Zaawansowana Mikroekonomia 2400-M1PPZMIK
Celem przedmiotu jest wprowadzenie do podstawowych zagadnień oraz modeli z dziedziny mikroekonomii. Kurs obejmuje takie tematy jak wybory konsumenta, producenta, równowaga rynkowa, teoria gier oraz modele niepełnej informacji. Obok tradycyjnych zagadnień, omówione zostaną również przykłady ciekawych współczesnych artykułów naukowych. Omówione zostaną również zastosowania modeli mikroekonomicznych do analizy współczesnych problemów: wzrostu nierówności zarobkowej w krajach rozwiniętych, projektowania i kosztów polityki klimatycznej, podziału władzy między UE a kraje członkowskie, wojen patentowych oraz rozprzestrzeniania się nowych technologii.
Część I. Podstawowe zagadnienia z mikroekonomii
1. Zasady przedmiotu; wstęp do mikroekonomii; narzędzia matematyczne
2. Wybory konsumentów: model liniowego miasta – Hoteling (1929)*; Teoria medianowego wyborcy+;
3. Wybory konsumentów: model miasta na okręgu – Salop (1979)*;
4. Wartościowanie dóbr – Perlof i Salop (1985)*; Logit i dyfuzja samochodów elektrycznych – Liu i Lin (2017)+;
5. Preferencje; Funkcja użyteczności; Ograniczenia budżetowe; graficzna analiza wyborów konsumenta (VIM 2-5, VMA 7, MWG 2A-D);
6. Popytu Walrasa; Prawo Walrasa, Homogeniczność popytu, Prawo Popyty (VMA 8,9; MWG 2E-F)
7. Elastyczność popytu; rodzaje dóbr; Popyt Hicksa, Równanie Słuckiego (VIM 6,8, VMA 8,9, MWG 3D-G)
8. dyskontowanie przyszłości; Równanie Eulera; Rynek oszczędności (VIM 10,11; VMA 19, MWG 20A,B,D); stopa dyskontowa a optymalny czas inwestycji – Dasgupta (2008)*+
9. wybór w warunkach niepewności; funkcja użyteczności von Neumanna-Morgensterna; Premia za ryzyko (VIM 12; VMA 11; MWG 6A-C); wzrost gospodarczy w warunkach niepewności – Arrow (2009)*+
10. Technologia produkcji; KLEMS; Funkcja Produkcji, izokwanty; sybstytucyjność środków produkcji, funkcja CES (VIM 18; VMA 1; MWG 5A,B); Symulacje wyborów firm w modelu numerycznym+
11. Koszty produkcji; minimalizacja kosztów – przykłady oraz analiza graficzna (VIM 20-21, VMA 4,5; MWG: 5C)
12. Minimalizacja kosztów – analiza matematyczna; właściwości funkcji kosztów; Lemat Shepharda; Podstawowa Nierówność Minimalizacji Kosztowej; Zasada LeChatelier; Funkcja Kosztów a Funkcja produkcji; Agregacja popytów (VIM 20-21, VMA 4,5, MWG 5C)
13. Maksymalizacja zysków; rozwiązanie: popyt i podaż firmy; Lemat Hotelinga; Warunkowy i bezwarunkowy popyt; dualność (VIM 19,22, VMA 2,3,6 MWG 5C)
14. Wpływ zmian technologicznych na nierówności zarobkowe - Katz i Murphy (1992) oraz Goldin and Katz (2007)*+
15. Wpływ zmian technologicznych na nierówności zarobkowe - Krusell et al. (2000)*+; Równowaga cząstkowa vs równowaga ogólna; Równowaga Walrasa, Pierwsze i drugie twierdzenie dobrobytu (VIM 31, VMA 13,17; MWG 15E, 16A-D)
Część II. Trzy spotkania o zastosowaniu narzędzi mikroekonomicznych do modelowania transformacji niskoemisyjnej w Polsce:
16. Kartkówka; Pojęcie kosztów zewnętrznych (VMA 24); problem wspólnego pastwiska+; optymalne inwestycje w redukowanie emisji+
17. Analiza popytu na odnawialne źródła energii w Polsce+; Model Optymalnego Miksu Energetycznego dla Polski (Departament Analiz Strategicznych KPRM)+
18. Symulowanie wpływu polityki klimatycznej na gospodarkę Polski – zastosowanie modelu równowagi ogólnej+; Czego model równowagi ogólnej nie bierze pod uwagę?+
Część III: Niekonkurencyjne/niekompletne rynki
19. Monopol; ustalanie ceny i podaży (VIM 24-25, VMA 14, MWG 12B)
20. Dyskryminacja cenowa; monopol konkurencyjny (VIM 24-25); (VIM 28,29, VMA 14)
21. Wstęp do teorii gier; definicja strategii; postać normalna (VIM 28,29, VMA 15, MWG 7A-E; 8A-B)
22. Równowaga Nasha w strategiach czystych i w strategiach mieszanych (VIM 28,29, VMA 15, MWG 7A-E; 8A-D)
23. Gry sekwencyjne; postać ekstensywna; Doskonała Równowaga Nasha; gry powtarzane (VIM 28,29, VMA 15, MWG 7C; 9A,B);
24. Omówienie zadania domowego; Oligopole: Cournot; Bertrand; Stackelberg (VIM 27, VMA 16, MWG 12A,C)
25. Asymetryczna informacja: model z sygnałami (VIM 37, VMA 25; MWG 13C); Czy doktoraty są bezużyteczne w biznesie?+
26. Optymalne inwestycje przy asymetrycznych informacjach* – Bandiera (2007); Model Pryncypała i Agenta (VIM 37, VMA 25);
27. Zakupy samochodów używanych* – Akerlof (1970), VIM 37, VMA 25, MWG: 13A,B
28. Powtórzenie - zadania
29. Powtórzenie i podsumowanie
* Tematy na podstawie artykułów naukowych (zobacz listę poniżej). Na wykładach będziemy omawiać uproszczone wersje modeli. Wymagane będą tylko modele omówione na wykładzie.
+ Tematy, które można wybrać do projektu badawczego (zobacz opis poniżej). Nie obowiązują na egzaminie.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024Z: | W cyklu 2023Z: |
Efekty kształcenia
A) Wiedza
Student ma wiedzę o wykorzystaniu mikroekonomii w modelowaniu zachowań producenta i konsumenta oraz rynków. Zna aplikacje praktyczne przedstawionych teorii i modeli.
Zna i rozumie pojęcie racjonalności zarówno w odniesieniu do wyborów konsumenta jak i szerszym kontekście kulturowym.
Zna i rozumie proces modelowania wyborów konsumenta. Zna i rozumie pojęcie równowagi w zastosowaniu do wyboru konsumenta oraz wyprowadzenie funkcji popytu. Zna właściwości matematyczne funkcji użyteczności.
Zna i rozumie pojęcie równowagi w zastosowaniu do wyboru producenta oraz wyprowadzenie funkcji podaży.
Zna aplikacyjne możliwości zastosowania teorii konsumenta, zarówno w ekonomii jak i innych naukach społecznych.
Zna i rozumie pojęcie równowagi rynkowej. Zna model doskonałej konkurencji i zrozumie ograniczenie stosowania tego modelu do analizy zjawisk ekonomicznych. Rozumie pojęcie wolnego rynku oraz zna ograniczenia działania mechanizmów rynkowych. Zna oddziaływanie imperializmu mikroekonomicznego na inne nauki społeczne.
Zna teorię użyteczności Johna von Neumanna i Oskara Morgensterna jej zastosowania we współczesnej ekonomii.
Zna miary awersji do ryzyka i rozumie ich wyprowadzanie.
Zna zastosowania modeli wyboru w warunkach ryzyka.
Zna podstawowe model opisujące struktury rynkowe monopol, oligopolu, kartel. Potrafi znaleźć równowagę w tych modelach.
Zna podstawowe pojęcia z zakresu teorii gier i rozumie ich przełożenie na modele struktur rynkowych.
Zna i rozumie czynniki wpływające na nieefektywność rynkową: złe określenie praw własności (dobra publiczne, zasoby wspólne, dobra klubowe) efekt gapowicza przy dostarczaniu dób publicznych, efekty zewnętrzne, asymetryczną informacje.
Zna modele przedstawiające niedoskonałości rynkowe oraz narzędzia, które mogą wpływać na zmniejszenie nieefektywności rynkowej spowodowanej ich istnieniem.
B) UMIEJĘTNOŚCI
Student potrafi wykorzystać przedstawią teorię oraz modele do analizy rzeczywistych problemów ekonomicznych.
Potrafi zanalizować właściwości funkcji produkcji, znaleźć warunki równowagi producenta i wyprowadzić funkcję podaży.
Potrafi zidentyfikować zależności miedzy ogólnie rozumiana sferą produkcji a zmianami w gospodarce i społeczeństwie.
Potrafi zanalizować właściwości funkcji użyteczności, znaleźć warunki równowagi konsumenta i wyprowadzić funkcję popytu.
Potrafi być krytyczny w stosunku do przedstawionej teorii wyboru konsumenta. Potrafi wskazać na słabe i mocne strony tej teorii w porównaniu z innymi podejściami nauk społecznych. Potrafi wskazać na problemy natury etycznej i związane z modelem homo oeconomicus.
Potrafi znaleźć warunki równowagi oraz przeprowadzić analizę efektywności wprowadzenia narzędzie polityki gospodarczej. Potrafi zastosować model równowagi cząstkowej do większości zjawisk ekonomicznych, które go otaczają.
Potrafi rozróżnić procesy realne od modelowego ujęcia rynku doskonale konkurencyjnego. Umie rozdzielić pojęcia sprawiedliwości i efektywności.
Potrafi zastosować model w warunkach ryzyka do ubezpieczeń oraz rynków finansowych.
Potrafi zastosować metody eksperymentalne do badania zachowań w warunkach ryzyka oraz wyborów rynkowych.
Potrafi znaleźć warunki równowagi dla rożnych modeli rynku.
Potrafi zanalizować wpływ dyskryminacji cenowej, paczkowania oraz taryf dwu-częściowych na wyniki firmy.
Potrafi przedstawić kontrakt, który może wyeliminować niedoskonałości rynków przypadku, dóbr publicznych, efektów zewnętrznych oraz asymetrycznej informacji.
Potrafi łączyć teorię mikroekonomiczną z podejściem instytucjonalnym. Potrafi zanalizować oddziaływane norm społecznych na efektywność rozwiązań instytucjonalnych.
C) KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Umie pracować w zespole, potrafi zaplanować pracę.
Potrafi samodzielnie wyszukiwać informacje w literaturze przedmiotu.
Potrafi powiązać wiedze teoretyczną z dalszą pracą zawodowa oraz z innymi dziedzinami nauk społecznych i matematyki.
Rozumie potrzebę popularnego przedstawiania modeli mikroekonomicznych
Jest świadomy ogromu zjawisk, które mogą być modelowane w sposób mikroekonomiczny.
Dzieli się wiedza i pomaga innym w zrozumienie zagadnień mikroekonomicznych. Jest świadomy wpływ kapitału społecznego na osiągnięte wyniki pracy. S2A_K02
Potrafi komunikować się z otoczeniem, przekazywać i bronić swoich poglądów, umie wypowiadać się w ważnych sprawach społecznych i światopoglądowych, posiada umiejętności retoryczne i erystyczne.
KW01, KW02, KW03, KW04, KU01, KU02, KU03, KU04, KU05, KU06, KU07, KK01, KK02, KK03
Kryteria oceniania
Zaliczenie przedmiotu oraz oceny
Maksymalnie z przedmiotu można uzyskać 100 punktów
70 punktów można zdobyć na egzaminie końcowym
15 punktów można uzyskać z projektu zastosowania teorii (zobacz poniżej)
8 punktów można uzyskać z zadania domowego (zobacz poniżej).
7 punktów można uzyskać za zaliczenie kartkówki po pierwszej części przedmiotu
W przypadku obiektywnie uzasadnionej nieobecności na kartkówce lub braku możliwości złożenia zadania domowego, możliwe jest zaliczenie przez odpowiedź ustną w terminie uzgodnionym z wykładowcą.
Zadanie domowe:
• Zadanie domowe zostanie rozdane tydzień przed ostatnim spotkaniem przed przerwą świąteczną. Termin złożenia zadania domowego to ostatnie spotkanie przed przerwą świąteczną.
• Zadanie domowe będzie ułożone na podstawie materiału z trzeciej części przedmiotu przedstawionego do momentu rozdania zadania domowego.
Projekt zastosowania teorii:
• Projekt ma na celu pokazanie jak model (wybrany z modelów omówionych na wykładach) może pomóc zrozumieć problem, który jest ważny z punktu widzenia społeczeństwa lub przedsiębiorstwa. W szczególności, model powinien być wykorzystany, aby:
o wytłumaczyć zaobserwowane zjawisko ze sfery gospodarczej, politycznej, społecznej, lub ze sfery funkcjonowania konkretnego przedsiębiorstwa.
o i/lub przewidzieć przyszłe konsekwencje decyzji podjętej przez rząd, przedsiębiorstwo lub wspólnotę międzynarodową (np.: jakie konsekwencje na popyt na energię będzie miało wprowadzenie podatku od emisji CO2)
• Przykłady zastosowań będą omówione na wykładach (tematy oznaczone symbolem +)
• Projekt może (ale nie musi) dotyczyć jednego z tematu oznaczonego symbolem +, pod warunkiem, że będzie on zwracał uwagę na aspekty, które nie były poruszane na wykładzie.
• Wyniki projektu powinny zostać opisane na 1,5 strony A4, standardowa czcionka, 11p, bez odstępów miedzy wierszami.
• Około pół strony powinno zająć streszczenie wybranego modelu
• Pozostałą stronę powinien zająć opis zastosowania modelu/teorii
• Przy opisie zastosowania należy zwrócić uwagę pod jakimi warunkami (lub założeniami) model trafnie opisuje rzeczywistość lub przewiduje przyszłość.
• Termin oddania projektu to 18 stycznia 2019 roku. Oddanie projektu w terminie późniejszym oznacza przeskalowanie oceny z projektu o czynnik 0.8. Najpóźniej projekt można oddać 25 stycznia.
Literatura
Lista artykułów
Akerlof, George A. "The Market for 'Lemons': Quality Uncertainty and the Market Mechanism". The Quarterly Journal of Economics, Vol. 84, No. 3 (Aug., 1970), pp. 488-500.
Rozdziały 1 – 3 w Arrow, Kenneth (2009). "A note on uncertainty and discounting in models of economic growth", Journal of Risk and Uncertainty, April 2009, Volume 38, Issue 2, pp 87–94
Bandiera, O (2005) "Contract Duration and Investment Incentives: Evidence from Land Tenancy Agreements in 19th century Italy" Journal of the European Economic Association, forthcoming
Rozdziały 1-3. Dasgupta, Partha, 2008. "Discounting climate change," Journal of Risk and Uncertainty, Springer, vol. 37(2), pages 141-169, December.
Goldin, Claudia i Lawrence F. Katz (2007). "The Race between Education and Technology: The Evolution of U.S. Educational Wage Differentials, 1890 to 2005," NBER Working Papers 12984, National Bureau of Economic Research, Inc.
Hoteling, Harold (1929). „Stability in Competition”, The economic journal; vol 39 no. 153 (Mar 1929), pp. 41-57
Rozdziały I – IV w Katz, Lawrence F. i Kevin M. Murphy (1992) "Changes in Relative Wages, 1963-1987: Supply and Demand Factors" The Quarterly Journal of Economics, Vol. 107, No. 1 (Feb., 1992), pp. 35-78
Rozdziały 1-3 w Krusell, Per, Lee E. Ohanian, José-Víctor Ríos-Rull, Giovanni L. Violante (2000). "Capital-Skill Complementarity and Inequality: A Macroeconomic Analysis" Econometrica, Vol. 68, No. 5 (Sep., 2000), pp. 1029-1053
Liu, Changzheng i Zhenhong Lin (2017). How uncertain is the future of electric vehicle market: Results from Monte Carlo simulations using a nested logit model, International Journal of Sustainable Transportation, 11:4
Rozdziały 1 i 2 w Perloff, Jeffrey M. i Steven C. Salop (1985). "Equilibrium with Product Differentiation". The Review of Economic Studies, Vol. 52, No. 1 (Jan., 1985),
Salop, Steven C. (1979). "Monopolistic Competition with Outside Goods", The Bell Journal of Economics, Vol. 10, No. 1 (Spring, 1979), pp. 141-156
Podręczniki:
Varian, H. R., Intermediate Microeconomics, ed. 7 (VIM)
Varian, H. R., Microeconomic Analysis, W. W. Norton & Co., ed. 3′ (VMA)
Wymagany do zdobycia powyżej 80%: Mas-Colell, A., M. D. Whinston, J. R. Green, Microeconomic Theory, Oxford University Press, 1995 (MWG)
Podręczniki pełnią funkcję pomocniczą. Na egzaminie obowiązują tylko tematy i modele omówione na wykładach
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Finanse, Inwestycje i Rachunkowość, stacjonarne, drugiego stopnia
- Informatyka i ekonometria, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: