Economics of Art and Culture 2400-ZEWW822-OG

Kto jest odpowiedzialny za ochronę zabytków? Czy artyści są gotowi pracować za darmo? Dlaczego kultura nie zawsze podlega zasadom wolnego rynku? Czy teatr się opłaca? Od czego zależy liczba widzów w kinie? Kogo dofinansowujemy, finansując muzea ze środków publicznych? – na takie pytania próbuje odpowiedzieć ekonomia kultury, jedna z młodszych, dynamicznie rozwijających się subdyscyplin nauk ekonomicznych. Jej historia sięga lat 60. XX wieku. W Polsce pewne problemy z zakresu ekonomii kultury podjęto po transformacji ustrojowej, szerszą debatę otworzył na nowo Kongres Kultury Polskiej w 2009 roku.
Gdy w 1966 roku Baumol i Bowen, autorzy książki „Performing Arts: The Economic Dilemma”, zaczynali badania w obszarze ekonomii kultury, mieli do czynienia z „dziewiczym lądem”. Zebranie danych do analizy oznaczało „miesiące spędzone pośród zakurzonych papierów w ciasnych biurach na teatralnych zapleczach, setki godzin rozdawania kwestionariuszy widzom wszelkich spektakli w każdym zakątku kraju, wiele wywiadów z producentami, menedżerami i choreografami oraz tony korespondencji”. Pół wieku rozwoju ekonomii kultury, dostęp do coraz lepszych baz danych, otworzyło przed ekonomistami ciekawy, interdyscyplinarny obszar badań, do którego stosuje się narzędzia i teorie z wielu obszarów ekonomii: mikroekonomii, ekonomii sektora publicznego i ekonometrii.
Program zajęć obejmuje 3 bloki tematyczne:
1. Charakterystyka ekonomiczna sektora kultury – ujęcie zagadnień ekonomii kultury w ramach tradycyjnych zagadnień ekonomii: popytu i konsumpcji, podaży i produkcji:
- specyfika dóbr kultury;
- sektor kultury i sektor kreatywny w Polsce i na świecie– opis statystyczny;
- produkcja kultury: funkcja produkcji, proces produkcji, kreatywność jako czynnik produkcji, „choroba kosztów”;
- rynek pracy artystów i ekonomia praw autorskich;
- popyt na dobra i usługi kultury - ograniczenia teorii popytu w ekonomii kultury.
2. Ekonomia poszczególnych działów kultury:
- sztuki performatywne;
- dziedzictwo kulturowe – ochrona zabytków, muzea;- przemysły kreatywne – branże muzyczna, filmowa, nadawcza i wydawnicza.
3. Publiczny charakter dóbr kultury:
- rola sektora publicznego w tworzeniu sektora kultury – mechanizmy finansowania kultury;
- wartość dóbr i usług kultury – metody wyceny nierynkowej;
- ekonomiczna ocena polityki kulturalnej.
Metody wykorzystywane do realizacji programu:
- lektura tekstu naukowego i branżowego;
- warsztaty – analiza ilościowa danych sektora kultury, prezentacja wybranych metod statystycznych i modeli ekonometrycznych stosowanych w ekonomii kultury;
- spotkania z ekspertami-praktykami.
Ekonomia kultury od kilku lat jest coraz silniej obecna w Polsce. Otwartość decydentów, instytucji kultury i samych twórców sprawia, że analizy ekonomiczne mają szansę trafić do dyskursu publicznego i wpływać na kształt polityk kulturalnych. Zajęcia mają umożliwić uczestnikom włączenie się w bieżącą debatę na temat funkcjonowania kultury.
Program może zostać dostosowany do szczególnych zainteresowań uczestników zajęć.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Koordynatorzy przedmiotu

Bartosz Jusypenko
Aleksandra Wiśniewska

Efekty kształcenia

Student wie, zna i rozumie:

Student zna i rozumie podstawowe zagadnienia podejmowane w ekonomii kultury oraz teorie pozwalające skonceptualizować zjawiska w tym obszarze.
Student ma ogólną wiedzę, jak przebiegają procesy gospodarcze w sektorze kultury.
Student zna badania empiryczne pozwalające zweryfikować wybrane teorie obecne w ekonomii kultury.
Student wie, jak pozyskiwać dane dotyczące sektora kultury i zna wybrane metody i narzędzia ich analizy.
Student zna ogólne zasady funkcjonowania instytucji publicznych, prywatnych firm oraz organizacji trzeciego sektora współtworzących sektor kultury.
Student ma rozszerzoną wiedzę o człowieku jako twórcy kultury, w szczególności sztuki, którego działania są współzależne z procesami ekonomicznymi i podlegają analizie i ocenie ekonomicznej.

Student ma kompetencje:

Student stosuje teorie i narzędzia ekonomiczne poznawane w trakcie zajęć obowiązkowych do analizy i interpretacji zjawisk z obszaru kultury.
Student umie znaleźć i odpowiednio ocenić informacje ilustrujące przebieg procesów gospodarczych w obrębie sektora kultury w Polsce i na świecie oraz krytycznie dobrać dane i metody badawcze do pogłębionej analizy wybranych zjawisk.
Student umie sformułować dłuższą wypowiedź pisemną, zachowującą rygory tekstu naukowego, wykorzystując zdobytą wiedzę z ekonomii kultury.

Student potrafi:

Student potrafi zidentyfikować ważne dla niego tematy w obszarze ekonomii kultury, odnieść się krytycznie do stanu wiedzy teoretycznej na wybrany temat, przedstawić własną ocenę wybranego zjawiska opartą na znajomości ujęć teoretycznych, literaturze przedmiotu i analizie danych z różnych źródeł.
Student dokonuje samooceny swojej wiedzy z wybranego obszaru ekonomii kultury, wskazując jej obecne granice i projektując kierunki dalszej pracy.
Student potrafi wykorzystać zdobytą na zajęciach wiedzę do poszerzenia rozumienia bieżącej debaty na temat ekonomicznych aspektów funkcjonowania kultury, toczącej się w literaturze naukowej i w polskim dyskursie publicznym.

Kryteria oceniania

Podstawą oceny końcowej będzie krótka praca semestralna – prezentacja wybranego zjawiska z obszaru kultury za pomocą narzędzi ekonomii kultury – oraz aktywność w trakcie zajęć.

Literatura

Literatura podstawowa:

Towse, R., & Hernández, T. N. (Eds.). (2020). Handbook of cultural economics. Edward Elgar Publishing.

Literatura uzupełniająca:

Ginsburgh, V. A., & Throsby, D. (Eds.). (2006). Handbook of the Economics of Art and Culture (Vol. 1). Elsevier.
Ginsburgh, V. A., & Throsby, D. (Eds.). (2014). Handbook of the Economics of Art and Culture (Vol. 2). Elsevier.
Hutter, M. (2015). The rise of the joyful economy: Artistic invention and economic growth from Brunelleschi to Murakami. Routledge.
Hutter, M., & Throsby, D. (Eds.). (2008). Beyond price: Value in culture, economics, and the arts. Cambridge University Press.
Rizzo, I., & Mignosa, A. (Eds.). (2013). Handbook on the economics of cultural heritage. Cheltenham and Northampton: Edward Elgar.

wybrane artykuły naukowe – czasopismo „ Journal of Cultural Economics”

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2400-ZEWW822-OG w USOSweb