowacki J., Krąg pism mistycznych pod red. A. Kowalczykowej, Wrocław 1997.
Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Wrocław 1995.
Słownik terminów literackich pod red. J. Sławińskiego, Wrocław 1989.
Stefanowska Z., Norwid – pisarz wieku kupieckiego i przemysłowego, w: Literatura, komparatystyka, folklor. Księga poświęcona J. Krzyżanowskiemu, Warszawa 1968.
Stworzenie a ewolucja. Trzy ujęcia z perspektywy chrześcijańskiej, red. J. P. Moreland, J. M. Reynolds, Katowice 2008 (Wprowadzenie).
Szaginian M., Goethe, Warszawa 1952.
Tomkowski J., Juliusz Słowacki i tradycje mistyki europejskiej, Warszawa 1984.
Witkowska A., Towiańczycy, Warszawa 1989.
Zgorzelski Cz., O sztuce poetyckiej Mickiewicza, Warszawa 1976.
Zygmunt Krasiński w świetle i cieniu myśli romantycznej, red. M. Strzyżewski, Toruń 2014.
Żmichowska N., Poganka, Kraków 2002.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: