Goci, Sarmaci i nie tylko. Europa Wschodnia w okresie rzymskim. 2800-DMGOS
Celem wykładu jest zaznajomienie studentów z problematyką
archeologii okresu rzymskiego we wschodniej Europie.
Procesy etnokulturowe, które miały miejsce w tym czasie na
terenach Europy Wschodniej, są kluczowe nie tylko dla tego
regionu i jego późniejszej historii, ale również dla całego
Barbaricum. Ich znajomość i zrozumienie są niezwykle istotne,
a w niektórych aspektach – wręcz fundamentalne dla badaczy
zajmujących się archeologią Barbaricum okresu rzymskiego.
Podczas zajęć studenci zapoznają się z historią badań w
omawianym regionie orazkulturami i grupami
archeologicznymi, z naciskiem na najważniejsze stanowiska
oraz główne elementy kultury materialnej. Na podstawie
różnych kategorii znalezisk zilustrowane zostaną kontakty
ponadregionalne lokalnej ludności barbarzyńskiej. Zrozumienie
tych procesów ułatwi wspólna analiza fragmentów źródeł
pisanych dotyczących tego regionu.
Podczas zajęć przedstawione zostaną również efekty
lawinowego wzrostu liczby nowych znalezisk we Wschodnim
Barbaricum w ostatnich latach, w tym przede wszystkim
rzymskich importów. W ramach kursu wspólnie poszukamy
odpowiedzi na takie pytania jak:
- Czy możemy mówić o wczesnych Słowianach już w II wieku
n.e.?
- Co przemilczał bizantyński historyk Jordanes?
- Wrogowie czy sojusznicy: jaki charakter miały relacje gocko-
sarmackie?
- Kim był tajemniczy lud Boranów?
- Gdzie znajdowało się Oium i czy istniało Królestwo
Hermanaryka? Co mówią źródła archeologiczne?
- Czy Krym był bramą do wschodniego Barbaricum?
Dyskusje na te i inne tematy od lat toczą się w literaturze
wschodnioeuropejskiej, w dużej mierze pisanej cyrylicą i
często niedostępnej dla polskich badaczy. Zajęcia mają na
celu przybliżenie studentom tych zagadnień w języku polskim
dzięki prezentacji przeglądu najnowszych badań nad okresem
rzymskim we wschodnim Barbaricum.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W04: ma uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie
wiedzę obejmującą kluczowe zagadnienia archeologii okresu
rzymskiego we wschodnim Barbaricum, obejmującą
terminologię, teorie i metodologię
K_W06: ma szczegółową, specjalistyczną wiedzę o wybranych
społecznościach pradziejowych, starożytnych i
średniowiecznych, obejmującą terminologię, teorie i
metodologię z zakresu archeologii okresu rzymskiego we
wschodnim Barbaricum
K_W11: ma szczegółową wiedzę o najważniejszych
osiągnięciach i głównych kierunkach rozwoju archeologii
okresu rzymskiego we wschodnim Barbaricum
K_W12: zna i rozumie zaawansowane metody analizy oraz
interpretacji problemów badawczych z zakresu archeologii
okresu rzymskiego we wschodnim Barbaricum, właściwe dla
wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych
K_U01: potrafi wyszukiwać, analizować, selekcjonować i
wykorzystywać informacje o źródłach archeologicznych i ich
kontekście z wykorzystaniem literatury i mediów
elektronicznych, oraz poddawać je krytyce i twórczej
interpretacji
K_U07: potrafi wykrywać złożone zależności między
artefaktami i ekofaktami a dawnymi procesami kulturowymi
K_K01: jest gotów do wykorzystywania posiadanej przez
siebie wiedzy i umiejętności oraz jest świadomy konieczności
konfrontowania jej z opiniami ekspertów
K_K02: jest gotów do uznania istotnego znaczenia artefaktów,
ekofaktów i źródeł pisanych jako elementów dziedzictwa
kulturowego ludzkości
K_K03: jest gotów do oceny niepowtarzalnej wartości źródeł
archeologicznych i ich roli w odtwarzaniu przeszłości człowieka
K_K04: jest gotów do krytycznej oceny interpretacji źródeł
archeologicznych i historycznych i ma świadomość
wieloaspektowości interpretacji
K_K05: jest gotów do wykorzystania posiadanej przez siebie
wiedzy na temat kompleksowej natury kultury i ma
świadomość potrzeby analizy rozmaitych kategorii źródeł dla
odtworzenia przeszłości człowieka
Kryteria oceniania
Egzamin końcowy na ocenę
Literatura
Kokowski A. The Goths in ca. 311 AD [w:] A. Kaliff, L.
Munkhammar (eds.) Wulfila 311–2011: International
Symposium, Uppsala University June 15–18, 2011, pp. 71–95.
Kokowski A. Vorschlag zu relativen Chronologie der
südöstlichen Kulturen des „Gotenkreises” (Die
Forschungsergebnisse zur Masłomęcz-Gruppe in Polen)’. Die
Sîntana de Mureş-Černjachov-Kultur: Akten des
Internationalen Kolloquiums in Caputh vom 20. Bis 24.
Oktober 1995. Ed. by G. Fuchs-Gomolka. (Kolloquien zur Vor-
und Frühgeschichte 2.) Bonn, 1999, p. 179–209.
Magomedow B. Chernyahovskaya kul'tura. Problema ehtnosa.
Lublin, 2001. 290 s.
Oblomskij A.M. Dneprovskoe lesostepnoe Levoberezh'e v
pozdnerimskoe i gunnskoe vremya. Moskva, 2002. 255 s.
Shchukin M.B. Gotskij put': goty, Rim i chernyahovskaya
kul'tura. Sankt-Peterburg, 2005. 592 s.
Rzeszotarska-Nowakiewicz, A. (ed.) Past Societies, t. IV,
Warszawa 2016 (wybrane rozdziały).
Mordvintseva V. The Sarmatians in the Northern Black Sea
region (on the basis of archaeological material). In: V.
Kozlovskaya (ed.) The Northern Black Sea In Antiquity:
Networks, Connectivity, And Cultural Interactions. (Cambridge
2017), 233-282.
Bazhan I.A., Gey O.A. Khronologiya Vostochnoy Yevropy
epokhi gotskikh pokhodov. Moksva 1997.
Kozak D. Venedy. Kyiv, 2008.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: