Kult świętych na peryferiach łacińskiego chrześcijaństwa (X-XIII wiek) 2900-L-KSPC
Zajęcia mają na celu zapoznanie z najważniejszymi zagadnieniami związanymi z rozwojem kultu świętych na terytorium tzw. Młodszej Europy (Europa Środkowo-Wschodnia oraz Skandynawia) zachodzącymi tam przemianami. Służą przede wszystkim pokazaniu wielu aspektów tytułowego zjawiska na peryferiach łacińskiego chrześcijaństwa w różnych kontekstach, jak np. chrystianizacji, legitymizacji władzy czy konstruowania tożsamości. Narzędziem do ukazania wielowymiarowości kultu świętych na terenach przyjętych w X/XI wieku do wspólnoty państw chrześcijańskich, będą wybrane sylwetki miejscowych świętych przedstawione przede wszystkim w powstałej lokalnie hagiografii. Przedmiotem zajęć są również metody badań nad tym złożonym zjawiskiem, w tym omówienie
najważniejszych kierunków w badaniu hagiografii, ukazanie różnorodnych źródeł do badania kultu świętych oraz przedstawienie wybranych narzędzi badawczych i baz danych przydatnych w pracy nad tym zagadnieniem (m.in. serie wydawnicze oraz bazy online).
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student zna i potrafi omówić proces rozwoju zjawiska kultu świętych na terenach Europy Środkowo-Wschodniej oraz Skandynawii. Potrafi wyróżnić oraz omówić najważniejsze cechy oraz znaczenie poszczególnych świętych na różnych płaszczyznach życia społecznego w średniowieczu, ponadto zna i potrafi posługiwać się najważniejszymi edycjami źródłowymi. Po zakończonym kursie student rozumie znaczenie zjawiska kultu świętych w chrystianizacji państw, które zostały włączone do wspólnoty państw chrześcijańskich około roku tysięcznego.
Kryteria oceniania
Bieżąca weryfikacja znajomości zadanych lektur oraz ocena aktywności studenta podczas zajęć. Od uczestników zajęć oczekuję wnoszenie merytorycznego wkładu w dyskusję (uczestnik powinien m.in. potrafić zidentyfikować postaci występujące w tekstach, wyjaśnić realia źródeł) w oparciu o zadaną literaturę, z poszanowaniem pozostałych członków grupy.
Nie przewiduję kolokwium końcowego (ani w formie ustnej, ani pisemnej), za wyjątkiem indywidualnych przypadków, przy których zastrzegam sobie prawo do przeprowadzenia kolokwium ustnego z całego materiału (dotyczy to przede wszystkim sytuacji, kiedy miałbym wątpliwości, czy dany student zasługuje na zaliczenie).
Warunkiem niezbędnym do zaliczenia kursu jest obecność na zajęciach. Dopuszczam trzy nieobecności, przy czym drugą i trzecią należy zaliczyć indywidualnie na dyżurze. Wyjątkiem od tej reguły jest nieobecność na zajęciach z powodu udokumentowanej działalności naukowej (np. aktywny udział w konferencji).
Literatura
Berend N. (red.), Christianization and the Rise of Christian Monarchy. Scandinavia, Central Europe and Rus’ c. 900–1200, Cambridge 2007.
Bergsagel J., Hiley D., Riis T. (red.), Of Chronicles and Kings – National Saints and the Emergence of Nation States in the High Middle Ages, Museum Tusculanum Press 2015.
Brown P., The Cult of the Saints – its rise and function in Latin Christianity, The University of Chicago Press 2015.
DuBois T. A. (red.), Sancticity in the North, Saints, Lives and Cults in medieval Scandinavia, Toronto-Buffalo-London 2008.
Garipzanow I. H. (red.), Historical Narratives and Christian Identity on a European Periphery – Early History Writing in Northern, East-Central, and Eastern Europe (c.1070-1200), Turnhout 2011.
Klaniczay G., Holy Rulers and Blessed Princesses, Dynastic Cults in edieval Central Europe, tłum. Pálmai E., Cambridge 2002.
Kłoczowski J., Młodsza Europa. Europa Środkowo-Wschodnia w kręgu cywilizacji chrześcijańskiej średniowiecza, Warszawa 1998.
Kuźmiuk-Ciekanowska A., Święty i historia, Dynastia Przemyślidów i jej bohaterowie w dziele mnicha Krystiana, Kraków 2007.
Michałowski R., Pac G. (red.), Oryginalność czy wtórność? Studia poświęcone polskiej kulturze politycznej i religijnej (X-XIII wiek), Warszawa 2020.
Mortensen L. B. (red.), The Making of Christian Myths in the Periphery of Latin Christendom (C. 1000-1300), Copenhagen 2006.
Pauk M. R., Święci patroni a średniowieczne wspólnoty polityczne w Europie Środkowej, [w:] Sacrum. Obraz i funkcja w społeczeństwie średniowiecznym, Pieniądz-Skrzypczak A., Pysiak J.(red.), Warszawa 2005, s. 237-260.
Stock B., Implications of Literacy. Written Language and Models of Interpretation in the Eleventh and Twelfth Centuries, New Jersey 1983.
Vauchez A., Sainthood in the later Middle Ages, tłum. na j. ang. Jean Birrell, Cambridge University Press 1997.
Przede wszystkim obowiązuje lektura literatury dla poszczególnych zajęć. W wypadku lektury tekstów źródłowych oczekuję od uczestników zajęć podstawowej wiedzy na temat źródła i jego autora. Pomocą służyć tu może literatura przedmiotu, w tym wstęp do wydania źródła.
W cyklu 2024Z:
Słowniki łacińskie: A. Jougan, Słownik kościelny łacińsko-polski (liczne wydania). Berend N. (red.), Christianization and the Rise of Christian Monarchy. Scandinavia, Central Europe and Rus’ c. 900–1200, Cambridge 2007. Przede wszystkim obowiązuje lektura literatury dla poszczególnych zajęć. W wypadku lektury tekstów źródłowych oczekuję od uczestników zajęć podstawowej wiedzy na temat źródła i jego autora. Pomocą służyć tu może literatura przedmiotu, w tym wstęp do wydania bądź edycji. W miarę możliwości będziemy czytać na zajęciach dostępne tłumaczenia źródeł na język polski |
Uwagi
W cyklu 2024Z:
mgr Kacper Bylinka |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: