Kryzysy bankowe i walutowe. Ich geneza i konsekwencje 2400-ZEWW492-OG

1. Kryzys finansowy. Definicje, typologie. Kryzys systemowy, bankowy, walutowy i zadłużeniowy. Zjawisko kryzysów bliźniaczych.
Definicje i typologie kryzysów sektora finansowego; istota zjawiska zarażania i przenoszenia się kryzysów. Koszty kryzysów finansowych i metody ich pomiaru.
2. Modele i teorie kryzysów finansowych. Monetarne aspekty kryzysów finansowych. Rola czynników behawioralnych.
Teorie wyjaśniające przyczyny, kontekst i przebieg kryzysów. Znaczenie czynników behawioralnych. Model Mishkina i Minsky’ego, mechanizm triady. Psychologia rynków finansowych a kryzys bankowy.
3.Kryzys bankowy. Identyfikacja zagrożeń, symptomy, systemy ostrzegawcze. Stabilność systemu bankowego dobrem publicznym.
Cechy kryzysów bankowych, czynniki determinujące ich powstawanie, sieć bezpieczeństwa.
4. Kryzys walutowy. Modele pierwszej, drugiej i trzeciej generacji. Kryzys walutowy a przepływy kapitałowe.
Kryzys walutowy a reżimy kursu walutowego, mechanizm kryzysu walutowego i przepływy kapitałowe, kryzys walutowy a bankowy – zależności.
5. Kryzys zadłużeniowy a kryzys walutowy. Specyfika, bankructwa państw i repudiacja długów; kryzys zadłużeniowy a dług publiczny.
Mechanizm powstawania, dlaczego kryzysy zadłużeniowe „lubią” państwa peryferyjne; kryzys zadłużeniowy a kryzys walutowy i bankowy.
6. Historyczne kryzysy finansowe. Europejskie kryzysy XVI-XVII w., („tulipanomania”, South Bubble Sea); kryzysy finansowe epoki przemysłowej (XIX wiek); wolna bankowość vs bankowość regulowana.
Wybrane przypadki kryzysów historycznych; rozwój ryzyk bankowych, bańki spekulacyjne; liberałowie kontra regulatorzy; koncepcja pożyczkodawcy ostatniej instancji.
7. Kryzys systemowy – wielka depresja lat 30. XX wieku. Geneza i mechanizm; załamanie banków i mechanizm zarażania.
Wielkie bankructwa i nowe filozofie zarządzania kryzysem; mechanizm zarażania w skali międzynarodowej; efekt stada a dynamika kryzysu; system waluty złotej a problemy walutowe.
8. Epoka post Bretton-Woods: stabilne systemy, rzadkie kryzysy.
Sieć bezpieczeństwa. Pojedyncze kryzysy bankowe w gospodarkach stabilnych (Niemcy, kraje skandynawskie, USA). Narodziny zjawiska „too big to fail”.
9. Liberalizacja i deregulacja a kryzysy finansowe lat 1990. (gospodarki wschodzące).
Cechy systemów finansowych gospodarek wschodzących a ich podatność na kryzysy; mechanizm przenoszenia się kryzysów; kryzysy finansowe w państwach Azji Płd. Wsch., Ameryki Łacińskiej i postkomunistycznych; metody zarządzania kryzysami.
10.Kryzysy bankowe lat 1990. w gospodarkach rozwiniętych.
Źródła i mechanizm; deregulacja, nowe instrumenty finansowe i nowe modele bankowości (UK, Skandynawia, Japonia).
11. Kryzys 2008-2010 w USA. Geneza, specyfika, mechanizm.
Perspektywa mikro- i makroekonomiczna, rola negatywnej selekcji, pokusy nadużycia i pogoni za rentą; aspekty instytucjonalne, bańka na rynku nieruchomości i jej źródła. Polityka antykryzysowa.
12. Kryzys 2008-2010 w Europie. Mechanizm zarażania i rozlewania się.
Kryzys w krajach Południa Europy a kryzys w Europie Północnej – geneza i mechanizm; kryzys a nowe instrumenty finansowe. Polityka antykryzysowa.
13. Sieć bezpieczeństwa finansowego. Kryzysy i ich koszty, regulacje prawne i sieć bezpieczeństwa.
Instytucje sieci bezpieczeństwa – ich geneza i zakres działalności, bankowość transnarodowa a problem międzynarodowej sieci bezpieczeństwa. Komitet Bazylejski. Regulacje UE.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Koordynatorzy przedmiotu

Cecylia Leszczyńska

Efekty kształcenia

WIEDZA
Zajęcia poszerzają wiedzę studenta w zakresie istoty zjawisk jakimi są kryzysy finansowe. W oparciu o teorie i modele student poznaje ich przyczyny oraz mechanizm ich przenoszenia między sektorami gospodarki i państwami. Rozumie wpływ kryzysów na kształt prawno-instytucjonalny systemu bankowego. Dzięki pracy nad tekstem naukowym student poznaje najnowszy stan badań w dziedzinie kryzysów finansowych; poszerza umiejętność krytycznej analizy źródeł, potrafi je interpretować i formułować samodzielne wnioski.

UMIEJĘTNOŚCI
Po ukończeniu kursu student potrafi poddać analizie kryzysy finansowe, bankowe i walutowe za pomocą współczesnych kategorii i narzędzi ekonomicznych. Potrafi wyjaśnić znaczenie stabilności systemu bankowego dla gospodarki oraz istotę siatki bezpieczeństwa. Student umie pokazać mechanizm zarażania i przenoszenia kryzysów między sektorami gospodarki i instytucjami finansowymi. Rozumie znaczenie czynników behawioralnych w powstawaniu kryzysów bankowych. Potrafi ocenić koszty kryzysów finansowych z jednej strony oraz koszty budowy sieci bezpieczeństwa z drugiej. Student potrafi wyjaśnić wpływ historycznego kontekstu na ewolucję systemów bankowych.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Student zdobywa umiejętność samodzielnej pracy (w przypadku większej liczby uczestników pracy zespołowej w małej grupie, w tym podziału zadań, współpracy i koordynacji). Zajęcia uczą krytycznej analizy stanu badań i formułowania własnych opinii. Zajęcia kształcą umiejętność prezentacji, wypowiedzi publicznych, dyskusji i obrony własnego stanowiska. W trakcie zajęć studenci nabywają też kompetencje oceny normatywnej i pozytywnej oceny zjawisk społecznych towarzyszących kryzysom finansowym.

Kryteria oceniania

Praca pisemna w postaci recenzji artykułu/opracowania naukowego, objętość recenzji 14 tys.-20 tys. znaków.

Prezentacja na zajęciach na wskazany temat. Prezentacja przygotowana indywidualnie lub w 2-3 osobowej grupie.

Aktywność: uczestnictwo w dyskusji, z uwagi na zdalną formę zajęć także poprzez aktywność na forum, czacie, quizy.

Obecność (dopuszczalne są 2 nieobecności); obecność będzie sprawdzana podczas zajęć.

--------------------------------
Praca pisemna: 40% (student przesyła pracę e-mailem w terminie do 15 stycznia 2021 r.; zostanie ona poddane ocenie w trybie recenzji i odesłana).

Prezentacja: 40% (w terminach wskazanych przez prowadzącego na platformie cyfrowej, na której odbywają się zajęcia).

Aktywność: 20%

Literatura

Bordo M. D., The Lender of Last Resort: Alternative Views and Historical Experience, Federal Reserve Bank of Richmond, “Economic Review”, Jan./Feb.1990. http://richmondfed.org.publications/research.
Calomiris Ch., Polityczne korzenie kryzysów bankowych i ograniczonej akcji kredytowej. Zeszyty BRE Bank-CASE, 2013/128,
https://case-research.eu/sites/default/files/publications/zeszyt_BRE-CASE_128.pdf
Hubbard R., Financial Markets and Financial Crises, University of Chicago Press and NBER: https://www.nber.org/books/glen91-1
European Commission, Economic crisis in Europe: causes, consequences and responses, “European Economy” 2009/7. https://ec.europa.eu/economy_finance/publications/pages/publication15887_en.pdf
FCIC, Final Report of the National Commission on the Causes of the Financial and Economic Crisis in the United States, Washington 2011.
Gruszczyński M., Kryzysy walutowe, bankowe i zadłużeniowe w gospodarce światowej, CeDeWu Warszawa 2013 (Biblioteka WNE)
Hryckiewicz-Gontarczyk A., Anatomia kryzysów bankowych, Poltext Warszawa 2014.
Iwanicz-Drozdowska M. (red.), Kryzysy bankowe. Przyczyny i rozwiązania, PWE Warszawa 2002.
Kindleberger Ch. P., Szaleństwo, panika, krach. Historia kryzysów finansowych, Warszawa 1999.
Krugman P., Currency Crises, The University of Chicago Press, Chicago and London 2000.
Małecki W., Sławiński A., Piasecki R., Żuławska U., Kryzysy walutowe, Warszawa 2001.
Ostałecka A., Kryzysy bankowe i metody ich przezwyciężania, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2009.
Rothbard M., Wielki kryzys w Ameryce, Instytut Ludwiga von Misesa, Warszawa 2010. https://mises.pl/projekty/projekty-wydawnicze/wielki-kryzys-w-ameryce-darmowy-e-book/
Radomska E. Globalny kryzys finansowy — przyczyny, przebieg, skutki „Zarządzanie Zmianami” 2013, n 2-3, https://www.researchgate.net/publication/282778120_Globalny_kryzys_finansowy_-_przyczyny_przebieg_skutki
Szczepańska O., Podstawowe przesłanki, założenia i struktura sieci bezpieczeństwa finansowego w świetle teorii i doświadczeń międzynarodowych, “Bezpieczny Bank” 2005, nr 1,
Szczepańska O., Sotomska-Krzysztofik P., Pawliszyn M., Pawlikowski A., Instytucjonalne uwarunkowania stabilności finansowej na przykładzie wybranych krajów, „Materiały i Studia” NBP, 2004, z. 173,
Szczepańska O., Sotomska-Krzysztofik P., Pawliszyn M., Banki centralne wobec kryzysów w systemie bankowym, „Materiały i Studia” NBP, 2004, z. 179.
Żywiecka H., Przyczyny i mechanizmy kryzysów walutowych ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia międzynarodowych przepływów kapitału, „Materiały i Studia” NBP 2002, z. 145.
Wierzba R. et al. Polski sektor bankowy wobec wyzwań związanych z kryzysem finansowym w strefie euro, UG, Sopot 2014.
http://www.wzr.ug.edu.pl/nauka/upload/files/Polski%20sektor%20bankowy%20wobec%20wyzwa%C5%84%20zwi%C4%85zanych%20z%20kryzysem%20finansowym%20w%20strefie%20euro.pdf

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2400-ZEWW492-OG w USOSweb