Nauki pomocnicze historii XIX w. 2900-LZ-NPH19

1. Zajęcia wprowadzające

Omówienie planu zajęć, metod pracy, kryteriów oceniania i warunków zaliczenia ćwiczeń. Możliwość zgłaszania dodatkowych tematów zgodnych z zainteresowaniami studentów. Wprowadzenie do przedmiotu, zapoznanie z podstawową literaturą (podręczniki, pomoce naukowe).

2. Historia ukryta w banknotach

Źródła: Banknoty wprowadzone do obiegu w latach 1794-1866 zamieszczone na stronie: http://banknotypolskie.pl/banknoty/

Literatura: J. A. Szwagrzyk, Pieniądz na ziemiach polskich X-XX w., Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1990, s. 249-267

3. Fotografia jako źródło

Źródła: Fotografie dostarczone przez uczestników zajęć i prowadzącą

Literatura: P. Burke, Naoczność. Materiały wizualne jako świadectwo historyczne, Kraków 2012, s. 28-52, 140-149; W. Mossakowska, Początki fotografii w Warszawie (1839-1863), t. 1, Warszawa 1994, s. 189-203

4. XIX-wieczna karta pocztowa i jej wartość źródłowa

Źródła: Wybrane karty pocztowe ze zbioru: P. Banaś, Orbis pictus. Świat dawnej karty pocztowej, Wrocław 2005
Literatura: P. Banaś, Orbis pictus. Świat dawnej karty pocztowej, Wrocław 2005, s. 9-31

5. XIX-wieczne malarstwo jako źródło

Źródło: Obraz Jana Matejki: Konstytucja 3 Maja

Literatura: P. Burke, Naoczność. Materiały wizualne jako świadectwo historyczne, Kraków 2012, s. 101-124 oraz tekst do podziału (praca w grupach): J. Krawczyk, Matejko i historia, Warszawa 1990, s. 166-215

6. Memuarystyka jako źródło

Źródła: J. Żółtowska z Puttkamerów Źółtowska, Inne czasy, inni ludzie, Londyn 1959, s. 5-19, 55-66; Ch. Greville, Dziennik z czasów panowania króla Jerzego IV, króla Wilhelma IV i królowej Wiktorii, oprac. M. Ronikier, Warszawa 1974, s. 157-158

Literatura: Z. Wojtkowiak, O klasyfikacji i interpretacji pamiętników, „Studia Źródłoznawcze” 25 (1980), s. 163-177; S. Kieniewicz, Materiały pamiętnikarskie w moim warsztacie badawczym, „Pamiętnikarstwo polskie” t. 2/1 (1972), s. 29-33

7.-8. O użyteczności literatury pięknej dla historyka

Źródła: W. Reymont, Ziemia obiecana (fragmenty) oraz utwory literackie wybrane przez studentów

Literatura: A. Kożuchowski, „Zmyślenia i prawda", czyli dzieło literackie jako źródło historyczne, „Pamiętnik Literacki” 96/1 (2005),
s. 153-168; R. Czepulis-Rastenis, Znaczenie prozy obyczajowej XIX wieku dla badań ówczesnej świadomości i stosunków społecznych, w: Dzieło literackie jako źródło historyczne, red. Z. Stefanowska, J. Sławiński, Warszawa 1978, s. 261-281

9.-10. Problem rozbieżności narracji prasowych

Źródła (do podziału – praca w grupach): Dostarczone przez prowadzącą kserokopie i tłumaczenia artykułów prasowych z następujących tytułów: „Dziennik Poznański”, „Czas”, „Kaliszanin”, „Der Israelit”, „Russkij mir”, „Warszawskij dniewnik”

Literatura (do podziału – praca w grupach): Z. Kmiecik, Prasa polska w Królestwie Polskim i Imperium Rosyjskim w latach (1865-1904), w: Prasa polska w latach 1864-1918, red. J. Łojek, Warszawa 1976, s. 11-57; L. McReynolds, The News under Russia’s Old Regime. The development of a mass-circulation press, Princeton 1991; W. Spaleniak, Encyklopedyczny zarys dziejów prasy wielkopolskiej (1794-1939), w: Z dziejów prasy
wielkopolskiej XIX-XX wieku, red. M. Kosman, t. 3, s. 14-35; H. Tumolska, „Kaliszanin” jako źródło do badań nad życiem polskiej prowincji w latach 1870-1873, w: Z dziejów prasy wielkopolskiej XIX-XX wieku, red. M. Kosman, t. 4, s. 11-29

11. Reklama prasowa jako źródło

Źródła: Kserokopie dostarczone przez prowadzącą

Literatura: A. Janiak-Jasińska, Aby wpadło w oko... O reklamie handlowej w Królestwie Polskim w początkach XX wieku na podstawie ogłoszeń prasowych, Warszawa 1998, s. 5-11,19-25, 32-37, 48-71 (dostępne online – zob. katalog BUW)

12. Zmierzyć i policzyć. O miarach w XIX wieku

Źródła: Kserokopie dokumentów z AGAD ze zbioru KRSW dostarczone przez prowadzącą

Literatura: W. Kula, Miary i ludzie, Warszawa 2004, s. 6-13, 414-439 lub inne wydanie (Część pierwsza: I. „Znaczeniowy i funkcjonalny charakter dawnych miar”; Część czwarta: XXIV. „Dla wszystkich ludów, po wsze czasy!”)

13. Metryki oraz akta notarialne jako źródło do badań genealogicznych

Źródła: Kserokopie akt metrykalnych i notarialnych dostarczone przez prowadzącą i studentów

Literatura: S. Kozak, Akta notarialne jako źródło historyczne: metodologia i kierunki badań, postulaty badawcze, „Studia Źródłoznawcze” t. 46 (2009), s. 141-152

14. W świecie dźwięków. Problem muzyki jako źródła historycznego

Źródła: Kompozycje Ludwiga van Beethovena, Giuseppe Verdiego, Richarda Wagnera oraz inne – wybrane przez studentów

Opracowania (do wyboru): D. Grinberg, Najstarsze środkowoeuropejskie nagrania dźwiękowe z perspektywy zainteresowań historyka, „Białostockie Teki Historyczne” 5 (2007), s. 231-236; J. Kozera, Muzyka w nauczaniu historii, w: Współczesna dydaktyka historii. Zarys encyklopedyczny dla nauczycieli i studentów, red. J. Maternicki, Warszawa 2004; T. Lerski, Syrena Record. Pierwsza polska wytwórnia fonograficzna.
1904–1939, Nowy Jork–Warszawa [2004], s. 29-36, 78-93; J. Osterhammel, Historia XIX wieku. Przeobrażenie świata, Poznań 2013, s. 21-24
1904–1939, Nowy Jork–Warszawa [2004], s. 29-36, 78-93;