Użytkownicy i użytkowanie informacji 2700-L-API-D3UIUI
Wykład:
1) Zachowania informacyjne – pojęcie, charakterystyka, uwarunkowania, typologia. Szukanie, wyszukiwanie, pozyskiwanie informacji jako jedna z odmian zachowań informacyjnych.
2) Wybrane modele i koncepcje zachowań informacyjnych. Bariery informacyjne.
3) Zniekształcanie informacji, manipulowanie informacją, dezinformacja.
4) User Experience (UX) - podstawy.
Ćwiczenia:
1) Charakterystyka/próba identyfikacji użytkownika informacji w kontekście generacyjnym (zachowania informacyjne wyodrębnionych przez socjologów pokoleń, od Baby Boomers po pokolenie Alfa)
2) Użytkownik informacji w Internecie jako (nie)świadomy dostarczyciel informacji – pliki cookie i cookiless, fingerprint i user agent; podstawowe i aktualne regulacje prawne dotyczące przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu informacji pozyskiwanych o użytkownikach informacji
3) Narzędzia i metody współczesnej wojny informacyjnej (na podstawie rosyjskiej dezinformacji przed inwazją na Ukrainę)
4) FOMO jako zjawisko rosnące (skala FOMO w Polsce, FOMO a przeciążenie informacją, FOMO a umiejętność korzystania z nowych mediów, i in.)
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Absolwent zna i rozumie:
- teorie, modele, metody badawcze i terminologię z zakresu bibliologii i informatologii oraz dyscyplin pokrewnych, stosowane w badaniach użytkowników informacji i procesów korzystania z informacji (K_W01, K_W02, K_W03, K_W07).
Absolwent potrafi:
- korzystać z wiedzy teoretycznej, stosować odpowiednie modele w badaniach użytkowników i procesów użytkowania informacji (K_U01),
- kategoryzować użytkowników, identyfikować ich potrzeby i zachowania informacyjne (K_U03),
- dokonywać syntez dotyczących zmian w zachowaniach użytkowników w kontekście upowszechnienia technologii cyfrowych i dostępu do informacji (K_U03),
- przygotowywać wystąpienia ustne o charakterze naukowym, dotyczące problematyki użytkowników informacji (K_U06),
- samodzielnie zdobywać wiedzę i umiejętności niezbędne w badaniu użytkowników oraz obsłudze ich potrzeb informacyjnych (K_U09).
Absolwent jest gotów do:
- oceny stanu własnej wiedzy niezbędnej do badania zachowań użytkowników informacji w różnych kontekstach (K_K01),
- przestrzegania zasad etycznych w pracy z użytkownikami informacji (K_K03).
Wiedza:
Student zna:
dorobek nauki w zakresie szeroko rozumianych zachowań informacyjnych;
zna i rozumie najważniejsze sposoby poznania i interpretacji zachowań informacyjnych użytkowników (uczestników społecznego środowiska informacyjnego); wybrane aktualne dylematy, kierunki i trendy w badaniach zachowań informacyjnych.
Umiejętności
Student:
posługuje się podstawowymi koncepcjami teoretycznymi i pojęciami funkcjonującymi w obszarze zachowań informacyjnych;
rozpoznaje różne rodzaje zachowań i potrzeb informacyjnych człowieka, potrafi je zinterpretować, stosując typowe podejścia i metody diagnostyczne.
Kompetencje społeczne
Student:
podejmuje próby rozwiązania napotykanych problemów profesjonalnych w zakresie zachowań informacyjnych, odwołując się do dorobku nauki, najlepszych praktyk profesjonalnych oraz zasad postępowania przyjętych w profesjach informacyjnych;
jest świadom konieczności permanentnego rozwijania swojej wiedzy i umiejętności w odpowiedzi na nowe osiągnięcia nauki, zmiany zachodzące w środowisku informacyjnym oraz zmiany zachowań informacyjnych człowieka.
Kryteria oceniania
Wykład - obecność (możliwa jedna nieusprawiedliwiona nieobecność) oraz praca pisemna oceniana jak egzamin. Warunkiem złożenia pracy jest zaliczenie ćwiczeń.
Ćwiczenia - obecność (możliwa jedna nieusprawiedliwiona nieobecność) oraz krótki, krytyczny esej na tak skonstruowany temat, by można było nawiązać do większości problemów i zagadnień poruszanych w trakcie zajęć.
Literatura
Wykład:
1) Cisek, Sabina (2009). Metodologia badań użytkowników informacji w XXI wieku w świetle anglojęzycznej literatury przedmiotu. PTINT Praktyka i Teoria Informacji Naukowej, nr 4, s. 3-11. http://www.slideshare.net/sabinacisek/metodologia-badan-uzytkownikow-inf-21-wiek (preprint)
2) Cisek, Sabina (2017). Zachowania informacyjne – wybrane aspekty. Biuletyn EBIB, nr 173. http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/view/536
3) Krakowska, Monika (2016). Zachowania informacyjne człowieka. W: Babik, Wiesław red. Nauka o informacji. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 429-455.
4) Mierzecka-Szczepańska, Anna (2013). Badania zachowań informacyjnych. Warszawa: Wydaw. SBP
5) Nunnaly, B., Farkas, D. (2018). Badanie UX. Praktyczne techniki projektowania bezkonkurencyjnych produktów. Gliwice: Helion
http://bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=800&dirids=1
6) Pulikowski, Arkadiusz (2018). Modelowanie procesu wyszukiwania informacji naukowej: strategie i interakcje. Katowice: Wydaw. UŚ
7) Świgoń, Marzena (2016). Bariery informacyjne. W: Babik, Wiesław red. Nauka o informacji. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 457-467.
Ćwiczenia:
Wybrane artykuły naukowe oraz raporty z badań na temat realizowanych podczas ćwiczeń tematów, np.:
1.Feliksiak, Michał (2022). Korzystanie z Internetu w Polsce w 2022. Komunikat z Badań CBOS [Online], nr 77, s. 1-17.
2. Gruchoła, Małgorzata (2016). Pokolenie Alpha - nowy wymiar tożsamości? Rozprawy Społeczne, t.10, nr 3, s. 5-13.
3. Jupowicz-Ginalska, Anna, Kisilowska-Szurmińska, Małgorzata, i in. (2022). FOMO 2022. Polacy a lęk przed odłączeniem. Raport z badań; online: https://fomo.wdib.uw.edu.pl/do-pobrania/.
4. Janusz-Lorkowska, Monika (2019). iGen jako użytkownik informacji w kontekście kategorii generacji – próba ujęcia na podstawie książki Jean M. Twenge iGen (Sopot: Wydawnictwo Smak Słowa, 2019, ss. 376). Toruńskie Studia Bibliologiczne [Online], t. 12, nr 2 (23), s. 139–158.
5. Lange, Rafał, Ładna, Agnieszka, Wrońska, Agnieszka, i in. (2021). Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów. NASK – Państwowy Instytut Badawczy, online: https://www.nask.pl/pl/raporty/raporty/4295,RAPORT-Z-BADAN-NASTOLATKI-30-2021.html.
6. Miotk, Anna (2023). Popularność ChatGPT wśród polskich internautów. Raport PBI (Polskie Badania Internetu); online: https://pbi.org.pl/raporty/chatgpt-na-topie/.
7. Rosa, Grażyna (2013). Formy komunikacji Polaków na podstawie badań pokoleń Y, X i baby boomers. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, nr 29, s. 135-145.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: