Podatki dochodowe 2200-7A7
Wykład obejmuje szeroko rozumianą problematykę podatków dochodowych (pojęcie, geneza, skrócony rys historyczny, typologia podatków dochodowych). Przedstawione są podstawowe modele historyczne podatków dochodowych (podadek cedularny – anlityczny oraz podatek globalny syntetyczny); teorie dochodu na podstawie których konstruowane sa podatki dochodowe oraz zasady którym powinien odpowiadać podatek dochodowy, a także koncepcje alternatywne podatków dochodowych, w tym koncepcja podatku liniowego Halla i Rabushki. W ramach wykładu dokonany jest podział na podatki dochodowe od osób fizycznych mające cechy podatku osobistego ( w tym zawiera się kolejny podział na podatki progresywne i liniowe) oraz na podatki dochodowe od osób prawnych o znamionach podatku rzeczowego. W swojej zasadniczej części wykład zawiera analizę konstrukcji podatku dochodowego od osób fizycznych uregulowanego ustawą z 1991 roku oraz podatku dochodowego od osób prawnych z 1992 roku. Punktem wyjścia do analizy tego pierwszego jest zdefiniowanie zasady zdolności podatkowej na której opiera się ten podatek mający cechy podatku osobistego, co umożliwia indywidualizację obciążenia podatkowego uwzględniającego konkretna sytuację danego podatnika. W ramach analizy poszczególnych elementów konstrukcyjnych podatku dochodowego od osób fizycznych omówiona jest problematyka związana ze stroną podmiotową podatku (obowiązek nieograniczony i ograniczony, definicja miejsca zamieszkania, zasady wspólnego opodatkowania małżonków, opodatkowanie dochodu wspólników spółek osobowych, zastosowanie instytucji płatnika), zakresem przedmiotowym (ogólna definicja przychodu oraz definicje przychodu szczególne dla poszczególnych źródeł przychodów, katalog otwarty źródeł, podział z uwzględnieniem metody kasowej i memoriałowej, wyłączenia i zwolnienia przedmiotowe); pojęcie dochodu ( normatywna ogólna definicja dochodu oraz definicje szczególne), kształtowanie podstawy opodatkowania ( problematyka kosztów uzyskania przychodów, zachowania i zabezpieczenia źródła, w tym wykaz wydatków nie uznawanych za koszty potrącalne, odpisy amortyzacyjne, odliczenia od podstawy, ulgi odliczane od podstawy); stawki (stosowanie skali progresywnej, ulgi odliczane od podatku, stawki proporcjonalne stosowane w przypadku niektórych źródeł przychodów, szczególne zasady obliczania podatku w przypadku dochodów uzyskiwanych zagranicą); zasady płatności (płatność zaliczek oraz rozliczanie końcowe podatku. płatnicy, obowiązek składania zeznań podatkowych). Z kolei analizując poszczególne elementy konstrukcyjne podatku dochodowego od osób prawnych przedstawiona jest strona podmiotowa podatku (zakres podmiotowy oraz zwolnienia podmiotowe, obowiązek nieograniczony i ograniczony, definicja siedziby, opodatkowanie dochodu wspólników spółek osobowych, zastosowanie instytucji płatnika, podmioty powiązane), specyfika uregulowania roku podatkowego, zakres przedmiotowy (ogólna definicja przychodu oraz definicje przychodu szczególne np. dotycząca przychodu z działalności gospodarczej, wyjątki od zasady memoriałowej, wyłączenia i zwolnienia przedmiotowe ), kształtowanie podstawy opodatkowania ( tematyka kosztów uzyskania przychodów, zachowania i zabezpieczenia źródła, odpisy amortyzacyjne, odliczenia od podstawy, ulgi odliczane od podstawy); stawki (podstawowa stawka 19% oraz stawki stosowane w przypadku szczególnych źródeł przychodów, zasady obliczania podatku w przypadku dochodów uzyskiwanych zagranicą; szczególne zasady opodatkowania dywidend, odsetek i należności licencyjnych); zasady płatności podatku (płatność zaliczek oraz rozliczanie końcowe podatku, płatnicy, obowiązek składania zeznań podatkowych); a także problematyka cen transferowych oraz częściowej harmonizacji tego podatku poprzez implementację postanowień dyrektywy 2003/48/WE (należności licencyjne i odsetki), dyrektywy 2009/133/WE (opodatkowanie fuzji, podziałów i przekształceń) oraz dyrektywy 2011/96 UE (opodatkowanie spółek dominujących i zależnych).
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po wysłuchaniu wykładu student potrafi :
- zdefiniować pojęcie dochodu podatkowego, miejsce podatków dochodowych w systemie podatkowym, oraz genezę i ewolucję tychże oraz ich typologię;
- wskazać źródła prawa podatkowego dotyczące podatków dochodowych;
- scharakteryzować podatek dochodowy od osób fizycznych oraz od osób prawnych;
- przedstawić konstrukcje obu podatków dochodowych oraz różnice pomiędzy nimi;
- dokonać klasyfikacji przychodów na podlegające opodatkowaniu i nie podlegające;
- dokonać analizy wydatków pod kątem ich uznania za koszty potrącalne i niepotrącalne.
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny
Literatura
Literatura podstawowa:
M. Bitner i in.), Prawo finansowe. Prawo finansów publicznych. Prawo podatkowe. Prawo bankowe, Warszawa 2017;
Literatura uzupełniająca:
1. H. Litwińczuk (red.), Prawo podatkowe przedsiębiorców, Warszawa 2017;
2. A. Gomułowicz, D. Mączyński, Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2016;
3. B. Brzeziński, Wprowadzenie do prawa podatkowego, Toruń 2008;
4. J. Marciniuk (red.), Podatek dochodowy od osób fizycznych. Komentarz, Warszawa 2014;
5. W. Modzelewski (red.), Komentarz do podatku dochodowego od osób prawnych, Warszawa 2012;
6. R. Kubacki, Leksykon. Podatek dochodowy od osób fizycznych, Wrocław 2020;
7. W. Dmoch, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Warszawa 2021;
8. A. Mariański, (Nie)sprawiedliwy polski podatek dochodowy od osób fizycznych, Warszawa 2021.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: