Komparatystyka 3001-13A2KOM
Zajęcia zapoznają studenta z przedmiotem oraz teorią badań komparatystycznych. Ukazują swoistość metodologii komparatystycznej na tle innych metodologii humanistyki naukowej. Uczą, jak się nią posługiwać w badaniu zjawisk literackich i kulturowych, na przykład w badaniu relacji literatury polskiej i innych literatur narodowych, tekstu literackiego i różnych tekstów kultury, dyskursów, form sztuki czy mediów. W tym celu wprowadzają na poziomie propedeutycznym analizę i interpretację porównawczą. „Komparatystyka” przysposabia do szerokiego, interliterackiego i interkulturowego postrzegania zjawisk humanistycznych, zarówno w ujęciu synchronicznym, jak i diachronicznym. Zadania te realizuje w odniesieniu do najbardziej reprezentatywnych zagadnień z zakresu następujących bloków problemowych:
- teoria i metodologia komparatystyki,
- komparatystyka literacka (w tym komparatystyka wewnętrzna),
- komparatystyka kulturowa,
- komparatystyka dyskursów,
- komparatystyka interartystyczna,
- komparatystyka intermedialna,
- komparatystyka postkolonialna,
- translatologia.
Na zajęciach podejmowane są także (w zależności od zainteresowań studentów i kompetencji naukowych prowadzącego) wybrane zagadnienia z zakresu poetyki komparatystycznej, historii komparatystyki czy badań genderowych.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
W toku zajęć student przyswaja terminologię z zakresu komparatystyki i potrafi się nią posługiwać. Zyskuje umiejętność myślenia w kategoriach komparatystycznych. Uczy się rozróżniać metodologię komparatystyczną od metodologii właściwych innym dziedzinom humanistyki naukowej. Nabywa umiejętności postrzegania, rozumienia i objaśniania zjawisk literatury oraz kultury w kategoriach ich wzajemnych relacji i oddziaływań. Potrafi rozpoznać problematykę komparatystyczną i sformułować ją we własnym dyskursie naukowym. Uzyskaną wiedzę i nabyte umiejętności wykorzystuje w samodzielnym obcowaniu z różnymi formami literatury, sztuki oraz kultury. Poddaje teksty literackie oraz teksty kultury analizie i interpretacji porównawczej w zakresie propedeutycznym.
Kryteria oceniania
Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest systematyczna obecność i pozytywna ocena z pracy semestralnej. Najważniejszym kryterium oceny jest stopień przygotowania do zajęć potwierdzony aktywnym uczestnictwem w dyskusji nad tekstami teoretycznymi oraz w porównawczej i kontekstowej analizie i interpretacji tekstów.
Literatura
1. Bilczewski T., Komparatystyka: egzystencja i interpretacja, w tegoż: Komparatystyka i interpretacja: nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii, Kraków 2010, s. 13-75.
2. Brzostowska-Tereszkiewicz T., Komparatystyka literacka wobec translatologii. Przegląd stanowisk badawczych, „Przestrzenie Teorii” 2004 nr 3/4.
3. Dąbrowski M., Swój/ Obcy/Inny. Z problemów interferencji i komunikacji międzykulturowej, Izabelin 2001 (rozdział I i II).
4. Dziadek A., Relacja obraz-tekst. Próba charakterystyki typologicznej, w: Dwudziestowieczna ikonosfera w literaturach europejskich, red. B. Tokarz, Katowice 2002.
5. Foucault M., Porządek dyskursu, Gdańsk 2002.
6. Kasperski E., O teorii komparatystyki, w: Literatura. Teoria. Metodologia, red. D. Ulicka, Warszawa 1998.
7. Markiewicz H., Zakres i podział literaturoznawstwa porównawczego, w: tegoż, Zbliżenia dawne i nowe. Rozprawy i szkice z wiedzy o literaturze, Warszawa 1976.
8. Said E., Orientalizm, przeł. W. Kalinowski, Warszawa 1991 (Wstęp, rozdział I).
9. Skwara M., Stara i nowa komparatystyka literacka, w: Komparatystyka dla humanistów. Podręcznik akademicki, red. M. Dąbrowski, Warszawa 2011.
10. Sławiński J., Wypowiedź literacka a wypowiedź filozoficzna: trzy kwestie i jedna ponadto, w: tegoż, Prace wybrane, t. IV, Próby teoretycznoliterackie, Kraków 2000.
11. Szczęsna E., Komparatystyka mediów, w: Komparatystyka dla humanistów. Podręcznik akademicki, red. M. Dąbrowski, Warszawa 2011.
12. Wasilewska-Chmura M., Medium i intermedialność – definicje, klasyfikacje, perspektywy, w: tejże, Przestrzeń intermedialna literatury i muzyki, Kraków 2011.
13. Ziemba K., Projekt komparatystyki wewnętrznej, „Teksty Drugie” 2005, nr 1-2.
Tytuły i adresy bibliograficzne proponowanych tekstów literackich zostaną podane na zajęciach.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: