Historia seksualności i płci kulturowej - wybrane zagadnienia (Polska 1939 - 1999) 2900-L-TRPŻS
Zajęcia mają na celu wprowadzenie studentów i studentek w problematykę użycia kategorii płci kulturowej w badaniach historycznych oraz badań nad historią seksualności w oparciu o studia przypadków wybrane z terenu Polski w okresie 1939 — 1999. Zaplanowane spotkania, poruszające wybrane zagadnienia w różnych kontekstach historycznych w obrębie historii XX wieku — w okresie II wojny światowej, w różnych dekadach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, w okresie transformacji ustrojowej — oferują możliwość interkontekstualnego dialogu w obszarze korespondujących ze sobą zagadnień tematycznych.
W ramach zajęć poruszona zostanie problematyka nowych nurtów badawczych w historii gender – studiów nad mężczyznami i męskością oraz studiów nad „dziewczyństwem” (girlhood studies), a także wybrane zagadnienia z zakresu historii seksualności, w tym temat produkcji wiedzy na temat płci i seksualności (rozwój seksuologii i dyskursu eksperckiego na temat seksualności oraz edukacja seksualna i działania społeczne z zakresu profilaktyki chorób wenerycznych), koncepcja „rewolucji seksualnej”, problematyka historycznych badań nad pracą seksualną oraz przemocą seksualną i społeczną tabuizacją wymienionych zjawisk, a także zagadnienie badania historii osób nieheteronormatywnych.
Szczególną uwaga podczas zajęć poświęcona zostanie kwestiom źródłoznawczym. Przedmiotem analizy będą różne rodzaje źródeł, przydatnych do badania historii seksualności, między innymi, prasą, egodokumentami, wywiadami historii mówionej, źródłami policyjnymi, publikacjami medycznymi i eksperckimi, źródłami ikonograficznymi i audiowizualnymi (filmy fabularne i dokumentalne). Studenci i studentki będą mieli szansę dowiedzieć się, na jakie pytania badawcze można odpowiadać z użyciem tych źródeł, jakie problemy wiążą się z ich wykorzystaniem, w jaki sposób prowadzić na ich podstawie wywód czy też jak uzupełniać je innym materiałem. Wnioski powstałe w trakcie naszej pracy mogą okazać się przydatne oraz inspirujące dla studentów i studentek w trakcie badań podobnych źródeł z tego okresu, a także stać się przyczynkiem do refleksji nad genealogią współczesnych dyskursów dotyczących płci oraz seksualności w Polsce.
1. Wstępny plan spotkań:
2. Zajęcia organizacyjne.
3. Kategoria „męskości” w pamiętnikach byłych polskich robotników przymusowych.
4. „Męskość” i „niemęskość” w okresie transformacji.
5. Inteligenckie „dziewczyństwo” czasu wojny.
6. „Dziewczyństwo” w okresie rewolucji seksualnej.
7. Praca seksualna podczas drugiej wojny światowej.
8. Nagość i seksualność jako towar i narzędzie sprzedaży w latach 70. – 90.
9. Scientia sexualis.
10. Homoseksualność w obozach koncentracyjnych.
11. Samoorganizacja i stowarzyszanie się osób nieheteronormatywnych w okresie transformacji.
12. Edukacja seksualna – przed i po epidemii HIV/AIDS.
13. Podsumowanie zajęć.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu zajęć studentka/student:
– rozumie specyfikę użycia kategorii płci kulturowej w badaniach historycznych oraz badań nad historią seksualności;
– zna wybrane metody badania źródeł z użyciem kategorii płci kulturowej oraz dotyczących problematyki seksualności, ich możliwości i ograniczenia; potrafi formułować pytania badawcze we wskazanym zakresie;
– zna i rozumie wprowadzaną na zajęciach terminologię taką jak: płeć kulturowa, wiktymizacja, wtórna wiktymizacja, norma seksualna, intersekcjonalność, biopolityka;
– potrafi analizować i wykorzystywać do interpretacji źródeł opracowania dotyczące historii społecznej i kulturowej Polski w wieku dwudziestym;
– jest gotów podejmować próby krytycznego wykorzystywania wiedzy i kategorii dotyczących kultury i społeczeństwa do refleksji nad genealogią współczesnych wzorców kulturowych i struktur społecznych.
Kryteria oceniania
Warunkiem zaliczenia zajęć jest:
– odpowiednia frekwencja – dopuszczalne są trzy nieobecności (w tym dwie bez konieczności zaliczania zajęć), wyższa liczba nieobecności (z wyjątkiem sytuacji wyjątkowych) uniemożliwia uzyskanie zaliczenia zajęć;
– aktywny i konstruktywny udział w dyskusjach i pracy podczas zajęć, potwierdzający przygotowanie do zajęć (dla osób chętnych możliwość podjęcia się dodatkowego zadania, np. reaction paper – krótkiej pisemnej refleksji na temat omawianych lektur – lub notatki podsumowującej zajęcia).
Prowadzące zastrzegają sobie możliwość dodatkowego sprawdzenia, czy osoby, których aktywność na zajęciach była niewystarczająca, znają treść lektur. W takim wypadku zaliczenie będzie miało formę ustną i odbędzie się podczas spotkania indywidualnego.
Literatura
Literatura została wymieniona w zakładce „Zakres tematów”.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: