MBSp-Antropologia Kulturowa 2300-NZ2-MBSp-ANT-W
Celem wykładu jest wprowadzenie studentów w świat podstawowych pojęć i zagadnień antropologii kulturowej. Antropologia kulturowa rozumiana będzie jako „nauka” o różnorodności zachowań ludzkich w teraźniejszości.
Podczas wykładu zostaną omówione następujące tematy:
a. Antropologia kulturowa jako nauka
b. Trzy komponenty „perspektywy antropologicznej”: badania porównawcze, holizm, relatywizm kulturowy
c. Definiowanie kultury, właściwości kultury
d. Metody antropologii kulturowej: badania terenowe, obserwacja uczestnicząca, wywiad (strukturalizowany, niestrukturalizowany), „antropologia wioski”, etnografia wielostanowiskowa, etyka w badaniach terenowych
e. Źródła antropologii kulturowej: spotkanie z Innym, naukowa etnologia, nowoczesna antropologia, kryzys antropologii w połowie XX wieku i stan po kryzysie. Omówienie najważniejszych koncepcji kultury, szkół antropologicznych
Po analizie podstawowych pojęć i związanych z nimi problemów oraz omówieniu wybranych koncepcji kultury, skoncentrujemy się na wybranych zjawiskach kultury współczesnej takich jak:
a. globalizacja
b. konsumpcjonizm
c. kultura popularna/opór kulturowy/kultura alternatywna
d. kontrola społeczna
e. nacjonalizm/fundamentalizm
f. ruch feministyczny
Podczas wykładów zaplanowane są także projekcje filmów związane z omawiana problematyką. Propozycje:
- „Tuczone narzeczone”
- „Morze, księżyc, nastrój”
- „Brand New World”
- „Beats of Freedom”
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023L: | W cyklu 2024L: |
Efekty kształcenia
Wiedza:
student rozróżnia kierunki, szkoły i orientacje antropologiczne oraz ich przedstawicieli;
zna minimum 3 wybrane koncepcje kultury i ich autorów (włącznie z notą biograficzną);
zna podstawowe metody badań antropologicznych, ich twórców i praktyków;
zna subdyscypliny antropologii kulturowej;
definiuje zakres i treść pojęcia kultura oraz podstawowych pojęć dotyczących kultury (kategorie i typy kultur, elementy kultury, systemy kultury);
dokonuje zróżnicowania między pojęciami i potrafi je wyjaśnić: kultura-cywilizacja, społeczeństwo-społeczność, wzory-wzorce-ikony; kulturowy-kulturalny, emic-ethic,;
Umiejętności:
student potrafi przechodzić w rozmowie/dyskusji od potocznego do naukowego myślenia w obszarach związanych z kulturą;
posługuje się swobodnie aparatem pojęciowym z zakresu wiedzy o kulturze;
dostrzega zjawiska kulturowe wokół siebie i potrafi je opisać, zinterpretować i wyjaśnić uwzględniając czynniki i charakter zmiany;
stawia pytania i prowadzi dyskurs antropologiczny i kulturoznawczy;
rozumie proces globalizacji, potrafi wskazać jego konsekwencje;
opisuje i analizuje otaczającą go rzeczywistość kulturową ze świadomością relatywizmu kulturowego i różnic kulturowych
Postawa:
student wyraża aktywne zainteresowanie sprawami kultury zarówno w odniesieniach historycznych, jak i wobec problemów współczesności;
swoją postawą daje świadectwo tolerancji, otwartości i poszanowania odmienności w relacjach międzyludzkich;
wspiera i inicjuje działania mające na celu propagowanie postaw antykonsumpcyjnych
uczestniczy aktywnie w życiu społeczno-kulturalnym
Literatura
Literatura obowiązkowa (należy wybrać i przeczytać w całości cztery książki: dwie z biblioteczki „A” i dwie z biblioteczki „B”)
Biblioteczka „A”
1. Benedict R., Wzory kultury, MUZA , Warszawa 1999.
2. Czarnowski S., Kultura, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2005.
3. Levi-Srauss C., Smutek tropików, Warszawa 2008.
4. Malinowski B., Argonauci zachodniego Pacyfiku, Dzieła t. 3., PWN, Warszawa 1981.
5. Mead M., Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, PWN, Warszawa 2000.
6. Riesman. D., Samotny tłum, MUZA, Warszawa 1996.
7. Turner V., Proces rytualny: struktura i antystruktura, PIW, Warszawa 2010.
Biblioteczka „B”
8. Bauman Z., Kultura w płynnej nowoczesności, Narodowy Instytut Audiowizualny, Warszawa 2010
9. Graff A., Świat bez kobiet. Płeć w polskim życiu publicznym, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2001.
10. Jawłowska A, Kultura alternatywna –przeszłość czy kontynuacje?, „Kultura Współczesna” 2004, nr 3.
11. W. Kuligowski, Defamiliaryzatorzy. Źródła i zróżnicowanie antropologii współczesności, Wydawnictwo naukowe UAM, Poznań 2017.
12. Sulima R., Antropologia codzienności, Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.
Literatura uzupełniająca:
1. Burszta J. W., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Wydawnictwo Zyski S-ka, Warszawa 1998.
3. Hammersley M., Atkinson P., Metody badań terenowych, Zysk i S-ka, Poznań 2000
5. Mencwel A. (red.), Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.
6. Nowicka E., Świat człowieka - świat kultury, PWN, Warszawa 2006.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: