Władza i przemoc – kontekst filozoficzno-kulturowy 2300-FWK-WiP-OG

Zajęcia będą miały formę wykładu, jednakże będzie ona uzupełniona o elementy rozmowy i wspólnej interpretacji wybranych tekstów. Będą się koncentrowały wokół problematyki władzy i przemocy w dzisiejszej świadomości kulturowej, łącząc ze sobą wątki filozoficzne z historycznymi i literackimi. Wykład będzie odnosił problem władzy i przemocy do następujących, nakładających się na siebie obszarów: mit, ciało, polityka, metafora, obraz. Jednocześnie wykorzystane zostaną koncepcje odwołujące się do wspólnych problemów i kategorii, a zarazem odnoszące się do siebie nawzajem, co tworzy wewnętrzną logikę i zapewnia ciągłość poruszanej problematyki.
Zagadnienia:
1. Iliada jako poemat siły (Simone Weil)
2. Odyseusz i przemoc oświecenia (Theodor W. Adorno + odpowiedź Hansa Blumenberga)
3. Hiob i przypadek Ani H. (René Girard – Zbigniew Mikołejko)
4. Po co nam wrogowie, czyli jak ogłosić stan wyjątkowy (Carl Schmitt)
5. Przemoc prawa, czyli jak odwołać stan wyjątkowy (Walter Benjamin)
6. Władza i ciało (Michel Foucault)
7. Władza i życie (Michel Foucault)
8. Antropologia totalitaryzmu (Hannah Arendt)
9. Święty człowiek, brat suwerena (Giorgio Agamben)
10. Władza fantazmatu i siła realnego: o polskiej tożsamości narodowej (Andrzej Leder i Jan Sowa)

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Koordynatorzy przedmiotu

Paulina Sosnowska

Efekty kształcenia

Student:
- potrafi odtworzyć argumentację omawianych autorów a także kulturowy i historyczny kontekst powstania ich koncepcji;
- zna znaczenie podstawowych pojęć związanych z problemami władzy i przemocy, omawianych w trakcie zajęć;
- potrafi wskazać znaczenie filozoficzno-kulturowych analiz zjawiska przemocy dla rozumienia jej różnych aspektów we współczesnym świecie;
- potrafi opisać znaczenie niektórych idei literackich i filozoficznych dla współczesnej kultury, a także ich oddziaływanie na świadomość współczesnego człowieka;

Kryteria oceniania

Do uzyskania zaliczenia wymagane jest
- obecność na zajęciach (tj. nieprzekroczenie liczby dwóch nieobecności w semestrze)
- aktywność podczas omawiania lektur obowiązkowych
- napisanie krótkiej pracy zaliczeniowej o tematyce związanej z zagadnieniami wykładu (ok. 1500-2000 słów)

Literatura

Lista źródeł do zajęć składa się z dwóch części: pierwsza jest obowiązkowa dla wszystkich studentów, druga przeznaczona dla osób chętnych i szczególnie zainteresowanych.
Literatura obowiązkowa
1. Simone Weil, Iliada, czyli poemat siły.
2. Michel Foucault, Trzeba bronić społeczeństwa, Wykład z 17 marca 1976 roku; Streszczenie wykładów.
3. Michel Foucault, Narodziny biopolityki, Wykład z 31 stycznia 1979.
3. Hannah Arendt, Korzenie totalitaryzmu, t. II, roz. 12 i 13.
4. Giorgio Agamben, Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, roz. Obóz jako polityczny paradygmat nowoczesności.

Pełna literatura do wykładu (nadobowiązkowa)
1. Simone Weil, Iliada jako poemat siły.
2. Theodor W. Adorno, Max Horkheimer, Dialektyka oświecenia.
3. René Girard, Job, the Victim of his People.
4. Zbigniew Mikołejko, W świecie wszechmogącym;
5. Carl Schmitt, Teologia polityczna.
6. Walter Benjamin, Przyczynek do krytyki przemocy.
7. Michel Foucault, Nadzorować i karać.
8. Michel Foucault, Trzeba bronić społeczeństwa.
9. Michel Foucault, Narodziny biopolityki.
10. Hannah Arendt, Korzenie totalitaryzmu.
11. Giorgio Agamben, Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie.
12. Andrzej Leder, Prześniona rewolucja.
13. Jan Sowa, Fantomowe ciało króla.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2300-FWK-WiP-OG w USOSweb